Педагогика факультеті «Педагогика және психология» кафедрасы
Психиканың негізгі қызметі
жүктеу/скачать 1,69 Mb.
|
| Психиканың негізгі қызметі.
Психика – бұл табиғаттың алуан түрлілігінің бір бүтінге жинақталуы, бұл объективті әлемді байланыс ,қарым-қатынастарымен бірге бейнелендіру. Психикалық бейнелеу әлемді жәй механикалық көшіру емес, психикалық бейнелеуде сырттан келген ақпарат арнайы өңдеуден өтеді, яғнм психикалық бейнелеу – бұл белгілі бір қажеттілікке байланысты әлемді белсенді бейнеледіру., ол әрқашан субъектке қатысты болғандықтан субъектісіз өмір сүрмейді, субъективті ерекшеліктерге байланысты. Психика –бұл «объективті әлемнің субъективті бейнес». Объективтік шындық адамға тәуелсіз өмір сүреді және психика көмегімен субъективті психикалық шындықта бейнеленеді. Бұл психикалық бейнелену белгілі бір субъектіге қатысты болғандықтан оның қызығушылығына, эмоциясына, ойлау деңгейіне байланысты болады. Сонымен субъективті психикалық бейнелену мен субъективті шындық объективті шындықтанжеке және мәнді түрде ерекшеленеді. Психика бір жағынан шындықтың бейнеленуі, екінші жағынан шындықта жоқ нәрселерді ойдан құрастыру, бұл иллюзиялар, қателер. Сондықтан психика – бұл сыртқы ғана емес , сонымен қатар ішкі психологиялық әлемнің бейнеленуі. Психиканы жүйке жүйесімен бір деп санау дұрыс емес. Шындығында жүйке жүйесі психиканың органы болып табылады. Жүйке жүйесі зақымданғанда адамның психикасыда зақымдалады. Бірақ психиканы жүйке жүйесін зерттеу арқылы түсіне алмаймыз. Психикалық қасиеттер мидың нейрофизиологиялық іс-әрекетінің нәтижесі болып табылады., бірақ құрамында сыртқы объектілердің сипаттамалары болады. Мида пайда болатын сигналдар (белгілер) адаммен сыртқы кеңістіктегі оқиға сияқты қабылданады. Механикалық ұқсастық теориясының пайымдауынша психикалық процестер физиологиялық процестер болып табылады , яғни ми психиканы бөледі. Бұл теорияның кемшілігі психиканы жүйке процестерімен ұқсатуында, олардың арасындағы сапалы айырмашылықтарды көрмеуінде. Бірігу теориясының пайымдауынша психикалық және физиологиялық процестер бір уақытта пайда болады , бірақ олар сапалы ерекшеленеді. Психикалық құбылыстар жеке нейрофизиологиялық процестермен ұқсатылмайды , олар бұндай процестердің ұйымдасқан жиынтығымен ұқсатылады, яғни психика – мидың жүйелі сапасы. Сондықтан да адамның арнайы сапалары (сана, сөйлеу, еңбек, т.б.) адамның психикасы адамның ата-бабасынан қалған мәдениетті игеру процесінде қалыптасады. Сонымен адамның психикасы үш құрамнан тұрады : сыртқы әлем (табиғат); мидың толық іс-әрекеті; адамдармен өзара әрекет , жаңа ұрпаққа адам мәдениетін жалғастыруы; Психикалық бейнелендіру мынадай ерекшеліктермен сипатталады : ♦ қоршаған шындықты дұрыс бейнелендіруге мүмкіндік береді; ♦ психикалық бейненің өзі адамның белсенді іс-әрекет процесінде қалыптасады; ♦ психикалық бейнелендіру тереңдетіліп, жаңарып отырады; ♦ мінез-құлық іс-әрекетінің мақсаттылығын қамтамасыз етіп отырады; Психика қызметі : қоршаған әлемді бейнелендіру тірі организмнің мінез-құлқы мен іс-әрекетін реттеп отыру , яғни оның өмір сүруін қамтамасыз ету. жүктеу/скачать 1,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|