Эмбриология
жүктеу/скачать 74,12 Mb. Pdf көрінісі
|
Афанасьев Гистология
| лейкоцитарлық,
ол кезде кабыну ошағында нейтрофилді гранулоциттер басым болады; макрофагтық, ыдырау өнімдері каркынды түрде макрофагтармен резорбцияланады; фибробласттық, закымдану аймағында бұл мезгілде дәнекер тін каулап өседі. Кабынудың леикоңитарлық фазасы нейтрофилді гранулоциттердін закымдану аймағында тіндердің ыдырау ошағына көшуімен сипатталады. Кабынудың басталу механизмі медиаторлар мен цитокиндердін (гистаминнін, серотониннің, лизосомалык гидролазалардын және баска биологиялык белсенді заттардың) сыртка шығарылуы болып табылады. Медиаторларды өндіретін кұрылымдарға мес жасушалар, лейкоциттер, кан табакшалары, ма- крофагтар және лимфоциттер жатады. Бүл кезде микроайналым арнасынын тамырлары кабырғасының өткізгіштігінің жоғарылауынан, плазманың сұйык кұрамдык бөлігінің экссудациясынан, кан жасушаларының эмиграциясынан тұратын тамырлык өзгерістер кешені дамиды. Кабыну басталғаннан 6 сағаттан соң-ак лейкоцитарлык инфильтрат калыптасады. Нейтрофилдік гранулоцит тер жоғары фагоцитарлыкбелсенділік танытып, негізінен микроорганизмдерді жұтады (макрофаг атауы да осыған байланысты). Нейтрофилдердін біраз бөлігі лизосомалык гидролазаларды бөле отырып, ыдырайды. Бұл кабыну ошағыньщ закымданған тіндерден тазаруына септеседі. Кабынудың макрофагпшқ фазасы гематогенді (канның моноциттерінен дамитын) және сонымен катар, гистиогендік (орныккан макрофагтар — гистиоциттердің) макрофагтардын да белсенуінің көріністерімен жүреді. Тіндік ыдырау өнімдерін макрофагтар каркынды фагоциттейді. Сонымен бірге, олар кабыну ошағында калпына келу үдерістерінін стимуляторларын өндіреді. 466 14-Тарау. Қан жасау (түзу) және иммундық қорғау жүйесі Фибробласттық фаза кабынудын аяқтаушы, акырғы фазасы. Ол фибробласттык катардың жасушаларының пролиферациясымен (көбеюімен) және олардың кабыну ошағына карай орын ауыстыруымен сигіаттала- ды. Бұл мезгілде закымдану аймағының тіндік ыдырау өнімдерінен таза- руы аякталатындыктан, фибробласттар тіннін кем-кетігін толтырады. Олар белсенді түрде жасуша аралык заттарды өндіре бастайды. Басында жіңішке аргирофилді, ал кешіректе коллагенді талшыктарда түзеле бастайды. Жасу- шалармен бірігіп, бұл талшыктар кабыну ошағын закымданбаған тіндерден бөлектейді. Фибробласттардың каулап өсуі біртіндеп кабыну ошағынын ор- нын дәнекер тіннің басуына әкеледі. Ошактын орнындағы тіннің кемдігі әжептәуір болса, ол жерде тыртык пайда болады. Егер ошакта бөгде зат бола- тын болса, оныңсыргында дәнекертіннен тұратын капсула түзеледі, ол кабыну басталғаннан кейін 5-7-ш і тәуліктерде айкын көрінеді. Закымдану ошағында дамитын фибробласттардың даму негізі туралы әр түрлі гипотезалар бар. Мысалы, фибробласттардың екі субпопуляциясы бар, олардын даму көзі де және өмірлерінің үзакгығы да әр түрлі (ұзак және аз өмір сүруші фибробласт тар). Гемопоэздік дін жасушасынан дамитын фибробласттар аз өмір сүретін корғаныш-трофикалык типті фибробласттар популяциясына жатый, кабыну, жараның жазылу үдерістеріне және т.б. катысады. Екінші түрлі фибробласттар сүйек майынын стромалдык дін жасушаларынан (механоциттерден) дамиды. Бұл негізінен механикалык кызмет аткаратын, тіректік типті, ұзак өмір сүретін фибробласттар. Сонымен коса, фибробласттардың маманданған түрлері - фиброкласттар және миофибробласгтар (8-тарауды караңыз) ажыратылады. Фиброкласттар дәнекер тіннің кайта кұралуын жасуша аралык затты күйрету аркылы камтамасыз етеді. Жасушалар көбінесе мүшелердің закымдануынан кейін түзелетін тыртыктын пайда болу аймағында аныкталады. Миофибро- бласттар тіндердін кайта калпына келуінде жараның шеттерінің контракция- сын жүргізу аркылы жүзеге асырады. 1 4 .7 . ИММУНДЫҚ ЖҮЙЕ ЖӘНЕ ИММУНДЫҚ РЕАКЦИЯЛАРДАҒЫ ЖАСУШАЛАРДЫҢ АРАҚАТЫНАСЫ 14.7.1. Жалпы сипаттамасы. Түсініктерді анықтау Иммундык жүйе гендік тұрғыдан бөгде текті субстанцияларды (антигендерді) тануды аткаратын және ерекше реакцияларды камтамасыз ететін жасушалардын немесе иммуноциттердің, пайда болатын және бір- бірімен байланыстары калыптасатын мүшелер мен тіндерді біріктіреді. Иммундык жүйе генетикалык тұтастықты және организмнің ішкі ортасының тұрактылығын камтамасыз етіп, «өзіміз» және «бөтен»-ді тану кызметін аткарады. Бұл кұбылыстың негізінде, ішкі орта тіндерінін жасушалык дифферондарының әр түрлі түрлерін камтитын, арнайы емес (маманданбаған) (туа біткен) және арнайы (маманданған) (жүре пайда болтан) реакциялар жатады. Арнайы емес қорганышқа терінін және шырышты кабыкшалардың тоскауылдык кызметін, біркатар жасушалардын өнімдерінің бактериоциттілігі мен кышкылдылығының деңгейін, сонымен коса бөгде текті агенттердін фагоцитозын жаткызады. Туа біткен иммунитеттің жасушаларына 14.7. Иммундық жүйе және иммундық реакциялардағы жасушалардың арақатынасы 467 м акроф агтар, нейтроф илдер, базоф илдер ж әнс мес (тіндік базоф илдер) жасуш алар (жоғарыдан кабы ну ж әне калпы на келуді караны з) жатады. Белгілі бір козды рғы ш ка карсы жүктеу/скачать 74,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|