нейроэктодерманың туындылары (гипоталамустың, эпифиздің, бүйрек үсті безінің милық затының нейроэндокриноциттері, орталық және шеткері жүйке жүйесінің пептидергиялық нейрондары);
терілік эктодерманың туындылары (аденогипофиздің APUD-серияға жататын жасушалары, эпидермистегі Меркель жасушасы);
ішектік энтодерманың туындылары – гастроэнтеропанкреаттық жүйенің жасушалары;
мезодерманың туындылары (мысалы, секреторлық кардиомиоциттер);
мезенхиманың туындылары – (мысалы, дәнекер тіннің ұлпалық базофильдері).
Даму негіздерінің әртүрлі болуына қарамастан APUD – жүйенің жасушаларына цитологиялық, гистохимиялық, иммуногистохимиялық, анатомиялық және қызметтік ұқсастық тән. Жалы жасушалардың 30 астам түрін ажыратады.
ҰЙҚЫ БЕЗІ
Құрылысы. Ұйқы безі бөліктерге бөлінген паренхималық мүше. Оның стромасын висцералды шажырқаймен біріге орналасқан дәнекер тіндік капсула және одан бездің ішіне кіре орналасқан трабекулалар құрайды. Дәнекер тіннен тұратын трабекулалар безді бөлікшелерге бөледі. Борпылдақ талшықты дәнекер тіннің жұқа қабаттарында бездің экзокринді бөлігінің шығару өзектері, қан тамырлары, нервтер, интрамуралды түйіндер, Фатер-Пачини денешіктері орналасады.
Паренхима ацинустардан, шығару өзектерінен және Лангерганс аралшықтарынан құралады. Әрбір бөлікшеде экзо- және эндокринді бөліктер анықталады (16 сурет). Бездің 97% экзокринді ацинустардан, ал 3% эндокринді аралшықтардан тұрады.
