Әлеуметтік-гуманитарлық пәндер кафедрасы 050501- «Әлеуметтану»
жүктеу/скачать 1,18 Mb.
|
Дәріс мазмұны:Саясаттағы БАҚ рөлі. БАҚ және демократия. Әдебиеттер: Нысанбаева А.Н. «Политология» Алматы, 1998ж Пугачев В.П., Соловьев А.И. «Введение в политологию» М.,2004
Нысанбаева А.Н. «Политология» Алматы, 1998ж Пугачев В.П., Соловьев А.И. «Введение в политологию» М.,2004
Нысанбаева А.Н. «Политология» Алматы, 1998ж Пугачев В.П., Соловьев А.И. «Введение в политологию» М.,2004
ҚР БАҚ-ның мән-жайы. Сыртқы саясаттағы БАҚ-ның алатын орны. Ұрпақ тәрбиесіндегі БАҚ. Әдебиеттер: Бұқаралық ақпарат құралдары және тәрбие мәселелері. Қазақ мектебі. №6, 2006ж. Жамбылов Д. «Саясаттану» А., 2003ж. Лухович Л. «Аспект патриотического воспитания в печатных СМИ Казахстана». Нысанбаева А.Н. «Политология» Алматы, 1998ж.
Ермухамбетов А. «СМИ как инструмент управления массовым сознанием» КазГУ Вестник 2006, №1, стр. 147 Насимова Г.О. «Роль СМИ в предотвращений политических конфликтов». КазГУ Вестник 2006, №1, стр.162
Закон о СМИ, Алматы 2002 Апта 7. 1 кредит сағат №7 дәріс Тақырыбы: Саясаттағы пиар. Дәріс мазмұны: Пиар түсінігі. Пиар қызметі. Әдебиеттер: Федотова Л.Н. «СМК» Питер,2004 Шишкина М.А. «Паблик рилейшинз в системе социального управления» «Связь с общественностью. Паблик рилейшнз. Государственная власть и управление» (учебно-методическое пособие) Алматы, 1997 ОЖСӨЖ мазмұны: Саясаттағы пиар рөлі. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006
Федотова Л.Н. «СМК» Питер,2004 Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г
Саяси үгіт-насихат мәні. Саяси үгіт-насихат қызметі. Үгіт-насихаттық ақпараттық технология ерекшеліктері. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Соловьев А.М. «Политические коммуникации» М: 2004 ОЖСӨЖ мазмұны: Пропаганда және агитация мәні, мазмұны. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Соловьев А.М. «Политические коммуникации» М: 2004 СӨЖ мазмұны: Агитация технологиялары. Әдебиеттер: Почепцов Г.Г. Теория коммуникации. — М., 1998. Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г
№8 дәріс Тақырыбы: Саяси жарнама және ақпараттық лоббизм. Дәріс мазмұны: Саяси жарнаманың негізгі түсініктері мен пайда болуы. Саяси жарнаманың мәні және құрылымы. Саяси жарнаманың типологиясы. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Соловьев А.М. «Политические коммуникации» М: 2004 ОЖСӨЖ мазмұны: Саясаттағы өнімді жарнамалау. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Соловьев А.М. «Политические коммуникации» М: 2004 СӨЖ мазмұны: Саяси жарнама ерекшеліктері. . саяси жарнаманы қолданудың ұлттық ерекшеліктері. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Соловьев А.М. «Политические коммуникации» М: 2004 № 8 практикалық сабақ. Такырыбы: Саяси жарнама және ақпараттық лоббизм. Практикалық сабақ мазмұны: Қазіргі әлемде саяси жарнаманың даму тенденциялары. Қоғамдық өмірде ақпараттық лоббизмнің алатын орны. Ақпараттық лоббизм тәсілдері мен түрлері. Ақпараттық лоббизмнің қызмет барысы. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Соловьев А.М. «Политические коммуникации» М: 2004 ОЖСӨЖ мазмұны: Жарнама өнімдерін өндіру процесінің негізгі элементтері. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Соловьев А.М. «Политические коммуникации» М: 2004 СӨЖ мазмұны: Ақпараттық лоббизмнің қызмет барысы. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Соловьев А.М. «Политические коммуникации Апта 9. 1 кредит сағат №9 дәріс Тақырыбы: Саяси күш мүдделері және баспасөз. Дәріс мазмұны: Қоғамның әлеуметтік даму саясатын таңдау жағдайындағы саяси күштер. Саяси күш презентациясындағы жарнаманың рөлі. БАҚ-ның саяси күштерге назары. Әдебиеттер: Конецкая В. П. Социология коммуникаций. М., 1997. С. 21. Федотова Л.Н.Социология массовой коммуникации:. Питер,2004.
Конецкая В. П. Социология коммуникаций. М., 1997. С. 21. Федотова Л.Н.Социология массовой коммуникации:. Питер,2004.
Ермухамбетов «СМИ как инмструмент управления массовым сознанием. Вестник КазНУ №1, 2006 № 9 практикалық сабақ
Әлеуметтік кеңістік, капитал. БАҚ өрісіндегі капитал. БАҚ – билік – бизнес – қоғам. Әлеуметтік капитал және БАҚ. Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 ОЖСӨЖ мазмұны: Саяси күш мүдделерінің БАҚ-на әсері. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006
Насимова Г.О. «Роль СМИ в предотврашений политических конфликтов. Апта 10. 1 кредит сағат №10 дәріс Тақырыбы: Саясаттағы интернет. Дәріс мазмұны: Интернет дамуының алғы шарттары. Интернет коммуникациясының потнциалы. Әдебиеттер: Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г Торкунов А.В. « Современные международные отношения и мировая политика»
Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006
Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006
Электронды үкімет мәні. Интернет – технологияларды саяси салада қолдану ерекшеліктері. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Соловьев А.М. «Политические коммуникации» М: 2004 ОЖСӨЖ мазмұны: Қазақстанда интернет-технологияны колдану. Әдебиеттер: Науменко Т.В. «Социология массовой коммуникации» Питер,2005 Торкунов А.В. « Современные международные отношения и мировая политика»
Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Соловьев А.М. «Политическая коммуникация» М: 2004 Апта 11. 1 кредит сағат №11 дәріс Тақырыбы: Бұқаралық ақпараттық-коммуникациялық саяси жүйе. Дәріс мазмұны: 1. Бұқаралық ақпараттық-коммуникациялық саяси жүйенің мәні. 2. БАҚ-ң саяси қызметі. 3. Қоғамдық ой-пікір. Әдебиеттер: Конецкая В. П. Социология коммуникаций. М., 1997. С. 21. Нысанбаева А.Н. «Политалогия» Алматы, 1998ж Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г ОЖСӨЖ мазмұны: Бұқаралық ақпараттық құралдарының саяси қызметі. Әдебиеттер: Конецкая В. П. Социология коммуникаций. М., 1997. С. 21. Федотова Л.Н.Социология массовой коммуникации:. Питер,2004. Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г СӨЖ мазмұны: Бұқаралық ақпараттық-коммуникациялық жүйенің ерекше белгілері. Әдебиеттер: Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г №11 практикалық сабақ. Тақырыбы: БАҚ және саяси манипуляция. Практикалық сабақ мазмұны: Манипуляция түсінігі. Манипуляция әсері. БАҚ саяси манипуляция құралы ретінде. Әдебиет: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Шынтемірова Б.Г., Шайхиев Т.Т. «Әлеуметтану» оқу-әдістемелік құрал. Орал,2005ж. ОЖСӨЖ мазмұны: БАҚ құрылымы. СӨЖ мазмұны: БАҚ түрлеріне кесте жасау. Әдебиет: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Шынтемірова Б.Г., Шайхиев Т.Т. «Әлеуметтану» оқу-әдістемелік құрал. Орал,2005ж.
№12 дәріс Тақырыбы: Ақпараттық компаниялар. Дәріс мазмұны: Ақпараттық кампания түсінігі. Ақпараттық кампания моделі. Ақпараттық соғыстар. Әдебиет: Панарин И.Н. Информационная война и геополитика М. 2006г Почепцов Г.Г. Теория коммуникации. — М., 1998. Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г ОСӨЖ мазмұны: Ақпараттық кампания түрлері. Әдебиеттер: Конецкая В. П. Социология коммуникаций. М., 1997. С. 21. Федотова Л.Н.Социология массовой коммуникации:. Питер,2004. Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г СӨЖ мазмұны: Ақпараттық кампания компонентінің көздері. Әдебиеттер: Федотова Л.Н.Социология массовой коммуникации:. Питер,2004. Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г
Саяси нарық мәні, мазмұны. Саяси нарықтың ақпараттық мазмұны. Саяси имиджмейкинг. Әдебиеттер: Ковальчук А.С. Основы имиджелогии и делового общения:Учеб. пос.для студ. вузов.-2-е изд.,перераб. и доп.-Р.н/Д:Феникс,2003 Почепцов Г. Имиджелогия.-2-е изд.,перераб. и доп.-М.:"Рефл-бук","Ваклер",2001 Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г ОЖСӨЖ мазмұны: Пропаганда және агитация мәні, мазмұны. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Соловьев А.М. «Политические коммуникации» М: 2004 СӨЖ мазмұны: Агитация технологиялары. Әдебиеттер: Почепцов Г.Г. Теория коммуникации. — М., 1998. Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г
№13 дәріс Тақырыбы: Мемлекеттік ақпараттық саясаттағы БАҚ рөлі. Дәріс мазмұны: Мемлекеттік ақпараттық саясат түсінігі. Мемлекеттік ақпараттық саясат мәні. Әдебиеттер: Панарин И.Н. Информационная война и геополитика М. 2006г Почепцов Г.Г. Теория коммуникации. — М., 1998. Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г ОЖСӨЖ мазмұны: Ақпараттық геосаясат. Әдебиеттер: Панарин И.Н. Информационная война и геополитика М. 2006г Почепцов Г.Г. Теория коммуникации. — М., 1998. Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г СӨЖ мазмұны: ҚР ақапаратық саясат. Әдебиеттер: Алияров «Информатизация системы государственного управления в Казахстане. Саясат №3-2006 № 13 практикалық сабақ. Тақырыбы: Ақпараттық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік саясат. Практикалық сабақ мазмұны: Ақпараттық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік саясатының ерекшеліктері. Ақпараттық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік саясатты модельдеу. ҚР ақпараттық қауіпсіздігі. Әдебиет: Панарин И.Н. Информационная война и геополитика М. 2006г Почепцов Г.Г. Теория коммуникации. — М., 1998. Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г ОЖСӨЖ мазмұны: Ақпараттық қауіпсіздік саласында мемлекеттің арнайы саясат жүргізу себептері. СӨЖ мазмұны: Террор геосаясаты. Әдебиеттер: Панарин И.Н. Информационная война и геополитика М. 2006г Почепцов Г.Г. Теория коммуникации. — М., 1998. Соловьев А.И. Политические коммуникации М., 2004г Апта 14. 1 кредит сағат №14 дәріс Тақырыбы: БАҚ эмпирикалық зерттеулер. Дәріс мазмұны: Эмпирикалық зерттеулер түрлері. Әлеуметтік көрсеткіштер. Шкалалар. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Федотова Л.Н. «СМК» Питер,2004 ОЖСӨЖ мазмұны: Зерттеулер түрлерін бөлудегі критерилер. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Федотова Л.Н. «СМК» Питер,2004 СӨЖ мазмұны: ҚР ақапаратық саясат. Әдебиеттер: Алияров «Информатизация системы государственного управления в Казахстане. Саясат №3-2006 №14 практикалық сабақ. Тақырыбы: Эмпирикалық зерттеулер бағыттары. Практикалық сабақ мазмұны: Зерттеулер проблематикасы. Журналисттер және олардың контрагенттері. Журналистер зерттеулерінің әдістері. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Федотова Л.Н. «СМК» Питер,2004 ОЖСӨЖ мазмұны: Ақпараттық қауіпсіздік саласында мемлекеттің арнайы саясат жүргізу себептері. СӨЖ мазмұны: Құжаттарды сұрыптау. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Федотова Л.Н. «СМК» Питер,2004 Апта 15. 1 кредит сағат №15 Дәріс Тақырыбы: Контент. Дәріс мазмұны: Контент эмпирикалық зерттеуінің поблематикасы. Әр түрлі таңбалар жүйесі мен коммуникациялық жағдайлар анализі. БАҚ-ғы жеке акциялардың контент-анализі. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Федотова Л.Н. «СМК» Питер,2004 ОЖСӨЖ мазмұны: Қоғаммен байланыс. Әдебиеттер: Федотова Л.Н. «СМК» Питер,2004 Шишкина М.А. «Паблик рилейшинз в системе социального управления»
Федотова Л.Н. «СМК» Питер,2004 Шишкина М.А. «Паблик рилейшинз в системе социального управления»
Аудиторияны эмпирикалық зерттеудің даму факторлары. БАҚ аудиториясының тәртібіндегі тенденциялар. Аудиторияны сегментациялау. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006
Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006
Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Федотова Л.Н. «СМК» Питер,2004 Шишкина М.А. «Паблик рилейшинз в системе социального управления» «Связь с общественностью. Паблик рилейшнз. Государственная власть и управление» (учебно-методическое пособие) Алматы, 1997 3. ПӘН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ.
4. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТЫЛУ КАРТАСЫ Пәннің әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы Кафедра: Әлеуметтік-гуманитарлық пәндер Тьютор: Кенжегулова А.А. Пән: Бұқаралық ақпарат құралдары әлеуметтануы Кредит саны: 2
Қосымша әдебиеттер: Бакулев Г.И. «Массовая коммуникация. Западные теории и концепции» М., 2005 Бориснев С. Социология коммуникации: Учеб.пособ.-М.: ЮНИТИ- ДАНА,2003. Гутарова В.А., Ачкасова В.А. «Политология», Юрайт-Издат, 2006 Ковальчук А.С. Основы имиджелогии и делового общения:Учеб. пос. для студ. вузов.-2-е изд., перераб. и доп.-Р.н/Д:Феникс, 2003 Конецкая В. П. Социология коммуникаций. М., 1997. Науменко Т.В. Социология массовой коммуникации:Учеб для вузов.-СПб.: Питер, 2005 Нысанбаева А.Н. «Политология». Алматы, 1998ж Пугачев В.П., Соловьев А.И. «Введение в политологию».М.,2004 Почепцов Г. Имиджелогия.-2-е изд.,перераб. и доп.-М.:"Рефл-бук","Ваклер", 2001 Соловьев А.И. Политические коммуникации. М., 2004г Федотова Л.Н. «Социология массовой коммуникации». Питер, 2004 12. Филатова «Социология массовой информаций». М., 2006 13. Фомичева «Социология массовой информаций». М., 2006 14. Фомичева «Социология массовой информаций». М., 2006 ГЛОССАРИЙ Авторлық құқық - әдебиет, ғылым, өнер, жарнама туындыларын баспаға шығару және сатуға берілген ерекше құқық. АІDA - жарнамалық көңіл бөлудің кең таралған модельдерінің бірі. Альманах - белгілі бір белгі бойынша біріккен әртүрлі авторлар туындыларының периодтық емес жинағы. Ақпарат - белгілі бір білімдер жинағы. Ақпараттық қауіпсіздік - азаматтар, ұйымдар, мемлекет мүдделеріне сай ақпараттың құру, қолдану, дамуын қамтамасыз ететін ақпараттық ортаның қорғалуы. Ақпараттық қоғам - басты өндіріс өнімі ақпарат пен білім болып табылатын өркениет дамуының жаңа тарихи фазасы. Оның ерекшеліктері: оның мүшелерінің барлығы өздеріне қажетті ақпарат алу мүмкіндігіне ие болуы. Ақпараттық мәдениет - қоғамның ақпараттық ресурстар мен бұқаралық коммуникация құралдарын үнемді пайдалану және осы мақсаттар үшін ақпараттандыру құралдары мен ақпараттық технологияларды дамыту саласында алдыңғы қатарлы жетістіктерді қолдану қабілеттілігі. Ақпараттық соғыс - материалдық, әскери немесе идеологиялық салада айқын бір ұтыс алу мақсатында жүйелердің бір біріне ашық немесе жасырын түрде өзара әсер етуі. Биографиялық әдіс - әлеуметтанудың зерттеу әдістерінің бірі, оның объектісі индивидтердің өмірлік тәжірибесі. Брифинг - ұйым жетекшілері немесе жауапты мамандардың БАҚ өкілдерімен аз уақыттық ақпараттық кездесулері. Буклет - кішігірім түрлі түсті жарнамалық материал. Бэкграундер - үздіксіз жаңалықтар ағымын қолдау үшін жие түрде БАҚ - қа жіберілетін құрамында сенсациясы жоқ ағымдағы ақпарат. Верификация - логикалық әдіс арқылы алынған және жіберілген ақпарат сәйкестілігін орнату. Видеоконференция - интернетте бейнені көрсету арқылы жекеленген топтар арасында дискуссиялар мен кеңестер өткізу әдістемесі. GALILEO - БАҚ-та жарнамалық кампанияларды жоспарлаудың автоматизациясы үшін программалық қамтамасыз ету. Гиперорта - ассоциациялы түрде өзара байланысқан кішігірім блоктар ретіндегі ақпараттардың алуан тірлерін ұсыну технологиясы. Гипермәтін - өзінің ішіндегі мәтін блоктарына сілтемеге ие құжат. Дайджест - әдеби туындылар, фильм сюжеттері, радио немесе телебағдарламалардың қысқаша мазмұны. Демоскопия - сауалнама жүргізу арқылы қоғамның пікірін зерттеумен байланысты қазіргі қолдаңбалы әлеуметтанудың бір бөлімі. Джинса (жарг) - жасырын жарнама. Дискурс - ойлау стилі мен аргументация әдісі. Диспозия - тұлғаның белгілі бір қызмет шартын қабылдауға деген бейімділігі. Диффамация - белгілі бір тұлғаны ұятқа қалдыратын мәліметтерді бұқараға тарату. Жаһандану - ақпараттық дәуірге өтудегі адамзат пен оның қызмет саласының интеграциялану процессі. Жаһанды желі - жергілікті ақпараттық желілерді біріктіретін телекоммуникациялық құрылым. Журналистика - экономикалық, саяси және әлеуметтік ақпаратты жинақтау, өңдеу және БАҚ арқылы тасымалдау қызметі. Имидж - тұлға, фирма немесе тауардың арнайы жасалған бет бейнесі. Имиджмейкер - белгілі бір тауар, тұлға немесе фирманың имиджін жасаушы маман. Канал - ақпарат немесе мәлімет жеткізіп отыратын құрал. Сұхбат - қойылған мақсатқа сай зерттеуші мен респондент арасында өзара әлеуметтік-психологиялық әсер етушілік қолданылатын сауал жүргізудің бір түрі. 5. ДӘРІСІК ЖҮЙЕ. Апта 1 1 кредит сағат №1 Дәріс Тақырыбы: БАҚ әлеуметтану пәніне кіріспе. Дәріс мазмұны: Әлеуметтік коммуникация әлемі. «Бұқара», «бұқаралық коммуникация», «бұқаралық Әлеуметтануда әлеуметтік комуникация әлеуметтік процесс ретінде қаралады. Адамдардың, топтар, халықтар, мемлекеттердің өзара қарым-қатынасының маңызды элементі, осы кезде өзара ақпарат, сезім, баға, ой, құндылықтар алмасуы жүзеге асырылады. Әлеуметтік коммуникациялар – техникалық каналдар емес, ақпарат өзарақатынастың түрі, процесі болып табылады. «Масса», «бұқара» қоғамның тарихи жаңа түрі. Қоғамдық пікірдің феноменін ұғынумен байланысты «бұқараға» жақын түсінік – «публика» түсінігін қолданады. БАҚ зерттеулеріндегі бұқара – мәдени өмірдің тұтынушыларынан тұратын, аудиториямен ұқсастырады. БАҚ әлеуметтануы Әлеуметтанудың маңызды салаларының бірі болып табылады. Сонымен қатар БАҚ, журналистика саласындағы арнайы теоретикалық және қосымша білімдерді сипаттайтын пән құрамына кіреді. Ол көп деңгейлі пән. БАҚ әлеуметтануы – жалпы әлеуметтанумен журналистика теориясының қиылысында қалыптасып, журналистикамен айналысады. Осы саланың әлеуметтануы БАҚ құрылымының әлеуметтік аспектілерін зерттеуге тоқталады. Әдебиеттер: Бариснев « Социология массовой коммуникаций» М: 2005. Филатова « Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева « Социология массовой информаций» М: 2006 Андреева Г. М. Социальная психология. М., 1999. Соловьев А. И. Политическая идеология: логика исторической эволюции // Полис. 2002. № 2. Апта 2. 1 кредит сағат №2 дәріс. Тақырыбы: БАҚ – бұқаралық байланыстың ерекше түрі. Дәріс мазмұны: 1. . БАҚ түсінігі. 2. БАҚ қызметтері. 3. БАҚ-ның дамуы. Қоғамның бөлінбес құрамдас бөліктерінің бірі – бұл ақпарат құралдары.Азаматтық қоғам өз деңгейінде өмір сүру үшін ақпараттың атқаратын рөлі зор. Адамдар өзінің айналасында нелер болып жатқанын білмей тұрып, өздері өмір сүріп отырған қоғам туралы дұрыс пікір қалыптастыра алмайды. БАҚ түрлі көзқарастарды халыққа жеткізудің маңызды құралы болып табылады. БАҚ әсіресе саяси байланыстар үшін маңызы зор. БАҚ мемлекет, ұлт, саяси партия, топ деңгейлерінде саяси іс қимыл мақсатын адамдар санасына жеткізді. БАҚ – дегеніміз арнайы техникалық құралдар көмегімен әртүрлі хабарлар мен ақпараттарды ашық түрде көпшілік алдына жеткізумен айналысатын ерекше мекемелер мен ұйымдар. БАҚ-ты жиі тыңдап, пайдаланатын қоғамдық белсенді адамдар әлеуметтану ғылымында реципиенттер деп аталады. Сондай-ақ БАҚ байланыс қызметін атқарады.БАҚ мыналардан тұрады:1. Жазбаша мәтін мен фотосуреттерді жариялау жолымен ақпарат басып тарататын БАҚ. Оларға газеттер мен журналдар,буклеттер, үн қағаздар, плакаттар мен анықтамалықтар жатады. 2 . Хабарлайтын БАҚ дыбыстық немесе көрнекті ақпаратты береді. Бұлар қатарына, ең алдымен радио және теледидар жатады. Сонымен қатар спутниктік байланыс құралдары, кабельдік теледидар және ақпарат жинау мен басудың жеке құралдары ( кассет, дискет, лазерлік диск, принтер, сканер ), ғаламдық компьютерлік жүйелер (мысалы Интернет) пайда болды. Бұрынғы дәуірлердегі мемлекеттерде байланыс құралдарына деген қажеттілік шектеулі болды.Оның ролін жаушылар, курьерлер мен тыңшылар, қаңғыбастар атқарып отырды. 19-20-шы ғасырларда телеграф пен телефон пайда болды.БАҚ-ң ең басты қызметі ақпарат алу мен тарату болып табылады. Бұл қызмет көңіл көтеру, қызықтыру ақпараттарынан бастап азаматтар мен билік орындары үшін аса маңызды оқиғалардан хабар беру аралықтарын қамтиды. Азаматтар алынған ақпаратты негізінде билік органдарына өз талаптарын қоя алады. Алынған ақпарат негізінде азаматтар санасында Үкімет, Парламент, партия және т.б. саяси институттар, қоғамның экономикалық, әлеуметтік мәдени өмірі туралы пікірлер қалыптастырады. Осы негізде қоғамдық пікір қалыптасады, сол себепті қоғамдық пікір туғызуда БАҚ-ң ролі өте зор. БАҚ сонымен қатар білім беру және әлеуметтендіру қызметтерінде атқарады. Білім беру қызметі азамат ақпараттар тасқынында дұрыс бағыт, түсінік алуын қамтамасыз етеді.Қазіргі замандағы БАҚ сын және бақылау қызметтерін атқарады. Қоғамда бұл қызметтерді атқаратын басқа да әлеумеутік институттар бар, мысалы оппозициялық партиялар. БАҚ-ң саяси әсері оның үкімет пен қоғам назарын аударатын пікірталас тақырыптарын таба білуінде. Қазіргі әлемде БАҚ үшін ең қажеттісі көпшілік назары, бұған ие болмаған БАҚ бақталастыққа шыдамай жойылып кетеді. БАҚ қоғамда өз мақсаттары мен мүддесі бар жеке құрылым. Өз мақсатына жету жолында БАҚ әртүрлі әдістерді қолданады. Өз үстемдігін БАҚ адам санасы мен сезіміне әсер ету арқылы іске асырады. Демократиялық елдерде бұқаралық коммуникацияның рационалдық моделі басым болып келеді. БАҚ логика заңдары шеңберіне сиымды фактілер келтіру арқылы адамдарды сендіруге тырысады. Яғни осы оқиғаның, шешімнің, әрекеттің ең алдымен қоғамға, адамдарға тиімді пайдалы екендігін нақты дәлелдеп шығады. Демократиялық елдерде адамдарға сезімдік әсер ету әдістері кең таралмаған, тек жекелеген оппозицияның немесе шағын саяси күштерге тәуелді БАҚ қана сайлау кампаниялары кезінде өз идеялары мен құндылықтарын адамдар санасына жеткізу үшін сезімдік әсер ету технологияларын қолданады. Бірақ әдетте өз пайдасын сезіну рухында тәрбиеленген адамдар арасында қолдауға ие бола алмайды. Сонымен қатар кейбір жағдайларда сот билігі арқылы шектеледі. Керісінше тоталитарлық, авторитарлық, этнократиялық елдерде адамдар санасына сезімдік деңгейде әсер ету технологиялары кеңінен қолданады. БАҚ-тың ең негізгі міндеті қоғамды хабардар етіп отыру үрдісі. Бұл үрдіс мынадай кезеңдерден тұрады: ақпарат алу, таңдау, ықшамдау, түсінік беру және оны тарату. Осыған байланысты қоғамдағы келесі оқиғалар тізбегі құрылады. Неміс социологы Клаус Боумның пікірінше «маңызды ақпарат иелену дегеніміз билік иелену, ал маңызды ақпаратты өз мүддесіне сай тарату, немесе оны жасырып қалу мүмкіндігін иелену екі есе билік иелену». Әдебиет: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Шынтемірова Б.Г., Шайхиев Т.Т. «Әлеуметтану» оқу-әдістемелік құрал. Орал,2005ж. Уэбстер Ф. Теории информационного общества. М., 2004.
№3 дәріс Тақырыбы: БАҚ-ның коммуникативті қызметі. Дәріс мазмұны: 1. Коммуникативтік функция мазмұны. 2. Коммуникацияға қол жеткізу мүмкіндігі. БАҚ-тың коммуникациялық функциясының ерекшелігі оның адамдарды шын замандастарымен таныстырады. Әлеуметтік коммуникациялар арасында ең күшті жүйе болып табылатын БАҚ «тігінен» - «билік – қоғам », және «көлденен» қоғамның әр түрлі таптары арасында байланыс орнатады. Ал редакция мен аудитория арасындағы байланыс айқын әлеуметтік – саяси жағдайларда белгілі бір сипатқа ие болуы мүмкін. Кеңес дәуірінде қоғам БАҚ-ты билеуші жүйенің бір бөлігі ретінде санады. Баспада жергілікті органдардың шығарған әділетсіз шешімдеріне қарсылық, әлеуметтік мәселелер жазылған болатын. Яғни көбіне көп мәні жоқ мәселелер жазылады. Ал посткеңестік дәуірде рөлдер ауысып, БАҚ билеуші тап бұйрық еткен мәселелерді жазбай қойды, керісінше, мемлекетке қарсы оппозициялық мәліметтер жаза бастады. Коммуникативті функцияның жүзеге асырылуы коммуникация қатысушыларына байланысты. Ресейде биліктердің қоғам алдында жауапкершілік пен бақылау дәстүрі жоқ. Яғни билік ашық коммуникацияға қатыспайды. Фактілі түрде белгілі бір мемлекеттің ішінде қазіргі таңда екі бөлек әлеуметтік қауымдастықтар бар: билік және биліксіздік (билік емес), яғни біз қалғандарымыз. 2004 жылы Ресей президенті біздің өміріміздегі ең басты мәселелеріміздің бірі – бұл қоғам мен билік арасында байланыстардың болмауы деп хабарлады. Әлсіз жүзеге асатын коммуникациялық функция – «мүлкін алу» қасиетін тудырды – яғни біздің адамзат ретінде иеленетін сезімдерді басқарып өз меншіктеріне айналдырды. Сөйлеу құқығы және естілу құқығы (право быть услышанным) демократиялық қоғамда бір-бірімен сәйкес келеді, бірақ оларды жүзеге асыру тіпті алдыңғы қатарлы мемлекеттерде де қиындыққа соғады. Коммуникациялық функция өздік құндылықтарға ие. Яғни адамның қоршаған ортамен, қоғаммен байланысын орнатады, адамның ақпараттық кеңістікте өз орнын табуға мүмкіндік береді. Коммуникацияны психологиялық қажетсіну жалғыз басты адамның іске қосылған теле немесе радио қабылдағышсыз өмір сүре алмауында байқауға болады. Коммуникация және коммуникациялық функцияның құндылығы барлық әлеуметтік субъектілер үшін қарым-қатынас процессі мәнінің жоғары болуында. Қарым-қатынас функциясының ішінде заттық қызметке қызмет көрсету, өз құндылықтарына басқаларды жұмылдыру, тарту, басқалардың құндылықтарына құрмет тұту және қарым – қатынас үшін қарым – қатынас. Ол психологиялық жалпылықты құрады. Ал бұл негізінде ерік пен қызметтің жалпылығы болуы мүмкін. Қазіргі таңда дүние жүзінде әр түрлі масштабтағы коммуникацияның мәні өсуде; сонын ішінде жалпыұлттық және әлемдік. Негізінен бұл тәжірибемен алмасу қажеттіліктермен байланысты - әлеуметтік қызметті ұйымдастыру әдістері, оның мазмұны, мәні мен тиесілі түсініктерімен алмасуы. Географиялық және этникалық жағынан үлкен мемлекеттегі халық үшін өз мемлекеті арасында саяхат, экспедиция, қонақтық мақсатта жылжуы қиынға соқты, сондықтан да оның арасында БАҚ арқылы байланысты үзбей алу өте маңызды.
Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Федотова Л.Н. «СМК» Питер,2004 Апта 4. 1 кредит сағат №4 дәріс Тақырыбы: БАҚ-ң ақпараттық қызметі. Дәріс мазмұны: БАҚ ақпараттық қызметі мазмұны. Ақпаратық қызметтің дисфункциясы. Медиатизация және күн тәртібін құру функциясы. БАҚ Қоғамда ақпарат алмасу каналы ретінде қызмет ететін әлеуметтік коммуникацияның бір бөлгі болып табылады. БАҚ-ның ақпаратық қызметіне деген әлеуметтік жақындаудың сиқыры – ақпараттық теңсіздіктің пайда болуы, бұқаралық ақпараттың шынайы мазмұны талабын шектеу қабілеті, түрлі әлеуметтік субъектілердің қызығушылықтары және бұл қызығушылықтардың мазмұнында танылуы. БАҚ-ның ақпараттық қызметінің қарастырылуы оның екі ипостасиядан тұруын қалайды: заттық-тауарлық және идеялық –мазмұнддық. Біріншісі ақпаратқа тауар секілді қарауды тұжырымдаса, екіншісі ақпаратты олардың интерпретацияларымен әлеуметтік маңызды хаттардың бірігуі ретінде қарайды. Бірінші жағдайдағы мақсат сату көлемін кеңейту, екінші жағдай ақпараттың айырбасқа жоғары деңгейде адамдарды тарту және соған қатысты әлеуметтік эффектілердің ақпараттандырудың көзқарастарының жалпылығының бірігуінің алынуы. Лассуэлл әлеуметтік коммуникацияның функцияларының жалпы санына корреляция функциясын жатқызады, яғни адамның шынайы өмірде білім алмасу ғана емес сонымен қатар қатынастар құру арқылы құндылықтар және нормалар немесе құндылықты-нормативтік жүйе деп аталатындарды дамытады. Адамға құндылықты реттеушілік, көндірушілік әсер ету оны ақпараттандырудан да қиын болып табылдаы. Түсіну мен қабылдау бір емес, ақпараттандыру түсінушілікке негізделген, ал көндіру мен сендіру қабылдауға жатады. Сендірудің жетістігі белгіленген құбылыстарға қатысты ерте пікірді есепке алуынсыз мүмкін емес. Сондықтан құндылықты жүйеелер қиын құрамды, түрлі деңгейлі. Тұлға бір уақытта құндылықтың көп жүйелерін иемденуші болып табылады. Құндылықты – реттеушілік функциясының қажеттілігі табиғаттан туындайды. Қоғамдық механизмдердің объективті қажеттіліктерінен туындайды. Құндылықты реттеу роліне тікелей мәжбүрлеу немесе дәстүрлер, салттар орналастыру тәсілі секілді, мұрагерлік, адам өмірінің ұрпақтан-ұрпаққа берілу мәдениетін қосады.
Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Федотова Л.Н. «СМК» Питер,2004 Апта 5. 1 кредит сағат №5 дәріс Тақырыбы: БАҚ-ның әлеуметтік-ұйымдастырушылық қызметі. Дәріс мазмұны: Функциялық мазмұны БАҚ және жалпы ұлттық идентификация. Әлеуметтік-ұйымдастырушылық қызметтің мағынасы - өмір сүруші әлеуметтік механизмдердің және жаңа қоғамның қалыптасуының реттелуіне мүмкіндік беруінде. Француз коммуникативисті П.Сорлиннің ойынша, аудиторияға қосылу күн өткен сайын бірігудің қалыптаспаған механикалық түрін құрастырады. Өз қызметтерін орындай отырып, БАҚ әлеуметтік идентификация арқылы қоғамды қолдауға, демеуге әсер етеді. Жалпыұлттық БАҚ-ның құнды-реттеуші және әлеуметтік-ұйымдастырушылық рөлі басқа институттармен алмастырыла алмайды, себебі дәл осы БАҚ-ның өте кең өрісі бар және ол пән мен әлеуметтік салдар бойынша әмбебап мазмұнды жеткізе алады. Индивидуализацияның қазіргі тұжырымдамаларда тәулсіз индивидтер тек өздерінің тұрақты әлеуметтік рөлдерінің шеңберінде ғана емес, сонымен қатар әр түрлі бірлестіктердің азаматтары ретінде де көрінеді. Индивидуализацияның коммуникацияға араласуға институциялизацияланған тәсілімен үйлесімді. Соның ішінде БАҚ-да қазіргі заманғы қоғамның сұранысына жауап береді. Сонымен, коммуникациясыз не қоғамдық пікір, не оның субъекті –бұқара бола алмайды. Егер біз қоғамдық пікірді бұқаралық талқыға салу деп есептесек, онда оның қалыптасуы ресми «дұрыс» көзқарастың байлануы емес екендігін ескермеу мүмкін емес. Әдебиеттер: Филатова «Социология массовой информаций» М: 2006 Фомичева «Социология массовой информаций» М: 2006 Федотова Л.Н. «СМК» Питер,2004 Апта 6. 1 кредит сағат №6 дәріс Тақырыбы: Саяси сферадағы БАҚ. жүктеу/скачать 1,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||