Эмбриология
14-Тарау. Қан жасау (тузу) және иммундық қорғау жүйесі 1 4 .7 -сур е т
жүктеу/скачать 74,12 Mb. Pdf көрінісі
|
Афанасьев Гистология
| 452
14-Тарау. Қан жасау (тузу) және иммундық қорғау жүйесі 1 4 .7 -сур е т. Көкбауырдың құрылысы (микрофотография): 1 — капсула; 2 — лим- фоидты түйінше (ақ пульпа); 3 — орталық артерия; 4 — қызыл пульпа; 5 — трабе кула стар өтеді. Маргиналды аймак иммундык жауаптың калыптасатын орыны болып табылады. Қанменен келген антигендер осы аймақта және Кызыл пульпада ұсталынады. Әрі карай оларды макрофагтар ак пульпанын антиген таныстырушы жасушаларынын (дендритті және интердигиттендірушілер) үстіңгі беткейіне тасымалдайды. Бірінші иммундык жауап кезінде антиденелер өндіретін жасушалар алдымен эллисоидты муф- таларда, содан кейін Кызыл пульпада пайда болады. Екінші иммундык жауап кезінде көбею орталыктары калыптасып, ол жерде В-лимфоциттердің клондары жэне есте сактау жасушалары түзеледі. В-лимфоциттердің плазмоциттерге дифференциялануы Кызыл пульпада аякталады. 14.3.2. Көкбауырдың қызыл пульпасы Көкбауырдың кызыл пульпасы оның көлемінің 75%-ға жуығын алып жа- тады және, оған кызыл түс беріп тұратын, кұрамында канның жасушалык элементтері орналаскан, ретикулярлык тіннен, және, негізінен синусоидты болып келетін, көптеген қан тамырларынан тұрады. Қызыл пульпаның синустардың араларында орналаскан бөлігі көк- бауырлык, немесе пульпарлык, созындылар (chordae splenicae) деп аталады. Бұл жерде лимфа түйіндерінің милык созындыларындағыдай, плазмоциттер өздерінің саралануын аяктап, антиденелер өндіреді, олардың ізашарлары мүнда ак пульпадан келеді, сонымен бірге, созындыларда тромбоциттердің коры және жартылай дін гемопоэздік жасушалардың біркатар мөлшері аныкталады. Қызыл пульпаның стромасы В- және Т-лимфоциттермен толтырылған. Бұл жерлерде жаңа лимфалык түйіншелердің калыптасуы мүмкін. Қызыл пульпада моноциттер тұрактап, макрофагтарға дифференция- ланады. 14.3. Көкбауыр 453 Қартайған және закымданған эритроци гтерде ретикулярлык жасу- шалардың арасындағы жіңішке санылаулар аркылы және синустардың ка- бырғаларындағы тесікшелерден өту үшін кажет созылымдылык (пластика- лык) кабілеті болмайды. Олар кызыл пульпада калып кояды, сол жерде олар- ды макрофагтар таниды және ұстагі калады. Кан жасушаларына деген макрофагтардың фагоцитарлык белсенділігінің жоғарылауы (гиперспленизм) бір катар ауруларға әкеледі. Бұл белсенділіктің жеткіліксіздігі (гипоспленизм) жағдайында канда кұрамында темірлі косылымдары бар түйіршіктері аныкталатын эритроциттер — сидероциттер пайда болады. Макрофагтардың жұгкан эритроциттерінің гемоглобинінін ыдыратылуының нәтижесінде би лирубин және кұрамында темірі бар трансферрин пайда болып, канға бөлінеді. Билирубин бауырға апарылып, сол жерде өттің кұрамына кіргізіледі. Транс- ферринді кан айналымынан сүйек майының макрофаггары ұстап калады да, темірді дамып келе жаткан эри гроциттерге апарады. Көкбауырдың созындыларының араларында орналаскан кызыл пульпанын синустары көкбауырдың күрделі тамырлар жүйесі болып келеді, сондыктан оларды жеке карастыру кажет. жүктеу/скачать 74,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|