«Эволюциялық ілім» пәні бойынша 050113-

1.Дарвин дәуіріне дейінгі кезеңде эволюциялық идеялардың қалыптасуы және дамуы

2.Антик дәуір философтарының (Гераклит, Эмпедокл, Аристотель, Лукреций, Теофраст, Демокрит т.б.) еңбектеріндегі эволюциялық идеялар.

3.Орта ғасырлар дәуірінде Европада ғылымның тоқырауы (ғылымның дамуындағы метофизикалық дәуір және креоцинистік көзқарастардың үстем болуы).

1.Ж.Б.Ламарктің дүниеге көзқарастарының философияның негізі.

2.Табиғаттың эволюциялық жолмен даму идеясы.

3.Эволюция себептерін баяндау.

1.ХІХ-ғасырдың І-ші жартысында Англияда жүзеге асқан қоғамдық-экономикалық өзгерістер.

2.ХІХ- ғасырдың І-ші жартысында жаратылыстану ғылымдарының даму дәрежесі (систематика, салыстырмалы анатомия, эмбриология).

3.ХІХ- ғасырдың І-ші жартысында ауыл шаруашылық практикасының даму дәрежесі.

1.Ч.Дарвиннің өмірбаяны және еңбектері.

2. “Түрлердің шығу тегі” еңбегіндегі негізгі қағидалар

3.Мәдени формалардың эволюциясын дәлелдеу.

1.Айқын және айқын емес, ара қатынастық және компенсациялық өзгергіштіктер.

2.Доместикация ілімі

3.Монофилия және полифилия принциптері

4.Қолдан сұрыптау ілімі

1.Табиғи түрлер эволюциясына әсер ететін негізгі факторлар.

2.Тіршілік үшін күрес және табиғи сұрыптау ілімдері.

3.Тіршілік үшін күрестің алғы шарттары және формалары.

1.Эволюциялық пелеонтологияның дамуы.

2.Экологиялық зерттеулер

3.Дарвин теориясын мойындамау немесе эволюция ілімінің тоқырауы

4.Синтезделу дәуірі

1.Эволюцияны зерттеу әдістері

2.Тіршілік – материя қозғалысының ерекше формасы.

3.Тіршіліктің негізгі қасиеттері және жер бетіндегі тіршіліктің геохимиялық ролі.

1.С.Миллердің, С.Фокстың, Д.Оронның т.б. зерттеу жұмыстары

2.Биохимиялық эволюцияның кезеңдері.

3.Өсімдіктер және жануарлар эволюциясының негізгі ерекшеліктері мен кезеңдері

1.Микроэволюция ұғымы.

2.Микроэволюция ілімінің қалыптасуы, оның зерттейтін мәселелері және әдістері эволюция ілімінің дамытудағы маңызы.

3.Тұқым қуалайтын өзгергіштік – эволюцияның элементарлы материалы.

1.Популяция ұғымы және критерилері

2.Популяцияның түрлері (клональды және панмиксиялық).

3.Популяцияның генетикалық құрылымының әртүрлілігі – эволюциялық өзгерістердің алғы шарты

1.Эволюцияның элементарлы құбылысы жайлы түсінік.

2.Популяциялардағы генетикалық-анатомиялық процестер (гендердің дрейфі).

3.Популяцияның генофондын өзгертудегі олардың ролі.

1.Элементарлы факторлар туралы түсінік.

2.Мутация процесін эволюцияның элементарлы факторлары ретінде талдау.

3.Генетикалық камбинаторика және оның эволюциядағы ролі.

4.Популяция толқынының типтері және олардың эволюциядағы ролі

1.Табиғи сұрыптау ұғымы, табиғи сұрыпталудың алғы шарты - особьтардың гетерогенділігі

2.Биогеоценоз – тіршілік үшін күрес аймағы

3.Тіршілік үшін күрестің және элиминацияның формалары.

1.Сұрыптау жылдамдығының популяциядағы особьтардың генетикалық әртүрлілігіне байланыстылығы.

2.Сұрыптаудың қысымы және векторы жайлы ұғым.

3.Сұрыптаудың зерттеу әдістері

1.Сұрыптау әсерінің статистикалық сипаттамасы

2.Табиғи сұрыптаудың негізгі формалары: тұрақтандырушы, қозғаушы және дизруптивті, жыныстық сұрыптау.

3.Жеке және топтық сұрыптау

1.Адаптация ұғымы, классификациялары.

2.Қарапайым қорғану құрылымдары және олардың эволюция процесінде пайда болу, жақсару жолдары.

3.Күрделі адаптациялар

1.Түр концепциясының даму тарихы.

2.Типологиялық түр концепциясы

3.Номиналистік концепция

4.Түр ұғымы жайлы Ч.Дарвин түсінігі

1.Түр критерилері.

2.Түрдің жалпы белгілері дискреттілік саны, біртұтастығы, тұрақтылығы, тарихилығы

3.Әртүрлі таксондардағы түрлердің құндылығы

1.Жаңа түрлердің қалыптасу жолдары

2.Негіздеуші принциптер

3.Түрдің пайда болуына будандасу мен полиплоидияның ролі

1.Макроэволюция ұғымы

2.Макро- және микроэволюциялардың ұқсастықтары мен айырмашылықтары.

3.Макроэволюция және микроэволюция

1.Филогенездің негізгі формалары

2.Филогенетикалық топтар эволюцияның қағидалары

3.Прогрессивті бейімделу, бейімделген ататектер пайда болу, адаптациогенез фазаларының алмасуы, адаптивті радиация, биологиялық системалар интеграциялануының күшеюі

1.Организмнің біртұтастығы және оның мүшелерінің салыстырмалы автономдылығы.

2.Мүшелердің филогенетикалық өзгерістерінің негізгі алғы шарттары.

3.Мүшелер мен функциялардың өзгеру принциптері

1.Онтогенез эволюциясы және онтогенездегі организмнің біртұтастығы

2.Организмдердің тарихи өзгеруінде корреляцияның және координацияның маңызы

3.Онтогенездің эмбриондануы және канализациясы

1.Прогресс туралы түсінік.

2.Прогрессивті даму критерилері

3.Прогресс құбылысын классификациялау, олардың сипаттамасы, критерилері және арақатынасы.

1.Адамның пайда болуы жайлы түсініктің дамуы.

2.Адамның жануарлар дүниесіндегі орны.

3.Антропогенездің негізгі дәуірлері

1.Адамдардың пайда болған орталықтарыжайлы жорамалдар.

2.Адам нәсілдері және олардың қалыптасу жолдары.

3.Әлеуметтік дарвинизмді сынау және нәсілшілдік

1.Ноосфера

2.Қазақстандағы экологиялық апаттарға ұшыраған аймақтар, олардың себептері және биосфераның эволюциясына әсері

1.Эволюция ілімі, оның адамның практикалық әрекетіндегі ролі және биологияның басқа салаларының дамуына әсері

2.Эволюцияның бағыттылығы және шектелмегендігі.

3.Микроэволюция проблемаларын талдау қажеттілігі

1.Эолюция ілімі және қоршаған ортаны қорғау.

2.Эволюция ілімі және медицина.

3.Эволюция теориясының методологиялық негізі

Саны

саны

1.Тірі табиғаттың тұтастығы және дамуы жайлы көзқарастарды қалыптастыруда Д.Рей, К.Линней, Ж.Л.Бюффон, К.Вольф т.б. ғалымдар еңбектерінің маңызы

2.Трансформизм мен креационизмнің, преформизм мен эпигенездің күресі

1.Ламарктің түр және адамның пайда болуы жайлы көзқарасы.

2.Ламарктің эволюциялық концепциясын талдау

1.Бейімділіктердің қалыптасуында және түрлердің пайда болуында табиғи сұрыптаудың шығармашылық ролі.

2.Мәдени формалар эволюциясы мен табиғи түрлер эволюциясын салыстырмалы сипаттау

1.Тоқырау себептері.

2.Антидарвиндік бағыт – Неоламарксизмнің қалыптасуы.

3.Әлеуметтік дарвинизм, оның реакциялық мәні

1.Түрлі ғылым салаларындағы деректердің органикалық дүние эволюциясын дәлелдеудегі маңызы.

2.Эволюциялық процестерді зерттеудегі комплексті әдістер

1.Популяцияның экологиялық, генетикалық гетерогенділік және генетикалық біртұтастық және морфофизиологиялықеререкшеліктері

2.Популяцияның генетикалық құрылымын өзгертудегі миграцияның маңызы

1.Оқшаулану популяциялардың арасындағы генетикалық айырмашылықтарды күшейтетін фактор.

2.Оқшауланц типтері. Олардың сипаттамасы және маңызы

1.Табиғи сұрыптаудың эволюцияның басқа факторларының арасындағы орны.

2.Табиғи сұрыптау мен “санасыз” сұрыптау арасындағы байланыстылық

1.Адаптациялардың классификациясы

2.Эволюция теориясының адаптация пайда болу проблемасын шешудегі методологиялық маңызы

1.Палеонтологиядағы түр жайлы ұғым

2.Ағымды және облигатты формалардағы түр ұғымы

3.Түр құрылысы

1.Ағымды, партеногенетикалық және өздігінен ұрықтанатын формалы жаңа түрлердің пайда болуы

2.Эволюция ілімінің табиғи популяцияларды басқарудағы, табиғат ресурстарын қорғау және тиімді пайдалану проблемасын шешудегі маңызы

1.Филогенез және оның формалары

2.Филогенетикалық топтар эволюциясының қағидалары

1.Мүшелер мен функцияның эволюциялану қарқындылығы.

2,Әртүрлі мүшелер мен функциялардың әртүрлі жылдамдықпен эволюциялануы

1.Адамның жануардан пайда болғандығын дәлелдейтін зоологиялық, антропологиялық, генетикалық және басқа салалардағы деректер

2.Адамның пайда болуы жайла жорамалдар

1.Эволюцияның элементарлы факторларының өзара әсері, түр проблемасы.

2.Эволюцияны модельдеу проблемасы, макроэволюция проблемалары, биогеоценоздар эволюциясы, эволюция факторларының арақатынасы