25. Ғылыми зерттеу тақырыбын тұжырымдау. Ғылыми зерттеу тақырыбының критерийлері. Зерттеу тақырыбы (жоба, ҒЗЖ, диссертация) — ғылыми зерттеудің белгілі бір саласын қамтитын ғылыми міндет.ҒЗЖ тақырыбының тұжырымдамасында келесі мәліметтер болуы тиіс:* зерттеудің бағыттылығы туралы (міндетті шешу, әзірлеу, тиімділікті арттыру, жетілдіру, оңтайландыру және т. б.);
* зерттеу объектісі туралы;* зерттеу тақырыбы туралы.
Зерттеудің бағыты-зерттеудің өзі бағытталған, іс жүзінде оның мақсаты. Зерттеу бағытын тұжырымдауда "сұрақтар", "проблемалар", "зерттеу", "зерттеу" және т.б. сияқты сөздерден аулақ болу керек, өйткені олар жұмыстың мақсатын ашпайды, оның түпкілікті нәтижесін анықтамайды — зерттеу не үшін жүргізілгені немесе зерттеу қалай аяқталғаны белгісіз.Зерттеу объектісі-білімнің ғылыми саласы, белгілі бір қызмет саласы, әртүрлі технологиялар және т.б. зерттеу объектісі ғылыми ізденістер саласын білдіреді, оның шегінде зерттелетін проблема анықталды және бар. Бұл проблема туындайтын заңдылықтар, байланыстар, қатынастар, қызмет түрлері жүйесі. ҒЗЖ объектісі тиісті бағдарламалық іс-шараға қатысты сыни технологиялармен байланысты болуы тиіс.
Зерттеу пәні-іздеу жүргізілетін Объектінің нақты бөлігі. Зерттеу пәні жалпы құбылыстар, олардың жеке жақтары, жеке тараптар мен тұтас арасындағы аспектілер мен қатынастар (Объектінің нақты саласындағы элементтер, байланыстар, қатынастар жиынтығы) болуы мүмкін. Бұл жұмыс тақырыбын анықтайтын зерттеу тақырыбы.Осылайша, ҒЗЖ (диссертация) тақырыбы жұмыстың зерттеу мәні мен сипатын көрсетуі тиіс.Зерттеудің (жобаның, диссертацияның) мақсаты, шын мәнінде, болжанатын жобаның өзектілігін негіздеудің бір бөлігі болып табылады және болжанатын ҒЗЖ нәтижелерін іске асыру арқылы қол жеткізуге болатын елдің ғылыми-техникалық және технологиялық кешенін дамыту мақсаттарымен байланысты мақсатты білдіруі тиіс.
ҒЗЖ мақсаты-жұмыс аяқталған кезде қол жеткізуге болатын түпкілікті нәтиже. Мұндай нәтиже болуы мүмкін:
* бұрын зерттелмеген құбылыстардың сипаттамаларын анықтау;
* белгілі бір құбылыстардың өзара байланысын анықтау;
* құбылыстардың дамуын зерттеу;
* жаңа құбылыстың сипаттамасы;
* жалпылау, жалпы заңдылықтарды анықтау; классификацияларды құру