тақырып. ХІХ-ХХ ғасырлардағы экономикалық әл-ауқатты дамыту теориясы

11 тақырып. ХІХ-ХХ ғасырлардағы экономикалық әл-ауқатты дамыту теориясы

Микро және макро деңгейдегі әл-ауқат түсінігін анықтау.

Иеремия Бентама тұжырымдамасы. Бентам қоғамның өзге мүшелерінің әл-ауқаты деңгейінің қарапайым сомасының әл-ауқат жинақ деңгейін қарастырды.

мұндағы U – қоғамдық әл-ауқат

u – бөлек алынған индивид әл-ауқаты

n - жүйедегі адамдар саны

пікірталас үшін сұрақтар:

Компенсациялық теория азаматтардың жекелеген әл-ауқатындағы өзгерістерді салыстыру үшін талдамалық аспап әзірленді. Нақты кез келген мемлекеттік саясат қайта бөлінген болып табылады, бірі азаматтардың жекелеген санаты жеңеді, өзгелері ұтылады. Сондықтан мемлекеттік билік органдарының шешімді қабылдау кезінде осы немесе басқа шешім тиімділік анықтау үшін компенсациялық шығын принципін пайдаланады.

Осы көзқарастың негізгі проблемасы ақша нысанын жоғалту және қандай да бір саясатты жүргізуден түскен пайда табудағы қиыншылықтан тұрады. Сонымен қатар барлық мүмкін болатын қоғамдық және жеке ұтыстармен ұтылыстар ақша өлшеуіне түспейді.

Осы әдістің жетіспеушіліктеріне қарамай оның қолдану аясының экономикалық саясатты өткізудегі әртүрлі нормативтік бағалауды жариялау.

2 Ординалистикалық теорияның әл-ауқатқа көзқарасы

Вильфредо Парето: әрбір индивид пайдасы – бұл ерекшелік шамасы; жиынтық пайда туралы айтудың еш мәнісі жоқ, оны тек қарастыру қажет.

В.Паретоның қоғамдық әл-ауқаттың өсу критериясы нормативтік экономикалық талдауының қатаң аспабы болып табылады. Осы критерияға негізделген принциптер мынадай – егер үшінші адамның әлеуметтік –экономикалық жүйені жұмылдыруға, бұл жағдайда қандай да бір жағдайды жақсарта отырып әл-ауқатты арттыратын болса онда қоғам әл-ауқаты артады (әдетте үшінші бұлға бұл мемлекет болып қарастырылады)

Паретоның бағалау критерийі ординастикалық немесе релятивтік көзқарастардың қисынынан шығады, оның мәнісі адам бақытын салыстыруға келмейтіндігінде. ХХ ғасырда ординализм бірнеше кардиналистикалық көзқарас аспаптарына баса айтатын қожалық ететін доктрина болады.

Пайдалылықты өлшеудің тәртіптік шкаласы. Жоғары бағалаушылықта анықтау әдісі ретінде бихевиоризмді дамыту.

Қисық талғаусыздық түсінігі.

Бөлек алынған индивид үшін қисық картасын құру. Бюджеттік шектеу түсінігі.

Оптималды көзқарас табу. Теорияға тұтынушылық таңдауды енгізу.

Қосымша оң және теріс «нақты» эффектілер проблемасы ретінде шекті жеке және шекті қоғамдық өнім аралығындағы айырмашылықты талдау.

Кәсіпорынды жұмыс істеуге шақырған қоршаған ортаны ластау салдарын жоюдан түскен салықтық түсімдерді бөлу, қоршаған ортаны бүлдіргені үшін кәсіпорыннан түскен салықты пигу салығы ретінде қарастыру..

Мемлекеттік араласушылыққа көптеген көзқарастар талап етіледі, егер жеке және әлеуметтік шығындар ажаратылатын болса.

Мемлекеттік араласушылық және келіссөздер процессін дүргізудегі шығындар бағасын анықтау проблемасы.

Рональд Коуз мемлекеттің саясаттың қоғамдық әл-ауқатқа әсер етуі туралы. Транзакциялық шығындардың тиісті бағаны орнатудағы шығындар ретіндегі түсінік; әрбір келіссіз және нарықтық трансакцияларға жеке келісімшарттар жасау жүргізу үшін шығындар. Заң шығарушылық және мемлекет белсенділігін бақылау экономикалық бақылау жолына құқықтарды белгілеу және жауапты қатысушыларды бірдей бекіту қажеттігі.

“. . . бәсеке болған жағдайда жеке және әлеуметтік шығындар тең болады”.

Пікірталас үшін сұрақ:

Коуз теоремасы дұрыс па?

Иә /Жоқ ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Үкіметтік саясаттың мардымсыздығы әрқашанда нарық мардымсыздығымен салыстырылады

Тақырып бойынша тапсырма: Рональд Коуздың «Нарық, фирма және құқық» жұмысынан шығатын мынадай жағдайларды талдаңыз. Мына жағдайларға деген өз көзқарастарыңызды анықтаңыз:

“. . . трансакәциялық шығындар болмаған жағдайда фирманың жұмыс істеудің ешқандай да экономикалық негізі жоқ.” (16б)

“. . . трансакциялық шығындардың нөлдік жағдайында жеке менщік құқығы туралы жорамалы шегіндірілуі мүмкін және бұл Коуз теоремасын өзгертуге ешқандай өзгертпейді ” (16б).

“. . . экономикалық саясат өндіріс құндылығын максималдауды қамтамасыз ететін құқықтық норма процедураларын және әкімшілік құрылымдарды таңдаудан тұрады ” (29б).

“. . . ресурстар бағыты кәсіпкерлерге бағыныштылығы туындайтын қатынас жүйесінен тұрады ” (40б).

“. . . басқару кірісінің кемуі болады ма ” (42б).

“. . . белгілі экономикалық саясат жетістігін тілеуші экономистер осы экономикалық өзгерістерді қабылдау үшін қандай да өзгерістерді түсіну үшін біздің саяси жүйе құрылымын зерттеулері тиіс ” (66б).

“. . . үкіметтік әкімшілік машина өз кезегінде шығындарсыз жұмыс істейді. Ол кей жағдайларда қымбат тұратын төтенше жағдай болуы мүмкін,

“. . . егер өндіріс факторлар туралы құқық факторы сияқты ойлайтын болса онда зиянды салдары бар құқық істеуге болуы (бу, шум, иіс және т.б.) сондай-ақ өндіріс факторлары болып табылады” (141б).

жүктеу/скачать 0,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: