Қазақстан республикасының денсаулық сактау министірлігі с. Ж. Асфендияров атындағЫ

96 
Тақырыптың өзектілігі. 
Адамзат тарихында обадан қатерлі, обадан қырғын, одан 
асқан қанды шеңгелді апат болмаған. Оба – табиғи ошақты зооноз. Табиғи ошақтарда 
жануарлардың арасында аурудың таралуы энзоотия деп аталады. Обаның энзоотикалық 
ошақтары (қоздырғыштың ұзақ уақыт бойы айналымы сақталатын аймақтар) Батыс 
Қазақстан, Атырау, Ақтөбе, Оң түстік Қазақстан, Қызылорда, Жамбыл, Алматы, 
Талдықорған облыстары болып саналады. Аурудың маңызды ошақтары Каспий, Арал, 
Алматы облыстарында орналасқан. Табиғи ошақта адам обаны жұқтыруы мүмкін. Обаның 
өкпелік түрі дамыған кезде бұл спорадикалық ауру аз уақытта індетке айналуы мүмкін.
Тарихи мәліметтері
Аурудың 1-пандемиясы
 
«Юстиниан обасы»
542 ж Египетте, Еуропада, Үндіcтанда 
өткенде 100 000 адам қаза тапты. Аурудың 2-ші пандемиясы - «Қара ажал» кезінде (1333-
1369 жж) Еуропа тұрғындарының 1/3 өлімге ұшырады. Аурудың 3-ші пандемиясы (1894ж) 
Қытай мен Үндістанда өткен. 10 жыл аралығында 12 миллион адам зардап шекті. 
Аурудың қоздырғышын 1894 ж. Қытайда науқастардан Alexander Yersin бөліп алды.
Этиологиясы. 
Обаның қоздырғышы
 
-
Iersinia 
pestis
, 
Enterobacteriaceae 
тұқымдастығына, Iersinia тобына жатады. Бояғанда биполярлы грам «теріс» ұсақ таяқша 
тәрізді, спора түзбейтін, факультативті анаэроб. Қоздырғыш қарапайым қоректі орталарда 
өседі. Құрамында оксидаза, фибринолизин және т.б. ферменттер бар. Антигендік құрамы 
күрделі - соматикалық термостабилді, капсулалық термолабилді және 30-ға жақын 
антигендері бар. Гиалуронидаза, коагулаза, гемолизин, фибринолизин түзеді. Жоғары 
темпертураға төзімсіз – 50-70°С- та 30 мин.,100°С-та 1 мин. аралығында жойылады. 
Төменгі температурада жақсы сақталады: мұз болып қатқан өлікте 7 айдан 1 жылға дейін, 
аш бүргенің ішінде 396 күн, таскенеде 509 күн сақталады. Залалсыздандырушы 
ертінделірге (сулема 1:1000, 3-5% лизол ертіндісі, 3% карбол қышқылы) сезімтал. 

жүктеу/скачать 3,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: