Кіріспе Зерттеу жұмысының өзектілігі
жүктеу/скачать 461,01 Kb.
|
Мектеп жасына дейінгі балалардың ойлау процесін жетілдіру Абилова Б СМДО 2к-2ж
| Та ла нтты ба ла ла рды ң шы ға рма шы лы ғы н да мы ту да ғы о йла у , қи я лда у жу йе сін анықтау
Э спе ри ме нта лді зе ртте у ле рдің са лы сты рма лы түрде та ра ты лу ы үшін төме нде гіде й ке зе ңде р бе лгіле нге н: Э кспе ри ме нт ба ғда рла ма сы н және жо спа ры н құру . Сы на у және ба қы ла у то пта ры н та ңда у , өткізу ме рзімін а ны қта у . Ба ста пқы мәліме тте рді а лу . Те сттік та псы рма ла рды ізде у . Э кспе ри ме нт жо лда ры ме н ба сқа ру . Зе ртте у мәліме тте ріне са ра пта ма жа са у Шы ға рма шы лы қ қи я л е ле сі ме н э мпа ти я лы қ да му ы ны ң жұмы с ба ғда рла ма сы н және ұйы мда сты ру жұмы ста ры ту ра лы мәліме т. Ме кте пке де йінгі ме ке ме ле рде жұмы с тәжіри бе сіне а лы нға н нәти же ле рді е ндіру . Әдісте рдің қа нша лы қты ти імді е ке нін а ны қта у . А та лға н зе ртте у ле р А ста на қа ла сы нда ,, «Балдәурен» ме кте пке де йінгі ме ке ме сінде өткізілді. Жа лпы э кспе ри ме нта лды то пты ң са ны 20 ме кте пке де йінгі жа с ба ла ла р. О сы то пта э мпа ти я және шы ға рма шы лы қ е ле сінің да му ы біздің ұсы нға н әдіс-тәсілімізбе н жүргізілді. Ба қы ла у то бы на да 20 о сы жа ста ғы ба ла ла р қа ты сты . Бұл то пта ғы тәрби е және о қы ту ти птік ба ғда рла ма не гізінде жүргізілді. Жұмы сты ң ІІ ке зе ңінде пе да го ги ка лы қ э кспе ри ме нт жүргізіліп, о ны ң ма қса ты ре тінде біз ұсы нға н әдіс-тәсілде рде н ба ла сфе ра сы ны ң се зімдігіне де ге н ти імділікте рін зе ртте у бо лы п са на ла ды . Мұны біз бірінші ре т те ст а рқы лы а ны қта п, ба ла ла рды ң э мпа ти я сы ны ң және шы ға рма шы лы қ қи я л е ле сінің де ңге йін зе ртте дік. Ко мпле кстік ме кте п жа сы на де йінгі да ры нды , а қы лды ба ла ла рды зе ртте у про бле ма сы нда жұмы с а рна йы зе ртха на ла рда ба ла ны ң мүмкіндігі, е ре кше лігі және шы ға рма шы лы ғы , ба ла лы ғы н а йқы нда у , ме кте п жа сы на де йінгі үлке н да ры нды ба ла ла р то бы нда ғы өза ра қа ры м-қа ты на сы н, а рна йы жүйе лілігін зе ртте у қа да мы н е ре кше ле ді. О сы ма қса тта төме нде гіде й әдісте ме лік құра лда р па йда ла ны лды : «Е кі үй» - әдісте ме лік құра лы ба ла ла рды ң же ке ба сы ны ң қа ры м-қа ты на сы н және то пта ғы а да мда рды ң өза ра қа ры м-қа ты на сы ны ң құры лы мы н а йқы нда у ға ба ғы тта лды . О ны а йқы нда у да ба ла ла р дұры с және бұры с та ңда у ды ң то п а ра сы нда ғы ба рлы қ мүше ле рдің қа ры м-қа ты на сы нда о ры нда у ке ре к. То пта ғы а рна йы ба ла ла рды ң біре у ін өзі е ске түсіре ді ме , әлде э кспе ри ме нт жүргізу шіле рдің е ске түсіру іне н ке йін бе , та ңда у на қты жүйе ме н э мо ци о на лды қ қа ры м-қа ты на с бе лгісіне ла йы қ ба ға ла нды . Нәти же сінде : то пты ң әр мүше сінің со ци о ме три я лы қ ста ту сы ны ң и нде ксі және қа ры м-қа ты на с ко э ффи це нті а вто рла рды ң бірне ше у і өза ра қа ры м-қа ты на сты ң е ң ма ңы зды жа йлы қа лы пта су ы н а йқы нда у да ба йқа ла ды . Ме кте п жа сы на де йінгі үлке н ба ла ла рды ң ба ла -ба қша ны ң жа й то бы нда ғы өза ра қа ры м-қа ты на сы н зе ртте у ле рді әдісте ме лік құра мы н са лы сты ру мүмкіндігі үшін қо сы мша Т.П. Ре пи на ны ң «Се кре т-Құпи я » әдісте ме сі па йда ла ны ла ды . Ме кте п жа сы на де йінгі ке зе ңде іске рлік қа ры м-қа ты на сқа е ң бірінші, ба ла ла рды ң о йы н үшін қа ры м-қа ты на сы және о йы нды қ қа ры м-қа ты на сты қ құры лы мы ны ң көрінісі а йқы нда ла ды . Бұл зе ртте у де те к о йы нда ғы ба ла ла рды ң қа ры м-қа ты на сы н ба йқа у мүмкіндігі ға на е нге н. Бұл же рде ба р зе йін о ла рды ң көптігіне , о ны ң са па лы қ көрінісіне не гізде лге н: о рта қ о йы н қа ла й ұйы мда сты ры ла ды , жо спа рла нға н та псы рма ла рды ң өтініште рін о ры нда п ба ла ла рды ң та псы рма ла ры ны ң ба ры сы қа нда й е ке ндігі; о рта қ іске рліктің фу нкци я сы ны ң бөлінге н фо рма сы үшін ше шім қа бы лда у , о рта қ про бле ма ны ң қо йы лу ы , ше шімде рдің о рта қ ше шілу әдісіне бөліне ді. Са ба қта ғы ба ла ла р әре ке тіне ба қы ла у жүргізілді, да ры нды ба ла ла рды ң то пта ғы о рта қ ше шіміне ла йы қ жүйе ле нге н ізде у жұмы ста ры н жүргізу де , о рта қ ме ңге ру іске рлігін ұйы мда сты ру да , со ны ме н қа та р бұл же рде то пта ғы іске рлік қа ры м-қа ты на сты ң на қты лы ғы көріну і ке ре к. Зе ртте у де ба сқа да әдісте р па йда ла ны лды : «Три же ла ни я -үш а рма н», «А да м су ре ті», «О йы н бөлме сі» «Өмір сүрме йтін жа ну а рла р». Зе ртте у е кі то пта жүргізілді: жо ға ры қа біле тті да мы ға н да ры нды ба ла ла р то бы нда және ба ла -ба қша ны ң жа й то бы нда . То пта р са ны жа ғы на н бір-біріне сәйке с және ла йы қ бо лды . Са лы сты рма лы жүргізілге н зе ртте у де мы на ны а йту ға бо ла ды : жо ға ры де ңге йде қа біле ті да мы ға н да ры нды ба ла ла рды ң өза ра қа ры м-қа ты на сы және о рта қ тәрби е сі жәй ба ла -ба қша да ғы ба ла ла рды ң өза ра қа ры м-қа ты на сы на н өзге ше ле у , бөле к. Да ры нды ба ла ла рды ң өза ра қа ры м-қа ты на сы же ке - ба сты ң және іске рлік қа ры м-қа ты на с де ңге йінде е ре кше көрінісін та ба ды . О рта қ же ке ба сты ң қа ры м-қа ты на сты зе ртте у дің көрсе ту інше , да ры нды ба ла ла рды ң құры лы мды қ то бы нда өза ра қа ры м-қа ты на ста ша ғы н ста ту сты қ то пта р (І, ІV) бо лға н жо қ: э мо ци о на лды қ бөлініп та ста лы нға н ба ла ла р бо лға н жо қ, «э мо ци о на лды қ ли де рле р» де бо лға н жо қ. Құры лы мда ІV ста ту сты қ то пты ң бо лма у ы да ры нды ба ла ла рды ң өза ра қа ры м-қа ты на сы ме н әре ке тінде жа йлы э мо ци о на лды қ міне з-құлы қты ң ба рлы ғы н көрсе те ді. А ла йда сұра қ ту ы нда йды , бұл то п үшін жа йлы а рна йы жүйе ліктің ма ңы зды лы ғы қа нда й? Бұл сұра ққа жа у а пты ме кте п жа сы на де йінгі е ре се к ба ла ла рды ң то бы нда ғы ста ту сты қ ка те го ри я ны са лы сты ру және со ци о ме три я лы қ та ңда у ды ң бір тұта сты ғы н та лда у да жа у а п не гізде ле ді. Әдісте ме лік құра лды па йда ла нға нға да қа ра ма й, да ры нды ба ла ла р то бы нда ба сқа то пта ғы құрбы ла ры ме н са лы сты рға нда , о ла рды ң көп мүше ле рі то пты қ өза ра қа ры м-қа ты на ста ғы құры лы мда жа йлы о ры нға и е бо лға н. Да ры нды ба ла ла р то бы нда э мо ци о на лды қ жа йлы та ңда у ды ң, қа ры м-қа ты на сты ң ба сқа то пқа қа ра ға нда , көп және ма ңы зды ра қ, қы зы қты ра қ бо лға нды ғы н со ци о ме три я лы қ та ңда у ка рта сы на н ба йқа ды қ. Бұнда й е ре кше лік ба сқа а вто рла рды ң да ры нды ба ла ла рды ң өза ра қа ры м-қа ты на сы ме н са лы сты рға нда да ба йқа ла ды . А та п а йтса қ «Құпи я » әдісте ме сінде ме кте п жа сы на де йінгі үлке н ба ла ла р то бы нда өза ра та ңда у ды ң 28% -ке де йін ке зде се тінін а йқы нда йды . О сы нда й көрініс ба ла -ба қша ны ң жа й то бы нда да ба йқа ла ды , то пта ғы жо ға рғы да му көрсе ткіші ба ла ла рды ң істе ге н ба рлы қ та ңда у ла ры ны ң 61%-ті өза ра түсініске н о рта қ бо лды ... Қа біле тті ба ла ла р то бы нда ғы қа лы пта сқа н өза ра қа ры м-қа ты на сты ң е ре кше лігі ба р е ке ндігін о сы да н қа ра п а йту ға бо ла ды . Бұл то пты ң көп мүше ле рінің өза ра қа ры м-қа ты на сы ны ң құры лы мы өзіндік жа йлы о ры ны ба р е ке ндігі, о ла рды ң бір-біріме н э мо ци о на лды -жа йлы , тұра қты жа қы н қа ры м-қа ты на ста бірікке ндігі ба йқа лға нды . Бұнда й қо ры ты нды ны ба ла ла рды ң өз та ңда у ла ры жа йлы түсінікте ме сінің та лда у ы да дәле лде йді. Ба ла -ба қша ны ң жа й то бы ны ң ба ла ла ры өз та ңда у ы , қа ла у ы жа йлы то лы қ қа нды түсінік бе ре а лма ды не ме се жа у а п бе ру ге қи на лды , а л да ры нды ба ла ла р дәле лді жа н-жа қты жа у а п бе ре а ла ты нды ғы н о сы қо ры ты нды дәле лде йді. Т.А . Ре пи на ны ң мәліме ті бо йы нша , 1 ста ту сты қ ка те го ри я ны ң со ци о ме три я лы қ құры лы мы ны ң жо қты ғы на қа ра ма ста н, да ры нды ба ла ла рды ң о за ра қа ры м-қа ты на сы ны ң е ре кше лігі ба йқа лды , а ла йда бүнда й жа ғда й е ре се к то пта а нда -са нда ке зде се ді. Са ба қты жүргізу ба ры сы нда ба ла ла рды ң рөльде рін а ны қта у үшін ма қса т қо йы лға н жо қ. Бұл же рде рөльде гі по зи ци я ла рды түсіндіру қа же т.Көрне кілік ре тінде бірінші мо де лді ке лтіре йік. жүктеу/скачать 461,01 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|