Қолданылған әдебиеттер.
Негізгі әдебиеттер:
1. Жатқанбаев Ж.Ж. Экология негіздері. А., 2003
2. Бейсенова Ә.С., Шілдебаев Ж.Б., Сауытбаев Г.З. Экология., А., 2001.
3. Ақбасова А.Ж., Саинова Г.Ә. Экология А., 2003.
4. Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экология., А., 2002.
5. Алишева К. Экология. Учебник. А., 2006
6. ҚаженбаевС., С. Махмұтов. Алматы, Табиғатты қорғау. А. 1984
Практикалық жұмыс №1
Берілген территорияның әр түрлі бөліктерінің ауасының шаңдану дәрежесін анықтау
Атмосферадағы шаң мөлшерiн анықтау
Шаң атмосферада аэрозоль түрiнде кездеседi. Ол қатты, не сұйық күйде атмосфераның төменгi қабаттарында, тропосфера мен стратосферада таралады. Аэрозольдардың көпшiлiгi биосферадағы табиғи процестер нəтижесiнде түзiлсе, бiраз бөлiгiадамның шаруашылық iс-əрекетi арқылы түзiледi. Кейбiресептеулер бойынша Жер атмосферасына адамның iс-əрекетiнəтижесiнде түсетiн шаң мөлшерi жылына 1 млрд тоннаға жетедi. Шаңның химиялық құрамы түрлiше болуы мүмкiн: кремний диоксидi — құм, улы металлдар, пестицидтер, көмiрсутек-тер, т.б.
Антропогендiк аэрозольдар жану процесi нəтижесiнде түзiледi. Энергетика мен транспорт антропогендiк аэрозольдың 2/4бөлiгiн түзедi, бұдан басқа металлургия, құрылыс материалдары жəне химия өнеркəсiптерiнде де бiразбөлiгi түзiледi.Аэрозольдар Жердiң клиамтын өзгертедi, адамның тыныс алу органдарында жинақталып, аса қауiптi пневмониоз ауруынтуғызады. Көп жағдайда аэрозольдар құрамында радиоактивтiбөлшектер, вирустар, микробтар болады, қышқыл жаңбырлармен смогтар түзедi Атмосфералық ауадағы шаңның мөлшерiн анықтау үшiн қазiргi кезде салмақтық əдiс — гравиометрия қолданылады.Бұл əдiс бойынша елдi мекендер мен санитарлық-қорғаныш
аймақтарындағы ауада шаңның 0,04-10 мг/м3 аралықтағы мөл-
шерiн анықтауға болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
