Ансамбльмен жұмыс.
Ансамбль – хор дыбыстарының бір элементі орындалуда бірлікті талап етеді. Хорда жеке және жалпы ансамбль болады. Жеке ансамбль унисон партияларды. Жалпы ансамбль – бүкіл хор ансамблі, барлық партиялардың үйлесуі. Ансамбльдің екі түрі де интонация тазалығын, ырғақтылықты, динамика, тембр, дикция, орфоэпияны талап етеді.
Хормен орындауда ритмдік ансамбль, динамикалық ансамбль, вокалдық, унисондық, гармониялық, полифониялық, хор ансамблі, хор солисті ансамблі, оркестр мен хор ансамблі болады. Ұжыммен дұрыс айтуға хор стройы кіреді, ал мәтінді жеткізуге хор дикциясы кіреді.
Ритмдік ансамблге темппен, метрмен және ритммен байланыстылар жатады. Бірге айту, нақты ритммен, бір уақытта сөзді жеткізу, темп өзгерісіне бірге түсу, бірге тоқтау – хор әншілерінің сапалылығына жатады.
Орындаушылық ритм музыкалық интонациялық элементімен байланысты. Мұнда фраза, интонациялық строймен жұмыс істеу, ұзақтық уақытын ұстау керек. Әрбір шығармада өзінің метроритмдік құрылымы бар. Ескі формаларда немесе ескі гимндерде бұл жоқ. Оларда сөз басы ұйымдастырушы гармониялық логикалық акценттермен: Мысалы: ХІХ – ХХғ. музыкасында (Дж. Верди «Libera me», «Domine, de morte acterra, in die illa tremende»). Ртим дирижер тактировкасымен қатты үйлесиірілген.
Ансамбльдік орындауға тез екпінде ауыспалы өлшеммен ән айтқан қолойсыз. Такті ішіндегі үлестердің бірқалыпсыз группировкасы (Хор «Ой беда идет, люди сказали о невидимом граде Китеже» опера Римский – Корсаков 9/8 3+3+3, 2+3+2+2, 2+2+2+3) аралас хорға өте қиын. Сонымен бірге ансамблдің бұзылуына ритм мен метр арасындағы қарама – қарсылық әсер етеді (Мыс: «Боже дайто») 2 үлеспен дирижерлеуі 5 үлестік метрде. (5/4) – «С крепки дуб тебе повырасти» хоры. «Сказание о царе солтане» операсынан Римский – Корсаков. Ансамбльмен орындағанда синкопалардың кездесуі өте қиын, пунктирлі ритм («Грозовые тучи кюй» және т.б.).
Тез екпін ансамбльінде ритм, сөз және строй бұзылады. Өте ақырын екпінде ритм пульсті жоғалтады. Ақын екпінде дробление қолданады. ( Хор «Болят мои скоры котеньки» из оп. «Евгений Онегин» Чайковский 4/4 – 8/8 ге.
Екпін өзгергенде:
Бірінші құрылымды екпін өзгерсе немесе ұзару қысқаруға болмайды.
Жаңа екпін жаңа құрылым басталғаннан білінуі тиіс.
Жаңа екпінде соған сай ауфтакт болуы тиіс. Жылдам екпіннен ақырын екпінге ауысқанда ауфтакт бірінші құрылымның соңғы үлесі арқылы беріледі.ү метр өзгерісіндегі екпін өзгерісі ерекше көңіл бөлуді талап етеді.
Rubato өнері метрмен, ритмнен ауытқу музыкалық және поэтикалық мәтінмен байланысты.
Достарыңызбен бөлісу: |