«эмили» медицина орталыєы

1. 
   Лечебное питание/ под ред.акад. И.К.Латогуза. - Харьков: «Торсинг»; Ростов н/Д: Феникс, 2002. – 544с.
   

2. 
   Ужегов Г.Н. Питание и болезни органов пищеварения. Профилактика и лечение. Ростов н/Д: Проф-пресс, 2000. – 192с.
   
3. 
   Эвенштейн З.М. Популярная диетология. – М.: Экономика, 1990.
   
4. 
   Справочник по диетологии/ Под ред. А.А.Покровского. – М.:Медицина, 1981.
   

• 
  Дәрістер: жалпылама, өзекті.
  
• 
  Тәжірибелік сабақтар: жағдайды модельдеу, презентациялар, кіші топтарда жұмыс істеу.
  
• 
  Студенттердің оқытушылармен өзіндік жұмысы: тәжірибелік сабақтың жеке сұрақтарын терең оқыту, кіші топтармен жұмыс істеу, рефераттамен презентацияларды дайындау, сұрақ жауап, барлық туындаған сұрақтар бойынша оқытушының кеңестері, аралық және күнделікті бақылау жүргізу.
  
• 
  Студенттердің өзіндік жұмысы: оқу - әдістемелік құралды, әдеби қайналдарды өз бетімен оқу, тест тапсырмаларын дайындау және шешу, жобаларды дайындау, кесте құру.
  

- әйел өмірінің жауапты кезеңдерінің бірі – ал тезу болса ағзаның функционалды және физикалық жағдайының сыны болып табылады. Жүктілік кезінде әйел ағзасында қайтақұрылумен байланысты,физиологиялық функцияның өзгерістері байқалады.

Жүктіліктің алғашқы кезеңдерінде ана мен ұрық ағзасы сыртқы және ішкі орта әр түрлі факторлардың әсеріне өте сезімтал. Зат алмасу үрдісінің қайтақұрылуы басталады,ағзаның пластикалық және энергетикалық материалдарға қажеттілігі жоғарылайды. Бұның себебі, болашақ ананың ағзасы ұрық дамуына жақсы жағдайды қамтамасыз етуі.

Рационды тамақтану – дегеніміз ағзаны дұрыс ұйымдасқан және уақытында жақсы дайындалған және дәмді тағаммен қамтамасыз ету,ағзаның дамуы мен қызметіне керекті құрамында оптималды әр түрлі тағамдық заттардың болуы. Тағамдық заттар жүкті әйел ағзасында құрылыстық (пластикалық),сонымен қатар энергетикалық қызмет атқарады. Күрделі құрамды тағамды қорытылу үрдісінде ыдырап ішек қабырғасымен қанға сіңеді,қан сіңген затты ана ұрық ағзасында барлық жасушаларына жеткізеді. Іштегі ұрықтың дамуымен байланысты тағамдық заттарға қажеттілікте жоғарылайды,сонымен қатар жүктіліктің ағзасы кез,келген тағамды сіңіре аклмайды,өйткені жоғарыда көрсетілгендей асқорыту жүйесінің қызметінің ерекшелігі. Дәлелденген,егер жүктіліктің әр кезеңінде тамақтануды бұзған кезде ұрық жағдайына әртүрлі әсер етеді. Сонымен имплотационалды кезеңінде ашығу немесе ақуыз жетіспеушілігі және дәрумен жетіспеушілігі ұрықтың өліміне алып келеді,органогез кезеңінде ұрық дамуында ақауларға алып келуі мүмкін.

Сапалы тағам рацион құрамы бұзу, көбіне ақуыз құрамын өзгерту, майдың, көмірсудың, комірсумен май жағына қарай ауытқу,әйелдің артық салмағына алып келуі мүмкін. Дене салмағы 15 кг артық болғанда 15 пайызы туу жағдайы әлсіз болатынын көрсетеді.

Жүктіліктің созылуы және ірі сәби,бұның бәрі тууды қйындатады және тууыдан кейінгі кезеңде,жоғарырық пайызды туу рұхсат етілген операция,анамен сәбидің туу травмвтизмы.

Жүктілік уақытында рационалды тамақтану қалыпты локтациямен толыққанды омырау сүтімен жеткілікті қамтамасыз етуге көмектеседі.

Жүкті әйелдің рационалды тамақтануының бірден бір көрсеткіші дене салмағының өсуі. Жүктіліктің 40-шы аптасында дене салмағының өсуі ұрық салмағымен қалыптасады(жуықтап3200г),плацента салмағы( 650г) ұрық айналасындағы су (800г),жатырдың үлкейуі (900г). Дене салмағы жүктілік кезеңінде орта есеппен 9-10кг өседі (+3.0кг ға дейін). Дене салмағын ай сайын 2кг көбейту жағымсыз өйткені ол ісік немесе зат алмасудың бұзылуын көрсетуі мүмкін.

Жүктілерге тағайындалатын диетаның жалпы ұстанымы жүкті әйелдің дене салмағына тәуелді дидоференсирцияланған және географияның жағдайына,жыл мезгіліне,жүктіліктің уақыты және тұрмыстық әдет сонымен қатар еңбек жұмысына тәуелді болады. Орта бойлы (155-165см) және орташа салмағын (55-65кг) рацион 2700ден 2900ккал ға дейін тәулігіне болу керек. Керекті рацион каллориясы жеке есептеуге болады. Орташа еңбек жұмысында салмақты сақтау үшіндене салмағының әр кг-на 50ккал қажет. Енді,бойы 155см,53кг орта салмақта тәулігіне 50ккал * 53кг=2650ккал. Жүктіліктің 2ші жартысында әйел ағзасы энергияға қажеттілігі жоғарылайды 2900ккал ға дейін ал жұмыс жасаған уақытта 3300 ккал ға дейін.

Жүктіліктің 1-ші жартысында әйелдің тамақтануы біріншілік рационынан көп айырмашылық болмауы керек,дәміне қарай бәрін жеуге болады,бірақ бүйректі тітіркендіретін тағамдардан аулақ болу керек (кептірілген сарымсақ,хрень,бұрыш).

Есте сақтаған жөн 1-ші 3 айдй ұрықтың мүшелері қалыптасуды,сондықтан осы кезеңде ағзаға толыққанды ақуыздар,дәрумендер мен микро элменттер оптималды мөлшерде қамтамасыз етуі ерекше.