203
зерттеушiлерi
В.
Лейшман және Донован қоздырғышты
өлген адамның бауыр, көкбауыр
жұғындыларынан тапқан. 1913 ж. Якимов лейшманиозға табиғи ошақтық тән екенін яғни оның
Орта Азия және Закавказьеде таралғанын дәлелдеді.
1937 – 40жж.
Н. Л.
Латышев лейшманиоздың тері түрінің табиғи ошақтар бар екенін
анықтады.
Этиологиясы.
Лейшманий қарапайымдылар тобынан. Дамуы екі сатыдан тұрады:
лейшманиялық және лептомонадалық.
Ι сатысында паразиттер адамдар
мен жануарлар терісінің, ішкі ағзаларының
гистиофагоцитарлық клеткалары ішінде мекендейді.
ІІ лептомонадалық сатысында шіркей организмде кездеседі,
сонымен қатар қоректі
орталарда өндіруге болады.
Висцералды лейшманиоз қоздырғышы Leishmania donovani терілік лейшманиоз
қоздырғышы – L. troрica minor et major.
Эпидемиологиясы.
Лейшманиоз трансмиссивті аурулар тобына жатады, оның
спецификалық тасымалдаушысы ұсақ қансорғыштар – шіркейлер (москиты), олардың 300
түріִбар.
Шіркейлер
Орта Азияда, Қазақстанның оңтүстік аймақтарында, Қырғыз Республикасы,
Крымда, Украина, Молдавия республикасында кездесуі, әсіресе
Орта Азия республикаларында
шіркейлердің 19 түріִбар, Закавказье – 15 түрі, Украина, Молдавияда 3 түрі кездеседі. Шетелдер
– Ауғаныста, Ирак, Иран, Сирия. Адамдар мен жануарларорганизміне қоздырғыш тек қана
шіркейлердің шаққан жерінде лептомонадаларды теріні қасу не тырнау енеді.
Висцеральды лейшманиоз ошағында ең негізгі қоздырғыш резервуары – иттер.
Оларда
ауру терінің зақымдалуымен сипатталады, кейде инфекция жайылма түріне не
паразиттасымалдаушы қалыптасуына әкеледі.
Инкубациялық мерзімінің ұзақтығына байланысты жыл маусымдылығы ерекше
байқалмайды. Бірақ лейшманиоз терілік түрі мамыр, маусым айларында кездесіп, ауру деңгейі
шілде – қыркүйекте көтеріледі.
Кеміргештерде лейшманиялар сақталуы мүмкін, сондықтан
кеміргештер көшіп қонуы
арқылы антропоургиялық ошақтардың қалыптасуы мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: