Әдептілікке тәрбиелеу (оқу-әдістемелік құрал) Дайындаған: Қапарова Ж. У


Тапсырма: Фланелеграфпен жұмыс жасайтын морфологиялық жәшікті жасап, жетілдіріңдер. Техникалық жүйе нұсқалары бойынша кесте құрастырамыз – орауыш



бет51/89
Дата05.02.2022
өлшемі5,38 Mb.
#15828
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   89
Тапсырма:
Фланелеграфпен жұмыс жасайтын морфологиялық жәшікті жасап, жетілдіріңдер. Техникалық жүйе нұсқалары бойынша кесте құрастырамыз – орауыш қандай материалдан жасалған және пішіні қандай.



Пішін

Материал

Темір

Картон

Әйнек

Пластмасса

үшбұрыш




+







тік төртбұрыш













дөңгелек

+










трапеция














Ғажайып дәрі

Дәрінің аты

Нені емдейді?

Неден жасалған?

Түсі

Пішіні

Түйсіктік дәмі










































































«Миға шабуыл» әдісі
Психологиялық инерцияны түсіруге септігін тигізетін, аз уақыт ішінде көп жаңа қызықты ойлар алуға көмектесетін әдіс бұл – миға шабуыл әдісі.
Жұмыс тобына 7–12 «ой генераторлар» шақырылады, тек мақсатты шешуші кәсіпшілер емес, бөгде адамдар.
«Ой генераторлары» шеңбер бойы отырады.
Миға шабуылды эксперт тобының мүшесі жүргізеді (тек басшы емес), бұл топка 2–3 компетенттік, абыройға ие болған қызметкерлер кіреді. (Балалармен жұмыс істегенде, миға шабуылды ересек адам немесе жасы үлкен бала жүргізеді).
Миға шабуыл нақты сұрақ қоюдан басталады. Басшы өз ойын ақырғы болып айтады, өз ойларын айтуды «мансабы жасы» бастауы керек басшы авторитетінің алдында қорқыныш сезімі тумағандай.
Миға шабуыл З. Фрейд теориясының психологиялық негізі, ахуал әдетте адам ойлауы санамен анықталады, бұл жерде тәртіппен бақылау болады, ал психологиялық инерцияны жеңу үшін ақыл-ойда тұратын «каһарлы түйсік күшін» бұзып өту үшін жағдай жасау. Миға шабуыл тек жеке тұлғаның психологиясын емес, сонымен қатар «бір топ» адамның психологиясын ескереді. Ми қабыршығында жете тығылған мәселені табуға көмектеседі.
Адамдар сыннан қорқып, батыл ойларын айтуға жасқанады, сондықтан миға шабуылды жүргізген кезде сын айтуға тыйым салынады (сөздік, ым-ишарат, мимикалық), әрбір ашықтан-ашық, оғаш, әзіл ой-пікірлер көтермеленеді.
Барлық айтылған ойлар (идеялар) жазылып отырады, содан соң эксперт тобымен қарастырылады. Идеялар іріктелген кезде жаманырақ көрінгендерді лақтырып тастауға болмайды және авторлық орнатуға болмайды (жиі ол коллективтік ой болады).
Шешім шығаруды «бекіткеннен» кейін, «ой генераторлары» осал жерді анықтап түзеу үшін қарсыластар мен жақтастарға бөлінеді.
Балалармен миға шабуыл мәселені шешу кезінде жоспарсыз жаралуы мүмкін, ойын-сабақ кезінде қандай да болмасын қылықты немесе көркем әдеби оқиғаны талқылаған кезде.
Миға шабуылды өткізудің ерекшелігі – балалар талқылау кезінде, айтылған ойларын талқылайды, талдайды (жақсы, жаман жақтарын анықтайды) қолданып ұйымдық және тұрмыстық мәселені шешуге ғана емес, миға шабуыл механикалық есте сақтаудан мағыналық есте сақтауға көшуге көмектеседі. Объектіні танымдық зерттеу кезінде немесе объект жайлы жаңа түсінік қалыптасу кезеңінде практикалық сабақтарда және топтық консультацияларда пайдаланған тиімді.
Тапсырма:
Балабақша педагогикалық процесінде миға шабуыл әдісін қолдану барысына мысал келтіріңдер.
Синектика

Синектика – миға шабуылдың жақсартылған әдісі.


Синектика авторы – Уильям Дж. Гордон (ХХ ғ. 50-жылдары АҚШ). Грек сөзінен аударғанда «синектика» сөзі «әртектілік элементтерді біріктіру». Ағылшын сөздігінде мынадай анықтама бар: «Синектикалық топтар – бұл әртүрлі мамандық иелері, олар мәселені шығармашылық тұрғыда шешу жолын табу үшін шектелмейтін қиялды үйлесімсіздік элементтерді біріктіреді»
Гордон бойынша шығармашылық процестің екі түрі бар: оперативті емес (бағынбайтын) – сезгіштік, шабыт және операциялық (бағынатын) – аналогияның әр түрін пайдалану. Егерде әртүрлі анологияларды қолданып үйренсе, шығармашылық пен ойдың тиімділігін көтеруге болады.
Гордон сенімі бойынша шығармашылық процесс үшін дағдылыны дағдысызға, дағдысызды дағдылыға айналдыра білу керек. Негізі жаңа дағдысыз мәселеде, ахуалда өзіне таныс нәрсені көру, демек таныс амалмен шешіп, жұмыс жасау.
Синектика көп нәрсені миға шабуылдан алған, бірақ өзіндік айырмашылықтары да бар:
– біріншіден, жұмыс топтары тұрақты болады, топ мүшелері бірігіп жұмыс істеуге дағдыланады, сыннан қорқудан арылады, бір-бірін түсіне бастайды, әлбетте мұндай топтар миға шабуыл жүргізгенде тұрақсыз топқа қарағанда тиімді жұмыс жасайды.
– екіншіден, әртүрлі аналогия түрлеріне, шығармашылық тәсілге арнайы оқыған адамдар жиналады.
1) тура
2) фантастикалық
3) символикалық
4) жеке (эмпатия)
Жүйелі оператор

Жүйе – жеке элементтердің сипатына табыстырмайтын, өзара байланыс элементтермен заттардың дақпыртты сипатқа ие жиынтығы. Мысалы: вазадағы гүл – белгілі тәртіппен жиналған заттар жүйесі. Қаладағы үйлер – бұл да жүйе архитектуралық жоспарлау тәріздес. Қабылдауды үш экран бойынша елестетуге болады: жүйе, жүйенің алды, жүйеден кейін. Біздің әлем ең аз болғанда 9 экранмен бейнеленеді. Осы экран арқылы ауысып отыратын элементтер байланысын көруге мүмкіндік туады.


Мектепке дейінгі балалар күнделікті өмірде қыруар мәселелермен кездеседі, оларды өз критерийлерімен бағалайды және шешу жолдарын табады. Жүйелі әдіс талдауы – балаларды зат және құбылыстармен жан-жақты танысуға көмектеседі. Мысалы: ойыншықтың шығу тарихына көз салуға мүмкіндік береді және келер шақ ойыншығын «құрастыруға» көмектеседі.
Жүйелі талдауды кіші топтарда да қолдануға болады. Бұл үшін үш экранды ғана пайдаланып, жүйені алдымен тігінен, содан соң көлбеуінен қарастырған жеткілікті.

Келер шақ

Ағаш егу

Осы шақ

Ағаштар тобы

Өткен шақ

Шымтезек

Сыртқы жүйе

Өркен, көшет

Ағаш

Ескі ағаш, құлатып тастау



Жүйе

Тұқым, жеміс, тамыр, жапырақ

Жапырақ, тамыр, діңгек

Бұтақ, томар, қабық, қиқым



Ішкі жүйе

Көпэкрандықты түрлі ойыншықтарды салыстыруға қолдануға болады және ойыншықтарды тірі образбен салыстырғанды пайдаланған тиімді. Мысалы:
Темір машина мен пластмасса танкінің қандай айырмашылығы және ұқсастығы бар, тірі және ойыншық ит.
Тапсырма
1. Келесі жүйеге көпэкрандық жүйені құрастырыңдар: балабақша.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   89




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет