Bulletin «Педагогика ғылымдары» сериясы
жүктеу/скачать 6,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Майлыбаева Вестник
| Key words
: higher education institution, student, diligence, thoroughness, purpose, achievement, success, achievement, status, pride, pleasure, work, culture, communication, stability, critical attitude to authority, high level of emotional restraint, endurance. Біздің қоғамның болашағы болашақ педагогтарды, психологтарды, ҿндіріс басшыларын жҽне бас- қа да мамандарды тек қана сауаттылыққа ғана емес, сонымен қатар белсенділікке, алдына қойған мақсат-міндеттеріне жетіп, ҿз ісіне қызығушылықпен қарауға тҽрбиелеумен байланысты. Соның негізінде тҧлғалық кҿзқарасы белсенді, ҿзінің кҥшіне сенімді, орындалатын іс-ҽрекетке шығармашы- лықпен қарайтын, табысты тҧлға қалыптасады. Ҽрине психологиялық кҿңіл кҥйі дҧрыс қалыптаспа- ған студенттерде осындай сапалардың кҿрініс беруі қиындайды немесе қалыптаспауы да мҥмкін. Cту- денттің оқу табыстылығы мен білім сапасын арттыру тҧлғаның психологиялық қасиеттерінің дамуы- мен, оның тҧрақтылығымен тығыз байланысты. Оқу ҥрдісін меңгерту жеке тҧлғалық қасиеттердің дамуын ҧйымдастырумен кҿрінеді. Студенттердің ерік сапаларының дҧрыс дамуын ҧйымдастыру жҽне жағымды эмоциялардың туындауына жағдай жасау оқу ҥрдісін нҽтижелі меңгеруге жетелейді. Студенттер – жоғары білім беру институтымен бірлесіп ҧйымдастырылған жастардың ерекше ҽлеуметтік категориясы. Студент (лат.–students, шҧғылданушы, оқып білуші, ҥйренуші) – білімдерді меңгеруші, ежелгі Римде таным процесімен айналысатын адамдарды «студент» деп атаған. Студенттік кезең – бҧл ерекше ҽлеуметтік мҽдениет, жоғары білім беру институтымен біріктірілген адамдардың қоғамы. Тарихи жағынан бҧл ҽлеуметтік-кҽсіби қҧрылым бірінші университеттің пайда болуынан, 11-12 ғасырдан басталады. Қазір қазіргі колледждерде оқитын оқушыларды да студент деп атайды. Кеңес психологы Б.Г. Ананьев студенттік кезеңді «жеке қатынаста адамгершілік жҽне эстетика- лық сезімдердің жҽне ҿзіне азаматтық, қоғамдық-саяси, кҽсіби еңбекті біріктіретін ересек адамдар- дың функцияларының қалыптасып, тҧрақталуының айрықша белсенді мҽніне ие»,- деп қарастырады. Ҽлеуметтанушы Л.Я. Рубина «студенттерді қоғамға пайдалы тҥрлі іс-ҽрекетпен белсенді айна- лысушы, жоғары квалификациялы ақыл-ой еңбегіне дайындалу жолындағы негізгі зиялы қауымның қайнар кҿзін толықтыру ҥшін қажетті ҥлкен қоғамдық топ», - деп есептейді. Ғалымның кҿзқарасына жҥгінсек, студенттер негізгі болашақ зиялы қауым жҽне елдің болашағы болып табылады [1; 287-289 б.]. Студентердің барлық жиынтығын жоғары оқу орнындағы білім беру жҽне мамандық алуларына байланысты ҥш топқа бҿледі. Бірінші топты жоғары оқу орындарындағы оқу процесіндегі білім беруге жҽне мамандыққа қҧн- дылық ретінде қарайтын студенттер қҧрайды. Екінші топты бизнеске бағытталған студенттер қҧрайды. Олар ғылыми ізденіске қызығушылық танытпайды жҽне білімге болашақта ҿз ісін қҧру ҥшін қҧрал ретінде қарайды. Ҥшінші топты ҽлі де болса кҽсіби білім алу мҽселелері шешілмеген, ҿзінің жҽне тҧрмыстық мҽсе- лелері артық қызықтыратын студенттер тобынан тҧрады. Жоғары оқу орнындағы білім алушылардың білімге деген қатынасын келесідей топтарға бҿлуге болады. Бірінші топқа білім жҥйесін, ҿзіндік жҧмыстардың орындалу ҽдістерін меңгеруге тырысатын, кҽсіби білім жҽне біліктілікке ие болуға тырысатын студентер жатады. Олар ҥшін оқу іс-ҽрекеті – таңдаған мамандықты меңгерудің жолы болып табылады. Екінші топқа барлық оқу пҽндері бойынша жақсы білім алуға тырысатын студенттер жатады. Олар іс-ҽрекеттің кҿптеген тҥрлерімен ҽуестенеді де, ҥстірт білімдермен қанағаттанады. Ҥшінші топқа кҽсіби қызығушылықтары айқын студенттер кіреді. Мҧндай студентер болашақ кҽсіби іс-ҽрекетке қажет болатын білімдерді мақсатты тҥрде меңгереді. Олар қосымша ҽдебиеттер оқиды, тек қана кҽсіби іс-ҽрекетпен байланысты пҽндерді ғана қарастырады. |