Жалпы орта бiлiм беретiн мектептердi¤
§ 31. ЕТIСТIКТI¤ СҐЙЛЕМДЕГI ЈЫЗМЕТI
жүктеу/скачать 0,7 Mb. Pdf көрінісі
|
Қазақ тілі 7сынып
| § 31. ЕТIСТIКТI¤ СҐЙЛЕМДЕГI ЈЫЗМЕТI
1. Етiстiк ша³, рай т¾лІаларында жiктелiп, сµйлем- де баяндауыш ³ызметiн ат³арады. Мысалы: Кел, ба- лалар, о³ылы³! (Ы. А.) Жартас³а бардым, кїнде айІай салдым. (А.) Т¾йы³ етiстiк жатыс септiгiнде немесе бас³а т¾лІаларда т¾рып-а³ сµйлемнiґ баяндауыш ³ызметiн ат³арады. Мысалы: Јона³тар кµрменi кµруде. Сы- нып мiндеттемесiнiґ негiзгi бiр м±селесi – саба³ їлгерiмiн жа³сарту. 2. Етiстiк кµсемше т¾лІасында келiп, ³имылдыґ амалын, ±р тїрлi ³асиетiн (себебiн, ма³сатын т.б.) 101 бiлдiрiп, сµйлемде пысы³тауыш ³ызметiн ат³арады. Мысалы: А³ырындап атты алтын таґ. (Ј. А.) Жа- сымда Іылым бар деп ескермедiм, Пайдасын кµре- тѕра тексермедiм. (А. ) Т¾йы³ етiстiк септелiп (барыс, шыІыс, жатыс, кµмектес), кейбiр шылаулармен тiркесiп келiп сµйлем- де пысы³тауыш ³ызметiн ат³арады. Мысалы: Сауыс- ³анныґ тамаІы шо³уменен табылІан (Ы. А.) О³у їшiн осында келдiм . 3. Етiстiк есiмше ж±не т¾йы³ етiстiк т¾лІаларында атау септiкте келiп заттанып, сµйлемде бастауыш ³ызметiн ат³арады. Мысалы: Кµрмес-тїйенi де кµр- мес. (Ма³ал) Жа³сы о³у – ±р о³ушыныґ мiндетi. Iзде ген жетер мѕрат³а . 4. Етiстiк есiмше т¾лІасында немесе iлiк септiгiндегi т¾йы³ етiстiк зат есiмдермен тiркесiп аны³тауыш ³ызметiн ат³арады. Мысалы: Ґсер елдiґ жiгiтi бi- рiн-бiрi батыр дейдi. (Ма³ал) Бiлудiґ шегi жо³. А³ыл – тозбайтын тон, бiлiм таусылмайтын кен. (Ма ³ ал) 5. Етiстiк есiмше не т¾йы³ етiстiк т¾лІаларында септелiп келiп, атау мен iлiктен бас³а септiктерде толы³тауыш ³ызметiн де ат³арады. Мысалы: ªстазды³ еткен жалы³пас їйретуден балаІа. (А.) Бiлгенге маржан, бiлмеске арзан. (А.) – Сiз ³андай жау- ды ³ѕлат³аныґызды бiлесiз бе? (¡. Н.) Ендi оІан сµйлеудi ³ойдым. жүктеу/скачать 0,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|