Эмбриология
жүктеу/скачать 74,12 Mb. Pdf көрінісі
|
Афанасьев Гистология
| Субкласс
Қанның сарысуынлагы Ig мөлшері,% Қызметі IgG 75 Кан менлимфадагы айналымдағы антидене. Fc-фрагмент жасу- шалардың (макрофагтар жәпе т.б.) рецепторларымен танылады. Антигендермен байланысады және комплемент жүйесін (опсо- низация) және жасушалардың лизисін белсендіреді. Плацен- тадан және кан плазмасынан тін сүйықтығына (бүл жерде -48%) өтуге кабілетті. Жарты өмірлік кезені 21 тәулік. Инфекция кезінде мөлшері артады, ал гуморалды иммунитеттің жеткіліксіздігі жағдайында төмендейді IgA 15 Бездердің өнімдерінде (тер, көзжасы, сүт, кынап және простата секреттері), шырышты кабыкшаларда (IgA: IgG = 20:1), лимфа түйінінде және көкбауырда (IgA: IgG = 1:3) басым болады. Секреторлык IgA (полимер) болып табылады. Онын полипептидті димерлері эпителиоциттердін беткейлік протеинімен байланысады (секреторлык компонент) және жа- суша аркылы тасымалданады (ішек протеазаларының әсеріне карсы түрады). Жарты өмірлік кезені 5—8 тәулік. Кдндағы IgA денгейі респираторлыкж әне ішектік аурулар жағдайында жоғарылайды. Бұл микробтарға карсы корғаныстың алғы шебі IgM 10 В-жасушалардын (маркер) үстіне экспрессияланады, плазмо- циттермен бөлінеді. Комплемент каскадынын күшті активато ры. Плацентадан өтпейді (онын пайда болуы жатырішілік ин- фекцияны айкындайды) IgD 0,2 В-лимфоциттердің маркері, В-жасушалардын саралануын жана- малайды. Плацентадан өтпейді. Комплементпен байланыспай- ды. Жарты өмірлік кезеңі 2,8 тәулік IgE Іздері Аллергиялык реакцияларда тіндік базофилдерді (ТБ) және базофилдерді белсендіреді. IgE ТБ Fc-рецепторымен бай ланысады. Аллергендердін (өсімдіктердін тозаны, ара уы және т.б.) әсері жағдайында IgE синтездейді. Аллергеннің екінші рет әсері кезінде ТБ байланыскан IgE аллергенді «та- нып» ТБ шапшан дегрануляциясын, гистаминнің бөлінуін шакырады (жергілікті — астманын ұстамасы, ісіну, бөртпелер; жүйелік — анафилактикалык шок). Плацентадан өтпейді. Комплементпен байланыспайды. Аллогенді тіндермен байла нысады. IgE бар плазмоциттер бронхиалды және перитонеалды лимфа түйіндерінде, асказан-ішек жолдарының шырышты кабыкдіасында, аздап көкбауырда болады. Жарты өмірлік кезеңі 2,8 тәулік 14.7. Иммундық жүйе және иммундық реакциялардағы жасушалардың арақатынасы 469 I класстың гистоүйлесімділік молекуласынын негізгі биологиялык манызы өзінін Т-жасушалык рецепторларының көмегімен Т-лимфоциттерге «өзімдікі» және «бөтен» жасушаларды ажыратуға мүмкіндік беру. Бүл туралы мәліметтерді кұрамы және аминокышкылдардың орналасу реттілігі бойын- ша әр түрлі төменмолекулярлы нәруыз — эпитоп жеткізеді. Бұл жасушаның ішінде болатын нәруыздардан пайда болған фрагмент. Олардың ішінде а) маманданған Т-лимфоциттер тарапынан жауап реакциясын шакырмайтын, өзінің нәруыздарынын фрагменттері; б) вируспен кодталатын нәруыздың мо- лекулалары; в) организмнін рактік жасушасынын мутантты геномымен код талатын нәруыз молекулалары болуы мүмкін. Акырғы екеуінің пайда болуы жүрсе, бөгде текті эпитопы бар жасушанын цитотоксиялык, деп аталатын Т-лимфоцитпен реакциясы жүреді. Реакцияның мәні келесіде. Цитотоксиялык лимфоциттердің организмнің түгелдей дерлік жасушаларынын (лимфоцит- терден арнайы гематотіндік тоскауылдармен бөлінген жасушалардан баска) мониторингісін камтамасыз етуге көмектесетін рецепторлары бар. Олардың арнайы ерекше Т-жасушалык рецепторлары болады, кейінгілердің көмегімен тіндік жасушалардың эпитопымен байланысады, және, CD8 моноклонал- ды антиденелермен (ағылш. duster of differentiation рецепторлардың имму- ноцитохимиясында колданылатын номенклатура бойынша) аныкталатын, үстіңгі гликопротеиндерден тұратын ерекше рецепторлары ажыратылады. Егер Т-лимфоциттер CD8 моноклоналды антиденемен маркерленетін болса, олар CD8+ Т-лимфоциттер, цитотоксиялык немесе киллерлер деп аталады. Акырғылартек I кластың гистоүйлесімділік молекуласыменғана байланысады. Бөгде текті эпитоп табылған кезде рецепторлардың байланыскан аймағында молекулярлык әсерлесу жүреді, бұл бөгде нәруызды өндіруші жасушаны күйретуге бағытталған механизмдердің іске косылуына белгі болып табыла- ды. Бүл жасуша аралык кеңістікке нәруыздар — перфориндердің бөлінуінен байкалады, олар бөгде текті жасушаның плазмолеммасына трансмембраналык нәруыздар түрінде кіріп орналасу аркылы, жасушанын ісінуіне және ыдыра- уына әкелетін, тесікшелерді түзейді. Сонымен катар, цитотоксиялык лимфо- циттер өздерінің биологиялык белсенді заттарымен, бөгде текті жасу- шалардың рецепторлары аркылы, апоптоз ферменттерін ынталандыруға кабілетті. Лимфоциттердің бұл субпопуляциясынын цитотоксиялык әсерінін механизмдерінін нысаналарға баскадай да түрлері болады. Мұның барлығы жасушалық иммунитет реакцияларын сипаттайды. Эритроциттерден, нейрондардан, трофобласттардың гистологиялык элементтерінен баска сомалык жасушалардын бәрінде де I кластың (ГБМ) өнімдері (антигендері) болады. Гистоүйлесімділіктің II класынын молекуласы екі трансмембраналык нәруыздан тұрады, олардың ілмектерінін арасында антигеннін фрагменті — эпитоп немесе антигендік детерминанта орналасады. Жоғарыда сипатталған I кластың гистоүйлесімділігінің молекуласынын кұрамында эпитоптын пай да болу үдерісінен айырмашылығы, екінші жағдайда эпитоп екі үдерістің нәтижесі ретінде түзеледі: • макрофагтың (антиген таныстырушы жасушамен) антигенді фагоциттеуі, антигеннің макрофагтың лизосомаларымен жасушаішілік әсерлесуі және Г у м о р а л д ы и м м у н и т е т ж ү й е с і 470 14-Тарау. Қан жасау (тузу) және иммундық қорғау жүйесі антигеннін фрагментінщ эпитоп түрінде жасушанын үстіңгі бетіне кайта оралуы; • В-лимфоциттердің ерітілген антигенді рецепторлык-жанамаласкан эн- доцитозы, онын модификациясы және эпитоп түрінде жасушанын үстіне кайта оралуы. Сонымен, II кластың гистоүйлесімділік молекуласының кұрылымының принципиалды айырмашылығы эпитоп жасушадан тыс дамиды , ал бүл моле- кулалар кластары барлык жасушаларда емес, тек кана антиген таныстырушы жасушаларда (макрофагтарда, дендритті жасушаларда, В — лимфоциттерде және белсендірілген Т-лимфоциттерде) экспрессияланады. жүктеу/скачать 74,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|