Ағымдағы жөндеуге және қалыпты ұстауға жұмсалатын шығындар автоматтандыру мен есептеу техникасы құралдарына жұмсалған шығынның 6 %-ын құрайды:
ШР = 0,06 × 76000 = 4560 теңге.
УВМ-ға бөлінген бөлмені қалыпында сақтауға және ағымдағы жөндеуіне жұмсалатын шығындар 2,5 %-ды құрайды:
ШР = 12000 × 0,025 =300 теңге.
Ағымдағы жөндеуге жұмсалған шығындардың барлығы құрайды:
ШР =4560+300=4860 теңге.
Электр энергиясына жұмсалатын шығындар мына формула бойынша анықталады:
ШЭ = N × ФВ × СТ,
мұндағы N - жүйеде тұтынылатын қуаттың соммасы, кВт; ФВ - жылдық уақыт қоры, сағ; СТ - электр энергиясының құны, теңге.
ШЭ = 0,1 × 8760 × 14 = 12264 теңге.
Ескі жүйенің пайдалану шығынының соммасы:
Ш = ША + Шр + Шэ = 7720 + 4560 + 12264 = 24544 теңге.
Шараларға байланысты ТВСО-1 қызмет көрсетуші персоналы мыналардан тұрады:
- оператор 1;
- жүйелік-инженер 1;
- электр ұстасы 1.
Жүйенің қызмет көрсету нормалары:
- оператор, тәул;
- жүйелік-инженер, 1сағ/тәул;
- электр ұстасы, 7 сағ/тәул.
Құрылған басқару жүйесінде оператор бар. Оның функциясына ТВСО-1 жұмысын қадағалау кіреді. Бірақ біз оны жалақы қорына қоспаймыз. Жүйелік-инженердің жылдық жалақы қоры (аймақтық коэффициенттін есептегенде k = 1,4) мынаны құрайды:
120 × 12 × 1,4 = 2016 теңге.
ТПАБЖ ендіруге жұмсалған жалпы қаржылық шығындар мынаған тең:
ТПАБЖ ендірілгенге дейінгі шығарылған өнімнің көлемі - жылына 330000 тонна күкірт қышқылы. ТПАБЖ ендірілгеннен кейін оптималды температураны сақтау есебінен контактілік дәрежесі артады. Зерттеулер негізінде контактілік дәрежесін 0,5 %-ға дейін көтеруге болатындығы бекітілген. Ол қосымша келесіні алу мүмкіндігін береді:
330000 × 0,005 = 1650 тонна.
Сондай-ақ, ТПАБЖ ендірілгеннен кейін абсорбциялық дәрежесі артады. Эксплуатациялық жүйені талдау келесіні көрсетті: технологиялық параметрлердің тұрақталуы есебінен абсорбциялық дәрежесі 0,03 %-ға артады. Ол қосымша төмендегіні алу мүмкіндігін береді:
330000 × 0,0003 = 99 т.
Қосымша күкірт қышқылының жалпы саны 1749 тоннаға тең. Бұл жүйеге қызмет көрсету уақыты жүйелік инженердің жалпы жұмыс уақытының 14 %-ын құрайды. Осыны ескерсек жалақы қоры:
2016 × 0,14 = 282 теңге.
Электр ұстасының жылдық жалақы қоры мынаны құрайды:
6,25 × 252 = 1575 теңге.
Аймақтық коэффициентті ескерсек:
1575 × 1,4 = 2205 теңге.
Жалпы жалақы қоры мынаны құрайды:
2205 + 282 = 2487 теңге.
Жалақының жалпы қорынан 11 % әлеуметтік салыққа бөлінеді:
2487 × 0,11=273,57 теңге.
Жалпы эксплуатациялық шығындар 3.3 кестеде келтірілген. ТПАБЖ ендірілгенге дейінгі 1 т күкірт қышқылының өз бағасы мына формула бойынша есептеледі: мұндағы H2 SO4 - өндіріс көлемі.
Ш эксп
VH 2SO4
25088,57
331749
34,49 теңге.
ТПАБЖ ендірілгенге дейінгі 1 т күкірт қышқылының өз құны С1=34,44 теңге. 1 т күкірт қышқылының өз бағасын есептеу 3.4 кестеде келтірілген.
Жылдық экономикалық әсер мына формуламен анықталады:
Ээ = (С1 - С2) А,
мұндағы А - ТПАБЖ ендірілгеннен кейінгі өнімнің жылдық клемі.
Ээ = ( 34,49 - 33,67 ) × 331749 = 272034,18 теңге.
ТПАБЖ ақталу мерзімі келесі формуламен анықталады:
= 1066000/272034,18 = 3,91 жыл.
Жоғарыда жасалған есептеулерден келесіні түйіндеуге болады: ТПАБЖ ендіру өндірістік тиімділікті арттырады, ол шығарылатын өнім көлемінің артуынан және оның өз құнының төмендеуінен көрінеді.
Достарыңызбен бөлісу: | 
