Ф. Ш. Оразбаева, Ж. Т. Дәулетбекова, Р. С. Рахметова, А. Қ. Рауандина

43
2.
Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
Оқы. Қайтала. 
Мен әдепті бала
мын 
/ Біз әдепті бала
мыз
Сен әдепті бала
сың 
/ Сендер әдепті бала
сыңдар
Сіз әдепті бала
сыз 
/ Сіздер әдепті бала
сыздар
Ол — әдепті бала / Олар — әдепті балалар
Жаңа сөздер
әдепті/әдепсіз
алғыс айту
мінез
келесі 
міну
әдет
тілазар
Әдепті бала
Әдепсіз бала
Әлібек пен Марат киноға барды. Үйлеріне автобуспен қайтты. Келесі аялда-
мадан автобусқа әжей мінді. Марат орын бермеді. Әлібек орнынан тұрып: 
— Әже, мына жерге отырыңыз! — деді. 
Әжей Әлібекке: 
— Өркенің өссін, балам! Әдепті бала екенсің! — деп, алғыс айтты. 
Мен алғыс айт+ты+м
Сен алғыс айт+ты+ң
Сіз алғыс айт-ты+ңыз
Ол алғыс айт+ты
ОҚЫЛЫМ
2-тапсырма. 
Мәтінді оқы. 
ТЫҢДАЛЫМ
 
ЖАЗЫЛЫМ
1-тапсырма. 
Өлеңді тыңда. Жаңа сөздерді жаз.
­лібек — әдепті бала
Дұрыс айт!
ә
депт
і 
/
ә
депс
і
з
алғыс айт
у
[алғыс айтұу] 
м
і
н
ез
келес
і
м
і
н
у
[мінүу]
ә
дет
т
і
лазар
тер
і
с 
қ
ылы
қ
3
-саба
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

44
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
Әлібек пен Марат қайда барды?
Автобусқа кім мінді?
Марат не істеді? 
Әлібек не істеді?
Әжей не деді?
ЖАЗЫЛЫМ 
4-тапсырма. 
Тиісті қосымшаларды жалғап жаз.
Әлібек пен Марат кино (-ге, -қа, -ға) барды. Олар автобус (- мен, -бен, -пен) 
қайтты. Аялдама (-тен, -дан, -нан) әжей мінді. Әлібек әжей (-ға, -ке, -ге) орын 
берді. 
ЖАЗЫЛЫМ 
5-тапсырма. 
Сөздерді сәйкестендіріп, сөйлем құра.
Мінезімнен
жалқау болсаң,
жақсылыққа жатпайды.
Ондай 
үлкендер
таппайды.
Егер сен 
әдет
«әдепті» деп мақтайды.
Мені
теріс қылық
тілазар.
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
Есте сақта!
Мен әдепті баламын. 
Әжейге орын беремін. 
Үлкендерге жол беремін.
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

45
2.
Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен
Жаңа сөздер
ұқыпты/ұқыпсыз
көтер
өз
Дұрыс айт!
ұ
қ
ы
пт
ы
/
ұқ
ы
пс
ы
з
[
ұ
қ
ұптұ/
ұ
қ
ұпсұз
]
кеш
і
к
ТЫҢДАЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
1-тапсырма. 
Мәтінді тыңда. 
Сұрақтарға жауап бер.
1. Әлібек — қандай оқушы? 
2. Оның кітап, дәптерлері қандай?
ЖАЗЫЛЫМ 
2-тапсырма. 
Көп нүктенің орнына қажетті сөздерді қойып жаз.
.... — ұқыпты оқушы. Ол ... кешікпейді. Әлібектің кітаптары ... .
ұқыпты
Ол — ыпты оушы
4
-саба
Мен ұқыпты / ұқыпсыз оқушы
мын
Сен ұқыпты / ұқыпсыз оқушы
сың
Сіз ұқыпты / ұқыпсыз оқушы
сыз
Ол — ұқыпты / ұқыпсыз оқушы
Біз ұқыпты / ұқыпсыз оқушы
мыз
Сендер ұқыпты / ұқыпсыз оқушы
сыңдар
Сіздер ұқыпты / ұқыпсыз оқушы
сыздар
Олар — ұқыпты / ұқыпсыз оқушы
лар
 
Мен кешіг+е+
мін 
/ кешік-пе+й+
мін 
Сен кешіг+е+
сің 
/ кешік-пе+й+
сің
Сіз кешіг+е+
сіз 
/ кешік-пе+й+
сіз
Ол кешіг+е+
ді 
/ кешік-пе+й+
ді
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
Оқы. Қайтала. 
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

46
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
— 
.
— Әлібек — ұқыпты оқушы. 
— 
.
— Әлібектің кітаптары таза.
— 
.
— Жалқаубек ұқыпсыз.
ОҚЫЛЫМ
4-тапсырма. 
Мәтінді оқы. Сұрақтарға жауап бер.
Біздің мектепте «Сыныптағы ең ұқыпты оқушы» байқауы болды. Әділқазы-
лар біздің кітап, дәптерімізді тексерді.
Әлібек «Сыныптағы ең ұқыпты оқушы» байқауының жеңімпазы болды. Ол 
өте ұқыпты. Ол кітаптарын өзі қаптайды. Інісіне көмектеседі. Оның сөмкесін 
көтереді.
1. Мектебіңде «Сыныптағы ең ұқыпты оқушы» деген байқау бола ма?
2. Сыныптағы ең ұқыпты оқушы — кім?
3. Сенің кітап, дәптерлерің таза ма?
Әлібек — 
қандай бала? 
Жалқаубек — 
қандай бала? 
ЖАЗЫЛЫМ 
5-тапсырма. 
Диаграмманы толтыр.
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

47
2.
Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
Есте сақта!
Әлібек ұқыпты. 
Жалқаубек ұқыпсыз. 
Мен сабаққа 
кешікпеймін. 
Менің кітабым таза.
Кел, жаттайық!
Мен ұқыпты баламын,
Орнында кітап, қаламым.
Салып алып сөмкеме,
Мектебіме барамын.
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

48
Мен ақылды
мын 
/ Біз ақылды
мыз
Сен ақылды
сың 
/ Сендер ақылды
сыңдар
Сіз ақылды
сыз 
/ Сіздер ақылды
сыздар
Ол ақылды / Олар ақылды
Біз шула
+й+мыз
 / шула
+ма+й+мыз 
Сендер шула
+й+сыңдар
 / шула
+ма+й+сыңдар
 
Сіздер шула
+й+сыздар
 / шула
+ма+й+сыздар
 
Олар шула
+й+ды
 / шула
+ма+й+ды
Жаңа сөздер
әрқашан
сыпайы
шула
бөліс
Дұрыс айт!
ә
р
қ
ашан 
[әрғашан] 
сыпайы
ш
у
ла [шұула] 
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
Оқы. Қайтала. 
ақылды
сыпайы
ТЫҢДАЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
1-тапсырма. 
Мәтінді тыңда. Сұрақтарға жауап бер.
Бұл — не? 
Кітапхана қандай?
Кітапханашы — қандай кісі? 
ОҚЫЛЫМ
 
2-тапсырма. 
Мәтінді оқы. 
Әнел — ақылды оқушы. Ол кітапты көп оқиды. Кітапханаға жиі барады. Ол 
оқыған кітабы туралы достарына айтады. Олармен ой бөліседі. Мен де доста-
рыммен кітапханада сабаққа дайындаламын. Кітапханада қатты сөйлеуге, 
шулауға болмайды.
­нел аылды
5
-саба
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

49
2.
Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
• Әнел қандай?
• Әнел қайда жиі барады?
• Ол нені көп оқиды?
• Кітапханада не істеуге болмайды?
ЖАЗЫЛЫМ 
4-тапсырма. 
Жақша ішіндегі қажетті сөздерді пайдаланып, сөйлемді жаз.
Мен достарыммен кітапханаға (отырамын, жинаймын, барамын). Әнел 
(ауылға, кітапханаға, киноға) жиі барады. Ол (дәптерді, кітапты, қағазды) көп 
оқиды. Кітапханада (тамақ ішуге, шулауға, ойнауға) болмайды.
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
Ескерту: 
ойын кезекпен ойналады. Ең көп сөйлем құраған немесе ең көп 
сұрақ қойған топ «жеңімпаз» атанады. 
Үлгі:
—
Бұл — не? 
— Бұл — кітапхана. 
— Кітапханада не бар?
— Кітапханада кітап бар. 
— Кітапханада қанша кітап бар? 
— Кітапханада көп кітап бар. 
Есте сақта!
Әнел ақылды. 
Ол кітапты көп оқиды. 
Мен кітапханаға барамын. 
Кітапханада шулауға 
болмайды. 
ЖАЗЫЛЫМ 
5-тапсырма. 
Сөздерді сәйкестендіріп, сөйлем құра. 
Мектептің 
автобусқа
көп кітап
айтып береді.
Аялдамадан
достарыммен
қызықты әңгіме
барамын.
Ол
кітаптың
бетін
мінді.
Мен 
бізге
әжей
сызады.
Жалқаубек
кітапханасында
кітапханаға
бар.
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

50
Мен қайырымды-
мын
Сен қайырымды-
сың
Сіз қайырымды-
сыз
Ол қайырымды
Жаңа сөздер
қайырымды
қарсы
Дұрыс айт!
қ
айырымды
қ
арсы 
ОҚЫЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
Оқы. Қайтала. 
ТЫҢДАЛЫМ
 
АЙТЫЛЫМ
1-тапсырма. 
Мәтінді тыңда. Мәтін мазмұны бойынша ақпараттың 
дұрыстығын тексер.
ақпарат
дұрыс
дұрыс емес
Жапырақтар сарғайды.
Күн жылы.
Құстар жылы жаққа ұшып кетті.
Құстарға ұя жасамаймыз.
қайырымды бала
айырымды бала
6
-саба
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

51
2.
Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
• Қайырымды, әдепті, ұқыпты, еріншек.
• Жалқау, мақтаншақ, ұқыпсыз, ақылды.
• Міну, алғыс айту, шула, ерке.
ОҚЫЛЫМ
 
3-тапсырма. 
Мәтінді оқы.
Әлібек күшігімен бақшаны аралады. Ол жерде жатқан торғайдың балапанын
көрді. Оның қанаты сынып қалыпты. Өзі қатты тоңыпты. Әлібек торғайды көтеріп 
алды. Үйіне алып келді. Оған жем берді. Әлібек — қайырымды бала.
ЖАЗЫЛЫМ 
4-тапсырма. 
Жақшаның ішіндегі қажетті сөздерді қойып, сөйлемді жаз.
1. Әлібек күшігімен (киноны, бақшаны, даланы) аралады. 2. Торғайдың 
(басы, аяғы, қанаты) сынып қалыпты. 3. Әлібек (күшікті, тырнаны, торғайды)
көтеріп алды.
АЙТЫЛЫМ
АЙТЫЛЫМ
Күзде 
сарғаяды.
Әлібек
көрді.
Әлібек торғайға 
берді.
Есте сақта!
Әлібек — 
қайырымды 
бала. Ол 
қанаты 
сынған 
балапанды 
үйіне алып 
келді. Оған 
жем берді.
айырымды бала
Кө
кж
ие
к
-
Го
ри
зо
нт

52
Мен құя
мын
/жинай
мын
Сен құя
сың
/жинай
сың
Сіз құя
сыз
/жинай
сыз
Ол құя
ды
/жинай
ды
Біз құя
мыз
/жинай
мыз
Сендер құя
сыңдар
/жинай
сыңдар
Сіздер құя
сыздар
/жинай
сыздар
Олар құя
ды
/жинай
ды
Жаңа сөздер
қоқыс 
оңай
қиын
қарны ашу
ертеңге қалдыру
Дұрыс айт!
оңай
қ
иын [қыйын]
қ
арны аш
у
[
қ
арнашұу] 
қ
алдыр
у
[
қ
алдырұу]

жүктеу/скачать 16,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: