Күләнда. Басқа жұрт қайда қалады сонда?
Мұсатай. Бастық демексің ғой...
Күләнда. Бастығыңды қайтем? Еңбекші елді айтам.
Мұсатай (кіргіп). Еңбекші! Еңбекші біз не айтсақ, соны істейді.
Күләнда. Еңбекші болмаса, кімге айтпақсыңдар сендер. Еңбекшісіз кімге керек сендердің соқа бастарың.
Екінші бөлім
Төртінші көрініс
«Кербұлақ» колхозы басқармасының төрағасы Сәбит Бегеновтың кабинеті. Төраға қағазға бір үңіліп бір, екі үңіліп екі, есепшот қағып отыр.
Шаншар атай кіреді.
Шаншар атай. Ассағалаумағалейкум.
Сәбит (орнынан ұшып тұрып, атайға қарсы жүреді). О-о, ақсақал, мұныңыз қалай? Үлкен адамға сәлемді біз бермейтін бе едік алдымен? Сәлеметсіз бе?
Шаншар атай. Аманшылық. Бұ күнде үлкен-кіші жоқ, бастық бар дегенге жалпаңдап жатқаным да, балам.
Сәбит. Оны кім айтып жүр тағы? Ата дәстүрін атта деу ғой бұл.
Шаншар атай (разы болып). «Түсі игіден түңілме» деген, шырағым. Түсің де, сөзің де жақсы екен. Жөн-жөн. Ал сәлемге келсек, оның жөні осы. Жас та болсаң – бассың. Сәлем бізден. (Екеуі қол алысады).
Сәбит. Ал, отырыңыз, ақсақал. (Шаншар атай өзі тұрған тұстағы орындыққа отыра кетеді). О, болмайды мұныңыз, былай төрлетіңіз. (Сәбит атайды қолтығынан демеп тұрғызып, ілгері оздырып отырғызады).
Шаншар атай (ыңғайсызданып). Тіптен мені үлкен төреше қолпаштадың-ау, қарағым-ай.
Сәбит. О, не дегеніңіз, қария. Қошемет те, құрмет те сіздерге көрсетілмей, кімге көрсетілмек енді?
Шаншар атай. Сөз-ақ қой. Білгенге солай, білмегенге амал аз, айтарың – нала-наз.
Сәбит. Мынауыңыз есте болатын жай екен. Сіз осы Шаншар... (кібіртіктеп қалады).
Шаншар атай. Иә, Шаншар деген еріккен тентек шал мен боламын, шырағым. Адам жіберіп шақыртыпсың, соған келіп отырмын.
Сәбит (жымиып қойып). Келіңіз, келіңіз. Шақыртқаным рас. Оның өзі бір... (Сәл тоқталып, екі ойлы жүзбен, атайға аңдап қарап қалады).
Шаншар атай. Айта бер, балам. Ауызға келген түкірік – қайта жұтса мәкүрік. Аямай-ақ қой, айта бер.
Сәбит. Айтқанда, өзіңіз білесіз, қазір қат-қабат науқанның қызған шағы. Пішен дайындау, егін жинау, қант қызылшасын күтіп-баптау, осының бәрі қызып тұрған кезі. Үлкенге де, кішіге де сын болып жатқан осындай қарбалас, жауапты шақта арамыздан колхоз мүлкіне қол сұғушылардың шыққаны қатты қынжылтып отыр бізді. Сондай бір арба шөп ұрлаған баланы бригадир ұстап алса, сіз ара түсіпсіз. Әрі ойлап, бері ойлап, соның жөнін біле алмай дал болғаным. Осыған бір ауыз өз лебізіңізді естісем деп едім.
Шаншар атай. Солай де, қарағым. (Атай шилығып). Жөн-жөн. Ендеше, менің де бірер сұрағым бар өзіңе. Сендер сабылып жем-шөп жинап жатқан мал кімдікі өзі?
Достарыңызбен бөлісу: |