«Ат пен есек»
Бір кісі ат пен есекке жүк артып, қалаға келе жатты. Қалаға дейін жол ұзақ еді. Есек шаршап, жүгі ауырлап, атқа,
-Жолдасым, менен біраз жүк алшы. Мен көтере алмай келемін,-деді. Ат жәрдем етпеді. Жолшыбай есектің халі нашарлап, өледі. Сонан соң иесі есектің барлық жүгін және есектің терісін сыпырып алып, атқа артады.
Сонда ат:
-Кінә менде, егер есектен біраз жүк алсам, бұл уақиға болмас ед енді міне, есектің барлық жүгін, әрі терісін әкеле жатырмын,-деп қалаға дейін өкінумен келеді.
«Адасқан құмырсқа»
Баяғыда бір құмырсқа өзінің бауырластарына өкпелеп, илеуден кетіп қалады да, ара мен қоңызға барып, солармен достасыпты.
Бірде құмырсқа азық іздеп, ұзақ шарлап жүріп бір үлкен дән тауып алыпты. Оны өзімен алып кетпекші болып, сүйреуге, көтеруге қанша тырмысса да дәнді орнынан қозғалта алмапты. Ақыры құмырсқа өзінің жаңа достарын көмекке шақырмақ болып шешіпті. Әуелі бал жинап жүрген араны кездестіріп, былай деп өтініпті:
-Достым, маған көмектесші, жалғыз өзімнің шамам жетер емес.
Сонда ара досы:
-көріп тұрған жоқсың ба?! Мен де жұмыс істеп жүрмін,-деп әрмен қарай ұша жөнеліпті.
Құмырсқа енді қоңызға барады.
-Мен сен үшін мына жұмысымды тастап кете алмаймын,-деп жауап берген қоңыз да қиын домалатып жөніне кетіпті.
Достарының қылығына өкпелеген құмырсқа үйіне қарай кетіп бара жатып, жолда өзінің бауырластарын кездестіріпті. Мұның мұңайған жүзін көрген құмырсқалар: «Саған не болды? Неге көңілсізсің?»-деп сұрайды.
Құмырсқа оларға басынан кешкендерінің бәрін айтып беріпті. Бауырластары оған дәнді жеткізуге көмектесіпті. Өкпелеп кеткен құмырсқа өзінің илеуіне оралыпты. «Адасқанның айбы жоқ, қайта үйірін тапқан соң» деген осы екен.
Екі әтеш
Ертеде бір кемпір-шалдың екі әтеші болған екен. Олар қолдарына түскен жемдерін сол әтештерге беріп асырапты.
Бір күні кемпір құстарына жем шашады. Қарындары ашқан әтештер жүгіріп келеді. Шұбар әтеш қасында жүрген досынан жемді қызғанып, бергісі келмейді.
-Шіркін, мына жемнің бәрін жалғыз өзім жеп, бір тойсам-ау,-деп ойлайды. Сөйтіп шұбар әтеш қасындағы сұр әтешті қайта-қайта шоқып, жем жегізбейді, мазасын алады.
Ақырында сұр әтеш ызаланып, шұбар әтешті шоқып алады. Осыдан соң екі әтеш жүндері үрпиісіп, төбелесе кетеді. Екеуінің де үсті-басы жұлым-жұлым болады. Бұлар таласып жатқанда, көрші үйдегі тауықтың балапандары келіп, жемді түгін қалдырмай жеп кетеді.
Мақтаншақ қоян
Орманда бір қоян өмір сүріпті.Ала жаздай сайраңдап, тоғайдағы жеміс-жидектерді теріп жеген ол,қыс түссе қарны ашып, ауылға арпа ұрлауға барады екен.
Бір күні ол ауыл шетінде тұратын шаруаның үйіне ұрлыққа келеді. Қорасына кірсе, қаптаған қоян. Ол мақтана бастайды:
-Сендер үйде тұрсаңдар қайтейін?! Мен сендерден бәрібір артықпын. Менің мұртым-мұрт-ақ! Сендердікіндей емес! Ал, табаным мен тістерім ше? Сендердікі салыстыруға да келмейді...Мен ешкімнен қорықпаймын!
Үй қояндары мақтаншақ қоянның қылығын Қарға тәтелеріне айтып береді. Ол бөспе қоянды жазаламақ болып, іздеп тауып алады. Даңғой қоян шошып кетеді:
-Қарға тәте! Тиіспеші. Мен енді мақтанып елдің мазасын алмайтын боламын!
-Солай де! Босқа мақтанба!Елден ерекшелігіңді бос сөзбен емес, ісіңмен көрсет!-дейді Қарға.
Арада біраз күн өткен соң, бірде қараса, әлгі қарғаны иттер талап жатыр екен...Жаны ашып кеткен қоян құтқармақ болады. Иттердің назарын өзіне аударып, тұра жүгіреді. Қарғаны тастай салып, иттер қрғаны қуа жөнеледі.Қоян қашып құтылады.
Қоянның ерлігіне риза болған қарғаоған келіп:
-Рахмет саған! Сен мақтаншақ емес екенсің, мақтауға тұратын ер екенсің!-деп ризашылығын білдіреді.
Достарыңызбен бөлісу: |