Қазақстан мектептердегі балаларғА Қатысты зорлық-зомбылықты бағалау
жүктеу/скачать 2,14 Mb. Pdf көрінісі
|
Публикация на каз
| «Қыздар балаларды жиі қорқытады, мазақтайды
да, төбелесе бастайды. Олар тез ренжіп қалады да, төбелесе кетеді. Олардың арасында қорғауды қажет ететін әлсіз қыздар да болады. Мен қызды қорғау үшін кейде төбелесемін» [386]. Кей кездері балалар басқа сыныпқа немесе басқа мектепке өздерінің мінез-қылықтары, ашуға тез берілетіндері үшін ауысып жатады. Дегенмен, бұл баланың қылықтарын дұрыстауға көмектеспейді, керісінше басқа топқа, басқа сыныпқа, басқа мектепке қосымша мәселелер туындатады. «Біздің сыныпта бір бала бар, ол бізге басқа сы- ныптан ауысып келді. Енді ол бәрімізге тиісе береді. Кейде ол бізді соғып та жібереді. Егер де ол маған тиісе бастаса, мен оған жауап қайтарам немесе жай ғана иығынан соғып жіберем. Оны тоқтатпаса, ол қоймай қояды. Бұл қыркүйек ай- ында, оқу жылының басында болған еді. Осы күнге дейін ол бала бәріміздің қытығымызға тиіп жүр. Сонымен қатар өзін ақымақ сияқты көрсететін бір бала бар. Ол бала жүгіріп келіп, бір тебуі мүмкін» [308]. Психологиялық зорлық-зомбылық Сұхбат жүргізген 402 баланың 27,0%-ы (4- тен1 бөлігі) балалардың арасында болған психологиялық қысымның, көбінесе мазақтау 50 ҚАЗАҚСТАН МЕКТЕПТЕРІНДЕГІ БАЛАЛАРҒА ҚАТЫСТЫ ЗОРЛЫҚ-ЗОМБЫЛЫҚТЫ БАҒАЛАУ мен балағаттаудың куәгерлері болған. Бұдан басқа сұхбат жүргізген балалардың 33,0%-ы мектепте психологиялық қысым көрген. Алдыңғы физикалық қысым көрсету жайлы бөлім мектеп оқушыларының арасында психологиялық қысымның жиі болатынын көрсетті. Осы бөлімде психологиялық қысым мен физикалық қысымның арақатынасы жайлы қосымша мәлімет береді, сонымен қатар мектеп оқушыларының ара- сында кездесетін психологиялық қысымның түрлері жайлы (сауалнама арқылы анықтаған психологиялық қысымның түлері жайлы ақпарт алу үшін 3.13-кестені қараңыз) айтылады. Кейбір балалар «мені тек сөздермен балағаттайды» [296] десе, кейбірі «менің сыныбымдағы оқушылар мені тек мазақтайды, келемеждейді, бірақ ешқашан ұрып көрген емес» [229] дейді. Кейбір балалар психологиялық қысымды үнемі көреді. Бір бала: «Олар бізді ылғи да балағаттайды, мазақтайды, тіпті күнде мазақтауы да мүмкін» [321] деп айтты. Бұдан басқа тағы бір бала мектепте басқа балалар- дан үш жыл бойы психологиялық қысым көріп келгенін айтты. «Менің сыныптасым мені мазақтайтын, маған ақымақ дейтін, тіпті мені бір рет ұрып та алды. Бұл оқиға осы жылы болған еді. Мұндай жағдайлар менің басымнан екінші сыныптан бері өтіп келеді (3 жыл). Ол мені ұрды да, менің капюшонымды жыртып тастады. Мен де оны ұрдым» [19]. Кейбір балалар үшін психологиялық қысым көрсету немесе ауызша балағаттау – келемеждеу, мазақтау олардың физикалық тұрпаттарына да қатысты болып келеді. Мысалы, кейбір балалар өздерінің салмағы немесе бойы үшін, шашының түсі, т.б. үшін мазаққа ілігіп жатады. «Мен дәлізбен келе жатыр едім, менен үлкен бір бала мені иығымнан итеріп қалды , мен құлап қалдым. Бұл 2-3 күн бұрын болған еді. Мұндай жағдай жиі болып тұрады. Менің еш жерім ауырған жоқ, мен тек құлап қалдым да, менің киімім былғанып қалды. Мені келемеждеп, «бауырсақ» деп мазақтады. Мен ол баламен салғыластым. Менің көңіл күйім түсіп кетті, өзімді сондай жайсыз сезіндім, бірақ мен оған жауап бердім» [173]. «Бір кездері мені «сары» деп мазақтайтын, тіпті итеріп те, нұқып та жіберетін. Мұндай жағдай жүктеу/скачать 2,14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|