«Эпидемиология және жұқпалы аурулардағы мейіргер ісі» пәнінен емтиханның негізгі сұрақтары
Вирусты гепатиттердің жалпы сипаттамасы
жүктеу/скачать 108,79 Kb.
|
Эпидемиология және жұқпалы аурулардағы мейіргер ісі
- Бұл бет үшін навигация:
- 16.Жұқпалы аурулар ауруханасының құрылымы және режимі.
- Тырысқаққа қарсы шаралардың бағыты мен көлемі Тырысқақ ауруы анықталған жағдайда
- Инфекция көзіне бағытталған шаралар
- Инфекция көзімен қатынаста болғандарды қорғау
| Вирусты гепатиттердің жалпы сипаттамасы:
№25 кесте
16.Жұқпалы аурулар ауруханасының құрылымы және режимі. Жұқпалы аурулардың таралуын алдын алу үшін науқастар оңашаланады. Жұқпалы науқастардың оңашалануы 2 түрде өткізіледі: үй жағдайында және жұқпалы ауруханаға жатқызу. Науқасты жұқпалы аурулар ауруханасына жатқызу инфекция көзін толығымен шектейді. Науқастар ауруханаға клиникалық және эпидемиологиялық көрсеткіштер бойынша жатқызылады. Клиникалық көрсеткіштер бойынша ауруханаға аурудың орташа ауырлық, ауыр түрлерімен ауырған науқастар, ал эпидемиологиялық көрсеткіштер бойынша аурудың ауырлығына қарамай аса қауіпті инфекцияларға күмәнданған кезде, үй жағдайында оқшалауға мүмкіндік болмағанда, және жатақханада, интернатта, казармада тұратын адамдар жатқызылады. Басқа ауруханалармен салыстырғанда жұқпалы аурухананың бірнеше ерекшеліктері бар. Оның құрылымы мен жұмыс тәртібі инфекция көзін (яғни науқасты) шектеуге; аурухана ішілік зақымдануды алдын алуға және жұқпалы науқастардың еміне бағытталған. Жұқпалы аурухананың негізгі құрылымдық бөлімдеріне бокстелген бөлімшелер, науқастарды қабылдау бөлімшесі, реанимация және қарқынды терапия бөлімшесі, хирургиялық, рентгенологиялық бөлімшелер, зертхана, ұйымдастыру-әдістемелік бөлімше, асхана, залалсыздандыру камерасы, орталық стерилизация бөлімшесі, патологоанотомиялық бөлімше жатады. Жұқпалы аурухана жұмысының негізгі принципі ағынды-өткізбелі жүйе болып табылады, яғни науқас ауруханаларда басқа жұқпалы аурулармен ауырған науқсатармен қатыспайды. Санитарлық көлiкпен жеткiзiлген науқастар қабылдау бөлiмшесiнiң бөлек бокстарында қабылданады. Жұқпалы науқасты жеткiзген автокөлiк дезинфекцияланады. Бокстардың iшке кiру және сыртқа шығу есiктерi бөлек. Сыртқы есiк арқылы науқас боксқа кiрiп, дәрiгердiң тексеруiнен және санитарлық өңдеуден кейiн шығады. Медициналық қызметкерлер боксқа iшкi есiк арқылы кiредi. Әрбiр науқастан кейiн бокста дезинфекция жүргiзiлуi керек. Қабылдау бөлiмшесiнен науқас басқа науқастармен қатыспай, арнайы бөлiмшеге жеткiзiледi. Бөлiмшелерге науқсатар нозология бойынша жатқызылады Егер науқас ауа – тамшылы жолмен жұғатын аурумен ауырса, немесе осындай ауруға күдiк болса, оны боксталған бөлiмшеге жатқызады. Боксталған бөлiмшеге аса қауiптi карантиндiк аурулармен ауырған науқастар жатқызылады. Олар боксқа қабылдау бөлiмшесiнен тыс жеткiзiледi. Бокстың құрамына науқас жататын бөлме, дәретхана, шомылатын бөлме, сыртқы кiреберiс (предбоксник) және iшкi кiреберiс кiредi. Iшкi кiреберiс арқылы медицина қызметкерлерi кiрiп шығады, тағам жеткiзiледi. Бұл жерде қолжуғыш және қызметкерлердiң халаты орналасады. Сыртқы кiреберiс арқылы науқас боксқа кiргiзiледi және емделген соң шығарылады. Бұндай бокс толық немесе Мельцер (1990 жылы жұқпалы аурухана проектiн ұсынған орыс инженерi Э.Мельцер атымен) боксы деп аталды. Жартылай бокстың құрылысы ұқсас, бiрақ оның сыртқы кiреберiсi жоқ. Оңашалауды қажет етпейтiн науқасты палаталық бөлiмшеге жатқызады. Бұндай бөлiмшелер құрылысына палаталар, бiрнеше изоляторлар (оңашалау бөлмелерi) және қосымша бөлмелер (асхана, санитарлық бөлме, дәретхана т.б) кiредi. Әртүрлi емдiк және диагностикалық процедураларға арнайы бөлмелер бөлiнедi (мысалы егу бөлмесi). Диагнозы анықталмаған науқастар (ауа–тамшылы инфекциядан басқа) диагностикалық (сараптау) бөлiмшесiне жатқызылады. Диагноз анықталған соң науқас профилдi бөлiмшеге ауыстырылады. Бөлiмшеге жаңа түскен науқастар сауығып жатқан науқастармен және асқынулары бар науқастармен бiрге жатқызылмайды. Мүмкiндiк бойынша палаталарды бiр уақытта толтырып, сол науқастарды бiр уақытта шығарады. Жұқпалы науқастардың ауруханада жату ұзақтығы екi фактормен бөдiнедi: науқастың клиникалық сауығу дәрежесiмен және жұғу кезеңiнiң аяқталуымен. Бөлiмшедегi санитарлық – гигиеналық тәртiпке палаталарда, бокстарда және басқа бөлмелердi тазалау; дезинфекция және дезинсекция; науқастарды шомылдырып, киiмiн ауыстыру; науқастардың және қызметкерлердiң жеке гигиена ережелерiн сақтау жатады. Науқасты күту заттары (судно, грелка, горшок т.б) жеке болуы тиiс, немесе олар дезинфектанттармен залалсыздандыруы қажет. Насқастарға екi деңгейде көмек көрсетiледi. Мейiрбикелер емдiк манипуляция-ларды, ауыр науқастардың арнайы күтiмiн және тамақтануын қамтамассыз етедi. Санитарлық және кiшi мейiрбикелер бөлмелердi тазалайды, судно берiп алады, төсек төсейдi т.б. Науқастардың туыстары әкелген заттар мен тағамдар арнайы бөлмеде қабылданады. Әкелген заттардың iшiнде науқасқа қарсы көрсетiлген өнiмдер болмауын бақылау керек. Медицина қызметкерлерi өздерiн заласызданудан сақтау үшiн және қоршаған адамдарға инфекция болмау үшiн бөлiмшенiң санитарлық тәртiбiн және жеке гигиена ерекшелiктерiн сақтауға тиiстi.ізгі түрлері. 17.Эшерихиоздар. Қоздырғыштардың негізгі түрлері. Эпидемиологиясы. Эшерихиоз ағымының ерекшеліктері. Зертханалық диагностика. Емі. Ауруынан айыққан науқастарды ауруханадан шығару тәртібі. Диспансерлік бақылау. Алдын алу. Эшерихиоз- (коли-инфекция) – нәжіс-ауыз механизмімен берілетін, эшерирхия бактерияларының әсерінен туындайтын, антропонозды жіті ішек инфекциялық ауру. Эшерихиоз – көбіне сәби жастағы балалар арасында кездесетін, тез өрбитін ішек инфекциялық ауру. Тез өрбитін ішек инфекциялық ауруларын шигеллез, эширихиоз, иерсиниоз, ротавирустық инфекциялар жатады. Ішек инфекцияларының барлық түрлеріне тән нәрсе жалпы организмнің улану синдромы және жергілікті организмдердің, қарын, ішек жолдарының зақымдалуынан пайда болатын белгілер (гастрит, энтерит, колит, гастроэнтероколит). Қоздырғыштар негізі ішекте орнығады, зақымдалған организмнен нәжіспен кейде, құсық арқылы бөлінеді. Қоздырғышы Eschericha coli - грамтеріс спора түзбейтін таяқша. Сыртқы ортада төзімді: сүтте 34 күн, ойыншықтар, заттар бетінде, 3-5 айға дейін тіршілік қабілетін жоймайды. Жоғары температура, дезинфекциялық препараттар әсерінен тез өледі. Инфекция көзі ауру адам және бактериятасымалдаушы (өткір созылмалы). Беріліс механизмі – нәжіс ауыз-механизмі. Таралу жолдары: тұрмыстық заттар, тағам, су арқылы. Инкубациялық кезең: 9-72 сағат. Энтеропагенді эшерихиоз- ЭПЭ ауруы көбінесе сәби жатағы балалардың және шала туылған, жаңа туылғандардың арасында жиі кездеседі. Энтерионвизиялық эшерихиоз ЭИЭ- көбіне 3 жасқа дейінгі балалар және үлкендер арасында жаз-күз айларында жиі кездеседі. Энтеротоксикалық эшерихиоз ЭТЭ- барлық жастағы балалар және үлкендер арасында кездеседі, «саяхатшылар диареясы» деп те аталады, тырысқақ ауруына ұқсас өтеді, эксикоз белгілері басым болады. Зертханалық диагностикасы: нәжісті, құсықты асқазан жуындысын бактериологиялық әдіспен зерттеу. Алдын алу шаралары. 12.01.2012 жылғы ҚР Үкіметінің №33 Қаулысымен бекітілген «Жіті ішек инфекциялы аурулары жөніндегі санитарлық-індетке қарсы іс шараларды ұйымдастыру және жүргізу» санитарлық-эпидемиологоиялық ережелеріне сәйкес жүргізіледі 18.Тырысқақ. Аса қауіпті жұқпалы ауруы ретіндегі ерекшеліктері. Этиологиясы. Эль-Тор тырысқақ вибрионы, оның қасиеттері. Эпидемиологиясы. Тырысқақтың әр түрінің клиникалық ағымы.Диагноз кою. Емі. Алдын алу. Тырысқақ (лат. cholera) – антропонозды жіті ішек жұқпасы, Халықаралық медициналық – санитарлық ережелерге сәйкес карантинді жұқпаларға жатқызылады. Жұқпа таралуының жалғыз көзі – ауру адам немесе тырысқақ бойынша қолайсыз аймақтан келген қоздырғышты нәжіс немесе құсық арқылы бөлетін вибриотасымалдағыш. Мұндай жұғу жолы – ауыз – нәжістік деп аталады. Қоздырғыш жұқтырылған тамақ және су (жиі кездеседі) арқылы адам ағзасына түседі, ауру адаммен қатынаста болғанда немесе тұрмыстағы заттарды пайдаланғанда жұғады. Қоздырғыш суда, сүтте, ағынды суларда ұзақ уақыт бойы сақталады және қайнатқанда жойылады. Vibrio cholerae бактериялары ас қорыту органдарына түсе салысымен сұйық, ауырсындырмайтын, жиі іш өтуге әкелетін токсин бөледі. Ал жалпы улану тоқтаусыз құсуға әкеледі. Адам өзінен көп көлемде сұйықтық шығара бастайды, нәтижесінде ағза сусызданып, адам өліп кетуі де мүмкін. Тырысқақтың жасырын мерзімі қысқа – бір күннен бес күнге дейін. Ауру таралуының негізгі себебі қауіпсіз судың тапшылығы не жоқтығы, санитариялық құралдардың болмауы, бұған қоса, қоршаған ортаның нашар жағдайы, жеке бас гигиенасының сақталмауы болып табылады. Тырысқақ өте жұқпалы, және оған балалар да, ересектер де шалдығады. Басқа ішек ауруларынан ерекшелігі ол бірнеше сағат ішінде дені сау ересек адамның өзін өлімге душар етеді. Иммунитеті төмен тұлғалар, дұрыс тамақтанбайтын балаларға және АҚТҚ жұқпасына шалдыққан адамдарға тырысқақ жұққанда өлім қаупі өте жоғары. Емдеу жасалмаса, өлім коэффициенті 30-50 пайызға дейін жетеді. Медициналық көмекке дер кезінде жүгінсе, және емдеу дұрыс жүргізілсе, аурудың соңы, көп жағдайда сауығумен аяқталады. Тырысқақтың алдын алу іс-шаралары: Қазақстан Республикасының мемлекеттік шекарасындағы өткізу пунктерінде тырысқақ бойынша қолайсыз елдерден келген тұлғаларға санитарлық-карантиндік бақылау қамтамасыз етілген, аймаққа АҚЖ әкелінуін мүлдем болдырмау мүмкін емес, себебі, аурудың жұққаннан кейін, бірнеше сағаттан немесе 7 күнге дейін белгілері білінбеуіі мүмкін. Дәл осы уақытта адам шекарадан өтіп кетуі мүмкін, және елдімекенге келгеннен кейін, біраз уақыт өткен соң аурушаңдықтың белгілері шыға бастайды. Осы уақытта дер кезінде диагноз қойылу және ем алу үшін медициналық көмекке жүгіну қажет, тек осының нәтижесінде дерттен сауығуға және басқа адамдарға жұқтырмауға болады. Жіті ішек аурулары мен тырысқақ бойынша эпидемиологиялық маусымның басталуына орай, тырысқақтың әкелінуін, таралуын болдырмау мақсатында облыста келесі алдын алу іс-шаралары жасалуда: эпидемиологиялық (жаз) маусымда судың беткі қабаттарындағы суға және сыртқы орта нысандарына тырысқақ вибриондарына үнемі зерттеулер жүргізіледі, емдеу–алдын алу мекемелерінің, санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің облыс көлемінде тырысқаққа күдікті адамды анықтау бойынша дайындығы қамтамасыз етілген, арнайы тәртіптік мекемелерге, әлеуметтік оңалдандыру мекемелеріне түскен, шетелден келген адамдарды тырысқаққа тексеру жүргізіледі, сонымен қатар, ішек ауруына шалдыққан адамдардың материалдарына зертханалық зерттеу жасалады, этиологиясы белгісіз жұқпалы аурудан көз жұмған адамдардың мәйітінен алынған материалдар зерттеледі, халық арасында санитарлық-ағартушылық жұмыс жасалады. Сурет
№17 кесінді Тырысқаққа қарсы шаралардың бағыты мен көлемі Тырысқақ ауруы анықталған жағдайда Медицина қызметкерлерінің қорғану шаралар Қорғану киімін кию Қолды қорғау СЭҚБ хабарлау Антибиотикпен көрсеткішке сәйкес Инфекция көзіне бағытталған шаралар Науқас адам Ауруға күдікті адам Шұғыл ауруханаға жатқызу Вибриоан тасымалдаушы
Құсық, нәжіс Құрғақ хлор әгімен 1:5 – 1 сағат залалсыздау Құрғақ ДТС ГК 1:10 -1 сағат залалсыздау 5% лизол ерітіндісімен залалсыздау Ыдыстар
0,5% хлорамин ерітіндісінде 15 мин залалсыздау 0,25% ДТС ГК ерітіндісінде 15 мин залалсыздау Төсек заттары 0,2% сода ерітіндісінде15 мин қайнату 2% хлорамин ерітіндісінде 2 сағат залалсыздау Тұрғын бөлмелер 2,5% ДТС ГК ерітіндісімен 30 мин тазалау Хлор әгі ерітіндісімен 30 мин тазалау 3% лизол ерітіндісімен 30 мин тазалау Инфекция көзімен қатынаста болғандарды қорғау Оқшауландыру немесе медициналық бақылау – 5 күн Нәжісті бактериологиялық зерттеу Антибиотикпен көрсеткішке сәйкес жүктеу/скачать 108,79 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|