Іс-әрекеткенегізделген зерттеу Адамның мақсаты – ойында емес, әрекетінде.
Томас Карлейль Көптеген зерттеу тәсілінің ғылымға қосқан үлесі білім өндірумен ғана шек-
теледі. Тіпті зерттеу процесін аяқтаған соң ғана өзгеріс орнаи�ды. Дәлелді шешім
шығару үшін ғылыми білім өте маңызды. Қолданбалы/баға беруші зерттеуде де
жағдаи� дәл осындаи�. Білім өндіруден әлдеқаи�да ауқымды зерттеу жасағыңыз
келсе ше? Дәлел келтіру мен кеңес беруден де зор дүниеге ұмтылсаңыз қалаи�
болмақ? Мақсатыңыз зерттеу жүргізу, орнынан қозғалту, өзгерту немесе енгізу
болса ше? Ондаи� жағдаи�да іс-әрекетке негізделген зерттеуге қараи� ои�ысыңыз.
«Іс-әрекетке негізделген зерттеу» тер-
минін 1946 жылы Курт Левин (Kurt Lewin)
ои�лап тапты. Бұл термин зерттеу процесін
тәуелсіз объективті ғылыми әдістен бөлек
репрезентациялады. Аталған дәстүрлі қа-
ғида бои�ынша білім өндірісінің салдарына
жауапты болу зерттеу ауқымына кірмеи�ді.
Алаи�да зерттеушілер мынаны түсінді:
1) зерттеуден өндірілген білім өзгеріс үшін
қолданылғаны дұрыс; 2) өзгерісті зерттеу
білімге бастауға тиіс. Бағалау мен үи�ренудің элементтерін біріктірген осы екі
мақсатты баи�ланыстыра алатын зерттеу стратегиясына деген сұраныс арта түсті.
Әсіресе бұрыннан үздіксіз жетілуді мақсат еткен, әлі де сол мақсатты межелеген
ұи�ымдастырушылық мінез-құлық пен білім үшін аса маңызды.
Іс-әрекетке негізделген зерттеу зерттеуші – эксперт, ал зерттелуші – ғылы-
ми білімді пассив қабылдаушы ретінде қарастыратын түсініктен де алшақтау
керек деген қағиданы ұсынады. Сондықтан ол қауымдастықты дамыту қызмет-
керлерінің арасында кең танымал. Олар бірлескен зерттеу тәсілін құнды деп
есептеи�ді, себебі мүдделі тараптарға жеке іс-тәжірибесін, жағдаи�ды, қоршаған
ортаны жақсартуға мүмкіндік береді (10.1-қосымшаны қараңыз).