Философияның сұhбаттылығы және оның эврикалық мүмкіндіктері
Сократ
(б.д.д. 470-399 жж.)
Диалог (грек. «диалог» - « әңгімелесу, сұhбат») - ойды сыртқа жалғастыру ретінде, оның өзіндік бекітілуі философиялық мәдениет болмысының түрі. Антикалық заманнан бастап сұhбатты рухани феномен ретінде түсіну пайда болған. Сократтың майевтика әдісі (грек. «майевтика» – «туудың өнері») сұhбатқа негізделген, жалпы ұғымдарды анықтау үшін философиялық дағдыларды қалыптастыратын әдіс ретінде
Философиялық сұhбаттың негізінде белгілі ойды қисынды дәлелдеу жатыр, оның ақиқаттығы пікір-талас үдерісінде құпталады немесе терістеледі. Сұhбаттық философияның эврикалық (грек тілінен «эврика!» – «таптым!») мүмкіндіктері - жаңа білімді табуда, анықтамаларды тұжырымдауда
Философиялық ойлау типтерінің және философ тұлғасы типтерінің көптүрлілігі
Аңғарғыш- ежелгі өркениеттерге –Индия, Қытай, Грецияға тән
Оймен көргіш - діни және діни-мистикалық философияға тән (кейінгі антика, ортағасыр), танымның иррационалдық және рационалдықтан асқан бастауларына (интуицияға, аянға) бағытталған
Метафизикалық-ағартушылық (XVII-XVIII ғғ.) - Жаңа Заман мен Ағартушылық дәуірінің философиясына тән, эмпиризмге, сенсуализм ге және рационализмге бағытталған : «Білім– күш»
Гносеологиялық, мистика-диалектикалық (XIX ғ. 1-ші жартысы- Кант, Гегель)
Әрекетшіл (XIX ғ. 2 жартысы– марксизм), әлемді өзгертуге бағытталған
Технократиялық-сциентшіл(XX в.)
Әлеуметтік-экологиялық (XX-XXI ғғ.- В.И.Вернадский, Н.Ф.Федоров, Римдік клуб, антиглобализм), бейбітшілікті сақтауға және экологиялық проблемаларды шешуге бағытталған
Философиялық ойлау типтеріне сол дәуірдегі жағдайлардың ықпалы
- «классикалық дәуірде, Декарт пен Лейбництің дәуірінде, философияға ықпал еткен Галилей оқиғасы, оның мәні —математикаға шексіздіктің кіруі, математикалық шарттардың үстемдік етуі;
Достарыңызбен бөлісу: |
