Экономист (Жен)



бет6/63
Дата09.02.2023
өлшемі1,44 Mb.
#168174
түріПрактикум
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   63
Байланысты:
О у ралы «Топыра тану» п ніні университеттерге арнал ан ба да

Шөгінді тау жыныстары. Шөгінді тау жыныстары-дегеніміз механикалық, физикалық, химиялық, биохимиялық әсерлердің әрекетінен бұзылып шөккен магмалық жыныстар.
Өздерінің жаратылысына қарай шөгінді жыныстар үш түрге бөлінеді:
1. механикалық шөгінділер
2. балшық тектес шөгінділер (0,01 мм ұсақ)
3. химиялық және биохимиялық шөгінділер


4 кесте - Шөгінді тау жыныстары классификациясы




п/п

Тау жыныстары

Бөлшектер диаметрі, мм

Жыныстардың атауы

Бос күйінде

кіріккен

Жұмырланбаған

Жұмырланған

Жұмырланбаған

Жұмырланған

1

2

3

4

5

6

7

1

Кесек шөгінділер (псефитер)

100-10

Тоң кесектер ұсатылған тас қиыршық

Қойтас




конгломерат

2

Орташа шөгінділер (сынықтар)

2-0,05

құм




құмтас

құмтас

3

Шаң тәріздес (алевтиттік)

0,05-0,01

Лесстер, лесстектес
құмбалшықтар, Вулкан күлдері (алевриттер)

Алевролиттер.




  • Механикалық жолмен (үгілу, ұсатылу әсерінен) пайда болған кесекті шөгінділер механикалық болып саналады. Мысалы құм, қиыршықтас, малтатас, қойтас және осы айтылғандардың біріккен түрі құмтас, женттас, конгломерат т.б. механикалық шөгіндіге жатады;

  • Балшық тектес диаметрі 0,01 мм-ден кіші түйіршіктерден құралған. Физикалық әсерлерден шағылып немесе химиялық іруден пайда болады;

  • Химиялық және биохимиялық шөгінді жыныстар, химиялық бұзылудан және жануарлар мен өсімдіктердің тіршілік әрекетінен бұзылып шөгеді. Химиялық құрамына қарай былай бөлінеді:

  • Карбонаттық (известняк, доломит);

  • Кремний тектес (диатомиттер, трепельдер);

  • Күкірт қышқыл (мирабилит, гипс, ангидрит);

  • Темір тектес (сидерит, темір рудалары, пирит);

  • Фосфатты (фосфориттер);

  • Көміртектес, немесе жанғыш, қазбалар (торф, қазба көмірлер, жанғыш тақта, мұнай)



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   63




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет