Дуализмнің негізін қалаушы Декарт болды. Дуализмнің мәні мынада:
1Бір-біріне тәуелді екі –материалды және рухани – субстанция бар;
2Материалды субстанция дәйектілікке (протяженность) ие, ал рухани субстанция – ойлау қасиетіне ие;
3Дүниедегінің бәрі осы аталған екі субстанцияның туындысы (модусы): материалды заттар – материалды субстанциядан, идеялар – идеалды субстанциядан туындайды;
4Адамда осы екі – материалды және рухани – субстанциялар қатар және бірдей;
5Материя және сана (рух) – бәртұтас болмыстың қарама-қарсы және өзара байланысты екі жағы;
6Философияның негізгі сұрағы («не бірінші – материя ма, әлде сана ма?») деген жоқ, өйткені материя мен сана бірін-бірі өзара толтырады және әрдайым бірге өмір сүреді деп санайды.
№
|
Философиялық бағыт (мектеп)
|
Философияның негізгі сұрағының мәні
|
Өкілдері
|
Дәуірі
|
1
|
Буддизм
|
Жердегі бұл дүниелік азаптан қалай құтылуға болады
|
Гаутама,
Будда, т.б.
|
Ежелгі дүние
Жаңа заман
|
2
|
Үнді ортоксалды мектеп
|
Сансарадан, кармадан құтылып, мокшаға, рухани дүниелердегі ажалсыздыққа қалай жетуге болады?
|
Капила,
Патанджали,
Вьяса,
Канада,
Шанкара, т.б.
|
Ежелгі дүние
Жаңа заман
|
3
|
Даосизм
|
Даоны тану және ажалсыздыққа жету
|
Лао-Цзы, т.б.
|
Ежелгі дүние Жаңа заман
|
Достарыңызбен бөлісу: |