Бағдарламасының құрылымы (Силлабус)


Сілтісізденген қара топырақ



Pdf көрінісі
бет40/79
Дата23.02.2023
өлшемі4,27 Mb.
#169955
түріБағдарламасы
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   79
Байланысты:
2 trimestr 2022-2023 umkd orman top raktanu

Сілтісізденген қара топырақ 
еліміздің орманды дала аймағындағы ең басым тараған 
қара топырақ типшесі болып табылады. Күлгінденген қара топырақтан айырмашылығы 
қарашірінді қабатында кремний ұнтақтарының кездеспеуі. Сонымен қатар карбонаттардың 
қарашірінді қабаттарында болмауы яғни, шайылу үрдісінің нәтижесінде төменгі ВС немесе С 
аналық тау жыныстары қабаттарында жиналуы. А қабатының түсі қара немесе қара-сұр 
түсті, түйіртпектілігі дәнді немесе дәнді-кесекті. В

қабаты біршама қарашірінділі жаңғақ 
тәрізді немесе кесекті түйіртпекті болады. А+В

қабатының қалыңдығы 40-80 см. 
Сілтісізденген В

қабаты қоңырқай түсті және жіңішке қарашірінді ағынды іздері кездеседі. 
Жаңғақты-бағаналы немесе бағаналы түйіртпекті болады. Топырақ кескінінде ғаныш пен тез 
ерігіш тұздар жинақталуы кездеспейді. Қарашірінді мөлшері 3-7% аралығында ауытқиды. 
Топырақ ортасының реакциясы көрсеткіші үстіңгі қабатында бейтарапқа жақын.
Нағыз қара топырақ
қара топырақтың бұл типшесі Қазақстан териториясында 
кездеспейді. Негізінен Украина, Ресейдің орталық қара топырақты аймағында, Орал 


тауларына жақын өңірлерде кездеседі. Қара топырақтың басқа типшелерімен салыстырғанда 
қарашірінділі қабатының өте қалың (80-120 см) болуымен және қарашірінділі қабатында 
карбонаттардың мицелла немесе түтікше түрде кездесуімен ерекшеленеді. Карбонаттар 
көбінесе 60-70 см тереңдікте кездеседі. Сондықтан ол А – қарашірінді жиналу қабаты, оның 
астында орналасқан қарашірінділі аралық қабат – АВ
1
және ауыспалы В
1
– қабаттарына 
бөлектенеді. АВ
1
қабатының түсі күңгірт сұр, ал В

қабат нақтылы қоңырқай түсімен 
ерекшеленеді, В

қабат (ВС) және С аналық тау жыныстарында карбонаттар ақ көз және 
мицелла ретінде кездеседі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   79




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет