«Еліміздің болашағы бүгінгі жас ұрпақтың қолында, жас ұрпақтың болашағы бүгінгі мұғалімнің қолында»

«Еліміздің болашағы бүгінгі

жас ұрпақтың қолында,

жас ұрпақтың болашағы

бүгінгі мұғалімнің қолында»

Н.Назарбаев.

Менің педагогикалық ұстанымым «Ізденген ұстаздан – шығармашыл шәкірт». Осы дана сөзді негізге ала отырып, жұмысымның негізгі мақсаты ретінде оқушы тұлғасын әлеуметтендіру барысында білім жүйесіндегі жаңашылдықтарды пайдаланып құзыреттілігін қалыптастыруды алдым.

Оқытудың сапасын екі тәсіл арқылы анықтауға болады.

Біріншісі, бағалау оқу қызметінің нәтижесіне байланысты болмай, мұғалім іс-әрекетінің тәжірибе талаптарына сәйкестігін, яғни мұғалім жұмысының тиімділігін, оқушылармен өзара байланысының сипатымен жиілігін анықтау мақсатында жүргізіледі. Бұл жағдайда баға мұғалім жұмыс істейтін оқушыларға байланысты қарастырылады, оқыту үдерісіне тәуелді болмайды.

Оқыту сапасын бағалаудағы екінші тәсіл жай ғана кәсіби міндеттерді жауапкершілігімен орындағаннан гөрі, көбірек күш-жігерді талап ететін сапалы әрі табысты оқытуға ерекше көңіл бөледі. Табысты оқыту білім беру үдерісіне тәуелді болғандықтан, оқытудың шын мәнінде жүзеге асырылуы мен құзіреттілік, шеберліктің деңгейі қаншалықты екенін де саралай білу қажет. Сонымен қатар оқушылардың жай-күйі мен қолжетімдік деңгейін білу қажет. Осыған байланысты сынып туралы мәнмәтіндік қажет болады.

Дүние жүзіндегі көптеген мұғалімдердің қасиеттері, икемдіктері және олардың жұмыс тәртібі туралы зерттеулерден білуге болады. Біз сонымен қатар бұндай қасиеттер мен жұмыс тәртібін мұғалімнің кәсіби дамуындағы қандай мүмкіндіктер дамытатындығы туралы да көп білеміз. Зерттеулерден көрініп отырғандай, кәсібилік мұғалімнің өзін білім беру қоғамдастығының бір бөлігі ретінде қарастыруын талап етеді. (Болам, Махон, Столл2005) Бұл тәсілдің аясында көшбасшы-мұғалім ұсынған зерттеулер мен инновациялар негізінде мұғалімнің тәжірибесі жетіледі (Фрост мен Дурант).

Педагогикалық жолымда жаңашыл көзқарасты мұғалім ретінде көрінуге тырысқан әріптестерім туралы айтқым келеді.

Ең алдымен мектебімнің әкімшілігі туралы айтсам, мектеп басшылары мені қолдап, біраз көмек жасады, өткізген іс-шараларыма белсенді қатысты. Жұма сайын ұжымда шеберлік сағат өткізуге қуанышты болды.

Практидағы біраз жұмысыма мектеп психологы қатысып, көмек жасады: сауалнаманың қандай сұрақтарын қоюға тиімді болатынын екеуміз ақылдасып бір шешімге келдік. Содан кейін ата-аналармен жұмыс жасағанда да бұл әріптесім қасымда болып, жиналыс өткізер алдында жаңашылық кіргізгені: таныстырлым-тренинг өткізді, ата-аналарға өте ұнады.

Фокус топпен қандай тақырып бойынша неше коучинг өткізу керек екенін ақылдасып,мектептің мәселелерін кіргіздік. Коучингтерге көбінесе жас мамандар қатысты. III деңгейлік жаңа формациялық курсты игерген тарих пәнінің мұғалімі коуч болып бірінші коучингті өткізді. Осы әріптесімнің үш сабағына қатыстым. Сабақта жеті модульдің ықпалдығы, жеке, жұптық, топтық жұмыстарды кеңінен пайдаланып, оқушылар белсенді қатысып, диалгтік оқытуды меңгергенді байқадым. М-деген қазақ әдебиетінің мұғалімі топтық жұмыста «рөлдік ойын» арқылы қалай оқушылардың қызығушылығын оятуға болатынын көрсетті. . Коучингтағы осы жұмыстар әріптестерім үшін сәтті, алдағы уақытта өз жұмысына пайдалана алатындай нәтиже бергеніне шын мәнінде көз жеткізді. Себебі сабақ үстінде естіген, көргендерін мұқият түртіп жазып, қайталап сұрап, нақтылап алып отырған әріптестерім өзіне қажет жерінде сұрақтарын жаудырып, әркім өзіне керегін ала білді. Тағы пайдалы нендей материалдарыңыз бар деп аса қызығушылық танытып сұрастырып, қасымнан кетпеді. Кейінгі күндері мен сырттай бақылау нәтижесінде, кәсіби сұхбат үстінде және әріптестерімнің мектептегі жоспар бойынша беріп жүрген ашық сабақтарынан жаңа тәсілдерді өз сабақтарына бастан-аяқ кіргізбесе де біраз жаңалық енгізгенін байқадым. Мысалы коучинг кезінде жақсы шыққан стратегияны олар өз сабақтарына пайдаланып жүр. «Суреттерді сөйлет», «Екі жұлдыз бір тілек» стратегиясының мұғалімдерді өз ойларын айтып сөйлетуге, суретке қарап сол сәтте не сезінді, бойын қандай сезім биледі соны нақты ашып, сөзбен жеткізе білуге үйреткені анық.

2 слайд

Менің тәлім алушым – физика және информатика пәнінің мұғалімі. Өз еркімен ұсыныс жасады. «Әрқашан мүлтіксіздікке ұмтылу» деген ұстанымға бар тұлға.

Сабақ барысында «Балық сүйегі», «Араб грамотасы», «Көпдеңгейлі үшбұрыштар», «Ақпараттық ағымдар», «Күш өрісі» т.б. техникаларын пайдаланады.

Сабақта тапсырмаларды оқушылардың оқу деңгейін ескере отырып жоспарлайды. Қабілеті жоғары оқушылардың деңгейлі тапсырмалар арқылы білімін жетілдіруге жағдай жасауға тырысады. Үлгерімі төмен оқушыларға аса назар аударып, арнайы тапсырмалар дайындап, «қанағаттанарлық» деңгейге жеткізуге тырысады.

Сабақта берген теориялық білімді практикамен ұштастыру мақсатында биылғы оқу жылында 7 сынып оқушылары Дүзелбай Жандос және Сулейменов Ержанмен «Свободный ауылының су құбыры» атты ғылыми жобасының зерттеу-теориялық жұмыстарын бастады. Бұл мұғалім туралы ізденімпаз, заманауи, белсенді, білікті ұстаз деуге болады.

3 слайд

Мектепте болып жатқан өзгерістерді мектептегі желілік қоғамдастықты дамыту арқылы қалай қолдауға болады?

Ұлттық мектеп көшбасшылығы колледжі (Англия) үшін 2004 жылы жасалған құжатта «білім алушылар қоғамдастығына» мынадай анықтама берілген: «Оқушылар жоғары нәтижелерге жету үшін бір мектептің шегінде, болмаса мектептер арасында оқыту мен оқу үдерістерін жетілдіруге бағытталған көптеген іс қимылдарды жоспарлау, жүзеге асыру және мониторингін жүргізу мақсатында бірігетін мектептер тобы немесе әріптестер».

Үздіксіз оқытуды дамытуда «қоғамдастық» ұғымы аса маңызды болып отырғаны байқалады. ХІХ ғасырдың соңында ХХ ғасырдың басындағы білім беру саласы оқыту линиялық, бірізді, жалпылама, механикалық үдеріс болып табылады деген идеяға негізделген.

Білім алушылар қоғамдастықтары біздің санамызда өзгеріс енгізуді үйрету үдерісін бейнелейтін маңызды стратегия деп саналған.

Кәсіби қоғамдастықтарды дамыту халықаралық қолдауға ие болып жатыр.

Әріптестеріммен қоғамдастық құруды мен де оң көріп, информатика мұғалімдеріне ұсыныс жасадым. Аудан мектептерінің мұғалімдер топтарын құруды мақсатқа алып, желілік қоғамдастық құрылды. Қоғамдастық администраторы мектеп директорының оқу ісі жөніндегі орынбасары, физика және информатика пәнінің мұғалімі М. С. қоғамдастық жұмысын тиімді ұйымдастырып және жүйелі түрде жүргізу ушін келесі ролдерді белгіледі. Техникалық модераторлар Ю.К. және М. Н., информатика пәнінің мұғалімдері. Ал редактор ролін қазақ тілі мен орыс тілі пәндерінің мұғалімі М. атқаратын болды.

Қоғамдастық беттерінде Есіл ауданының №1 орта мектебінің, №2 орта мектебінің, №1 орта мектебінің және өзім жұмыс жасап жүрген Свободный орта мектебінің мұғалімдері форумдарда, кері байланыс тетігі арқылы жүздесе алады. Қоғамдастық беттерінен инновациялық технологиялар, үш деңгейлі курстар, білім жүйесіндегі жаңашылдықтар, мұғалім портфолиосы т.б. жағдайлар туралы ақпарат алуларына мүмкіндік бар. Әдістеме бірлестіктерінің жетекшілері өз алдарына бөлек бет ашып әдістемелік жұмысын толықтай желілік қоғамдастық аясында жоспарлап, жүзеге асыруда. Дәл осындай мүмкіндік сынып жетекшілері үшін де бар. Қоғамдастық беттерінде әр мұғалім сабақ әзірлемелерін жүктеп, тәжірибесімен бөлісе алады.

Қоғамдастық жұмысын жүйелі жүргізу үшін жұмыс кестесі құрылды.

Мектептің желілік қоғамдастықтары үздіксіз бірлескен жұмыстар мен бірлескен зерттеулер арқылы оқушыларға толыққанды және келешегі зор білім алуға мүмкіндік беру арқылы мұғалімдерге және мектептің басқа қызметкерлеріне педагогикалық әдістемелерді зерделеу мен жетілдіру мақсатында оқуға және бірлесе жұмыс істеуге жағдай жасайды.

Қоғамдастықтың тақырыбы: «Диалогтік оқыту арқылы қарым-қатынасты орнату»

Қоғамдастықтың мақсаты: желілік қоғамдастықты құру арқылы ой бөлісу, тәжірибе алмасу, білім мен білімділікті дамыту; ортақ шешімге келу, ортақ жұмысты жоспарлау, мәселені бірлесе отырып талқылау, талдау, ақпарат бөлісу, үздік педагогикалық тәжірибелерді тарату.

Нәтижесі: инновациялық технологиялар, үш деңгейлік курстар, білім жүйесіндегі жаңалықтар, мұғалім портфолиосы т.б. жағдайлар туралы ақпарат алуларына мүмкіндік жасалады.

Тәжірибесін насихаттау мақсатында тамыз конференциясында эксперименттік сыныптарда оқыту тәжірибемнен 2012 жылы “Информатика пәнін 12-жылдық білім беруде оқытудың ерекшеліктері”, 2014 жылы «Заманауи сабақ құрылымы» тақырыбында жұмыс тәжірибесінен, 2011 жылы педагогикалық кеңесте «12-жылдық білім беруге көшу барысында оқытудың құзырлы мәселелері», 2013 жылы әдістемелік кеңесте «Жобалық іс-әрекет - оқушы құзыреттілігін қалыптастырудың негізгі әдістерінің бірі» баяндамалар жасады. Электронды журналдарда, педагогикалық сайттарда авторлық әзірлемелері жарияланған.

Түрлі деңгейдегі сайыстар мен байқауларға өзім де, оқушылары да үнемі қатысып тұрады: «Қазақстан интернет-олимпиадалары» республикалық жобасында ауданның үздік нәтижесі, «Ақбота» интеллектуалдық марафоны, «Кенгуру» математикалық сайысы, «Ең үздік авторлық жоба» республикалық байқауы 2014, әлеуметтік-педагогикалық жаңашылдықтары жәрмеңкесі, аудандық «Үздік педагог 2014» байқауының гран-при иегері, облыстық физика мұғалімдерінің олимпиадасының қатысушысы, 2014 жыл.

Қазіргі таңда балалар өмірі компьютермен тығыз байланысты. Бірақ графикалық жобалар жасауда қиындық тудыратын жағдайлар жеткілікті. Осы ақауларды түзету, компьютерлік графика негіздерін қалыптастыру мақсатында «Компьютерлік графика» оқу-әдістемелік кешені авторлық бағдарламасын 2010 жылы жазды. Аталмыш кешен бағдарламадан, оқу құралынан (хрестоматия), жұмыс дәптерінен және бағалау журналынан тұрады. Авторлық бағдарлама Қарағанды облыстық білім жетілдіру институтының эксперттік кеңесінде мақұлданып, информатика пәні бойынша қосымша оқу құралы ретінде ұсынылған.