Әдістемелік ұсыныстар мұғалімге 7-сынып оқушыларына «қазақ тілі»

 
 

Жазылым
Төменде берілген тақырыптардың бірін таңдап, көркемдегіш құралдарды 
орынды қолдана отырып, шағын мақала жазыңыз.
[10] 
1.Ұлы Отан соғысының немесе тыл ардагерлерінің еңбегін баяндай 
отырып,ойыңызды мақала түрінде жазыңыз. 
2.Өзіңіз көрген фантастикалық фильмдердің немесе шығармалардың оқиға 
желісі бойынша шағын мақала жазыңыз. 
Балл қою кестесі 
Оқылым 
1-2-тапсырмалардың жалпы балл қою кестесі 
Балл 
Мәтінді талдау 
Сұрақ құрастыру 
5 
Мәтінде 
көтерілген 
мәселені, 
құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін өте 
жақсы түсініп талдайды. 
Мәтіннің мамзұны мен негізгі ақпараттарға 
қатысты жоғары ойлау деңгейіндегі ашық 
сұрақтарды өте жақсы құрастырады. 
4 
Мәтінде 
көтерілген 
мәселені, 
құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін 
жақсы түсініп талдайды. 
Мәтіннің мамзұны мен негізгі ақпараттарға 
қатысты ашық сұрақтарды жақсы құрастырады. 
3 
Мәтінде 
көтерілген 
мәселені, 
құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін 
қанағаттанарлық 
деңгейде 
түсініп 
талдайды. 
Мәтіннің 
мамзұны 
мен 
кейбір 
негізгі 
ақпараттарға 
қатысты 
жабық 
сұрақтар 
құрастырады. 
2 
Мәтінде 
көтерілген 
мәселені, 
құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін 
шектеулі түсінеді, талдауға талпыныс 
жасайды. 
Мәтіннің жалпы мазмұнына қатысты, қатыссыз 
жабық сұрақтар құрастырады. 
1 
Мәтінде 
көтерілген 
мәселені, 
құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін өте 
шектеулі деңгейде түсінеді. 
Мәтіннің жалпы мазмұнына қатыссыз жабық 
сұрақтар құрастырады. 
0 
Мәтінде 
көтерілген 
мәселені, 
құрылымдық, жанрлық ерекшеліктерін 
түсінбейді. 
Сұрақтары жоқ. 
Балл 
Сипаттамасы 
9-10 
Тақырыптың мазмұнын толық ашады. Оқырманға ерекше әсер беру мақсатымен көркем тілдік 
құралдарды (авторлық сөз оралымдары, тұрақты сөз тіркестері, көркемдегіш құралдар, мақал-
мәтелдер т.б.) өте шебер қолданады. Сюжеті логикалық тұрғыдан өзара байланысты, жүйелі. 
Сөздік қоры мол. Жанрлық ерекшеліктерді (сюжеттің болуы, оқиғаға құрылған эпизод, 

кейіпкерлер жүйесі, кейіпкерлер арасындағы диалог және т.б.), жазу стиліне қарай бірізділікті 
бастан-аяқ сақтайды.
Грамматикалық, стильдік тұрғыдан өте сауатты. Қателері жоқ.
7-8 
Тақырыптың мазмұнын ашады. Оқырманға ерекше әсер беру мақсатымен көркем тілдік 
құралдарды (авторлық сөз оралымдары, тұрақты сөз тіркестері, көркемдегіш құралдар, мақал-
мәтелдер т.б.) қолданауға тырысатыны байқалады. Сюжеті логикалық тұрғыдан өзара 
байланысты, жүйелі. Сөздік қоры жеткілікті. Жанрлық ерекшеліктерді (сюжеттің болуы, 
оқиғаға құрылған эпизод, кейіпкерлер жүйесі, кейіпкерлер арасындағы диалог және т.б.), жазу 
стиліне қарай бірізділікті сақтайды. 
Грамматикалық, стильдік тұрғыдан сауатты, бірақ 1-2 ұсақ қате кездеседі. 
5-6 
Тақырыптың мазмұнын ашуы жеткіліксіз. Оқырманға ерекше әсер беру мақсатымен көркем 
тілдік құралдарды (авторлық сөз оралымдары, тұрақты сөз тіркестері, көркемдегіш құралдар, 
мақал-мәтелдер т.б.) сирек болғанымен, орынды қолданады. Сюжеті логикалық тұрғыдан 
аракідік байланыспайды. Сөздік қоры қанағаттанарлық деңгейде. Жанрлық ерекшеліктерді 
(сюжеттің болуы, оқиғаға құрылған эпизод, кейіпкерлер жүйесі, кейіпкерлер арасындағы 
диалог және т.б.) сақтайды. Жазу стиліне қарай бірізділіктен ауытқу бар.
Грамматикалық, стильдік тұрғыдан 2-3 ұсақ және ірі қателер кездеседі. 
3-4 
Тақырыптың мазмұнын ашуы шектеулі. Оқырманға ерекше әсер беру мақсатымен көркем тілдік 
құралдарды (авторлық сөз оралымдары, тұрақты сөз тіркестері, көркемдегіш құралдар, мақал-
мәтелдер т.б.) сирек қолданады, орынсыздық байқалады. Сюжеті логикалық тұрғыдан
байланыспайды. Сөздік қоры шектеулі. Жанрлық ерекшеліктерді (сюжеттің болуы, оқиғаға 
құрылған эпизод, кейіпкерлер жүйесі, кейіпкерлер арасындағы диалог және т.б.) сақтайды, 
бірақ толық емес. Жазу стиліне қарай бірізділік жоқ.
Грамматикалық, стильдік тұрғыдан 4-5 ұсақ және ірі қателер кездеседі. 
1-2 
Тақырыптың мазмұнын ашпайды. Көркем тілдік құралдарды (авторлық сөз оралымдары, 
тұрақты сөз тіркестері, көркемдегіш құралдар, мақал-мәтелдер т.б.) қолданбайды. Сюжеттің 
логикалық тұрғыдан жүйесі жоқ. Жанрлық ерекшеліктерді (сюжеттің болуы, оқиғаға құрылған 
эпизод, кейіпкерлер жүйесі, кейіпкерлер арасындағы диалог және т.б.) сақтамайды.
Грамматикалық, стильдік тұрғыдан алтыдан көп ұсақ және ірі қателер кездеседі.