Философияның дәстүрлі негізгі сұрағы деп болмыстың ойлауға қатынасын айтады Философияның негізгі сұрағы Сұрақтың негізгі болуының мәні, маңыздылығы: адамның (философияның басты міндеті болып табылатын) қоршаған дүние және ондағы адам орны туралы тұтас білім жинақтау, қандай сипаттағы жүйе құруын – дәл осы сұраққа беретін жауабына тікелей байланыстылығында. Материя және сана (рух) – болмыстың қарама-қарсы және ажырамас екі сипаты. Осыған байланысты философияның негізгі сұрағынан оның екі – онтологиялық және гносеологиялық жақтары туындайды. онтологиялық (болмыстық) жағы
«не бірінші: материя ма, әлде, сана ма?» деген сұрақпен беріледі.
гносеологиялық (танымдық) жағы
«Дүние таныла ма, әлде танымнан тыс па? Таным процесінде не бірінші?»- деген сұрақ «Дүние таныла ма, әлде танымнан тыс па? Таным процесінде не бірінші?»- деген сұрақ