9.4 Оқытушы басшылығымен жүргізілетін студенттің өзіндік жұмыстары (ОСӨЖ)
9.4 1 Тақырыбы: Периодтық жүйе және периодтық заң
ОСӨЖ тапсырмалары
Бақылау сұрақтары
Неліктен бір топ элементтерінің жалпы қасиеттері ұқсас болады?
Олардың сыртқы деңгейінде бірдей электрондар саны бар.
Химиялық элементтер мен олар түзетін қосылыстардың қасиеттерінің мерзімді қайталануының себебі сыртқы энергия деңгейінің бірдей құрылымының элементтерінде (негізгі кіші топтардың элементтері үшін) және соңғы энергия деңгейінде (жанама кіші топтардың элементтері үшін) пайда болуы болып табылады
Неліктен топ элементтері қасиеттерінде (иондану энергиясы, тотығу-тотықсыздану, металдық, бейметалдық) айырмашылықтар болады?
Солдан оңға қарай периодта атом радиусы өзгермейді, ал соңғы деңгейдегі электрондар саны 1-ден 8-ге дейін артады, электрондардың қайтарылуы қиынға соғады. Осыған байланысты элементтер атомдарының қасиеттері өзгереді: металл қасиеттері азаяды. Металл емес қасиеттер артып, тотығу қасиеттері артып, электрөткізгіштіктің жоғарылауы байқалады.
Негізгі кіші топтарда элементтер атомдарының радиусы жоғарыдан төменге қарай артады, соңғы деңгейдегі электрондар атом ядросынан алыстайды және олардың қайтарылуы оңайырақ болады. Осыған байланысты элемент атомдары металл, тотықсыздану қасиеттерін арттырады, ал металл емес, тотығу қасиеттері төмендейді, элементтер атомдарының электрлік қабілеттілігі төмендейді
Топтар бойынша s- және p-элементтердің тотықсыздандырғыштық қасиеттері қалай өзгереді?
Период бойынша солдан оңға қарай қозғалғанда, тотықсыздандырғыш қасиеттері төмендейді өйткені электрөткізгіштік (электрондарды таңдау қабілеті) артады, ал атомдар электрондарды беруге құлықсыз. Топ жоғарыдан төменге қарай қозғалғанда, төмендету қасиеттері артады өйткені атом радиусы мен ядро заряды артады, ал сыртқы деңгейдегі электрондар саны өзгермейді
Жаттығу
Атомдардың иондану энергияларының I мәндері берілген. Атомдар хлоридтерінің мүмкін болатын формулаларын жазыңдар.
№
|
Атом
|
I1, эВ
|
I2, эВ
|
I3, эВ
|
I4, эВ
|
I5, эВ
|
I6, эВ
|
1
|
B
|
8,296
|
25,15
|
37,92
|
259,30
|
340,13
|
|
2
|
C
|
11,264
|
24,376
|
47,86
|
64,48
|
391,99
|
489,84
|
3
|
Na
|
5,138
|
47,29
|
71,8
|
98,88
|
138,6
|
172,4
|
4
|
Mg
|
7,644
|
15,03
|
78,2
|
109,3
|
141,23
|
186,8
|
5
|
Ti
|
6,83
|
13,57
|
28,14
|
43,24
|
99,8
|
119
|
Әдістемелік нұсқау
Дәріс және практикалық сабақ материалдарын және берілген әдебиеттерді пайдаланып элемент атомдарының периодтық жүйеде орналасу ретіне қарай период және топ бойынша қасиеттерінің өзгеру заңдылықтарын атом құрылысымен байланыстыра отырып қарастырыңдар
Орындалған тапсырманы «Универ» жүйесіне файл түрінде жүктеңдер.
Әдебиет
Глинка Н.Л. Жалпы химия : Оқу құралы. 1-том / Н. Л. Глинка, С. С. Бабкина. - Алматы : TechSmith, 2018. - 208 бет
Бірімжанов Б.А., Жалпы химия .Алматы : ЖШС РПБК "Дәуір", 2011. - 752 бет
9.4.2 Тақырыбы: Атом қасиеттері
ОСӨЖ тапсырмалары
Достарыңызбен бөлісу: |
