Аристотель (б.д.д. 384 – б.д.д. 322) ежелгі грек философы

Дүниетанымдық мәдениеттің қалыптасуы

Дүниетаным - тұтас дүние туралы, ондағы адамның орны, тіршіліктің мән-мағынасы туралы көзқарастардың, сезімдердің, түсініктердің, ойлар мен идеялардың жиынтығы

Дүниетанымда әлемнің белгілі суреті қалыптасады. Ол адам мен қоғамның білім деңгейіне байланысты болады

Дүниетанымның тарихи түрлері:

1) мифологиялық;

2) діни;

3)философиялық

Мифологиялық дүниетаным

Мифология («мифос» грек тілінен– «аңыз», «логос» – «ілім» – бұл адамдардың санасында дүниені қияли бейнелеу, құдайлар мен батырлар іс-әрекеттері жөніндегі аңыздар

Оның белгілері:

- антропоморфизм

- социоморфизм

- гилозоизм

- анимизм

- тотемизм

Мифтің қызметтері

-танымдық және түсіндірмелік қызметі (дүние хаостан қалай пайда болған және ұйымдастырылған);- аксиологиялық (миф құдайлар мен батырлардың жақсы әрекетіне жоғары баға беріп, адамдардың көңілін көтерген);

- телеологиялық қызметі (миф адам тіршілігінің және қоғам тарихының мақсаты мен мағынасын анықтап береді);

- праксиологиялық қызметі (болжамдық, магиялық, жасампаздық)

- коммуникативтік қызметі (миф дәстүр мен әдет арқылы дәуірлерді және ұрпақтарды бір-бірімен байланыстырады);

-регулятивтік қызметі (миф дәстүр мен әдет арқылы адамдардың қарым-қатынастарын реттейді);

- компенсаторлық қызметі (адамдардың осы дүниеде орындалмайтын талаптарын о дүниеде жүзеге асырылатына және қанағаттандырылатына сендірген)

Діни дүниетаным

Дін - бәрінен жоғары жаратушы күшке сенетін және оның қоршаған орта мен адам баласына әсері бар деп есептейтін сенім-нанымға негізделген көзқарастың тарихи түрі және қоғамдық сананың формасы