ФизИолОГиЯғА КІрІспЕ, қОЗҒыШ құРЫлымДАР ФИЗИолОГияСЫ
1. Қалыпты физиология пәні. Физиологияның дамуындағы негізгі кезеңдер, физиологияның ғылым ретінде дамуына ыкпал еткен маңызды ашылымдар мен әдіснамалық тәсілдер. Физиологияның дамуына отандық ғалымдардың қосқан үлесі. Физиология медицинаның ғылыми негізі ретінде
2. Жасушааралық байланыстың негізгі әдістері, олардың сипаттамалары. Химиялық сигнал молекулаларының негізгі түрлері.
Жасушааралық байланыстар (лат. junctiones intercellulares junctiones — байланыс, жанасым; грек, inter — аралық, cellula - жасуша) — жасуша кабықшалары — плазмолеммалар араларындағы өзара жанаса байланыс. Жасушааралық байланыстарға: қарапайым жанасу, саңылаулы жанасу, тығыз жанасу, саусақша жанасу (құлып), синапстық байланыс жатады.
1.Қарапайым жанасу — жасушааралық байланыстың ең көп тараған тұрі. Ені 15-20 нм жасушааралық саңылау — көрші жасушалар плазмолеммалары гликокаликс қабаттарының өзара әрекеттесетін аймағы;
2.Саңылаулы жанасу немесе нексус 0,5-3 мкм жасушаарлық аймақты қамтиды. Көрші жасушалар плазмолеммалары аралығында 2-3 нм саңылау қалады.
3.Тығыз жанасу — ұлпалар жасушааралық саңылауларын қоршаған ортадан оқшаулау арқылы, олардың ішкі ортасын сыртқы ортадан бөледі.
4.Саусақша жанасу немесе құлып — көрші жасушалар плазмолеммаларының бір-біріне қарама-қарсы саусақ тәрізді еніп, құлып тіліне ұқсас байланысуын айтады.
5.Синапстық байланыс — жүйкелік қозу мен тежелуді бір бағытта өткізуге маманданған, нейроциттер, нейроцит - Бұлшықет жасушалары, нейроцит-эпителиоциттер плазмолеммалары аралықтарындағы жасушааралық жанасу.
3. Молекулалық (жасушалық) рецепторлар және олардың лигандалары туралы түсінік. Мембрана және жасушаішілік рецепторлардың жіктелуі, кұрылымы және функциялары.
4. Қозғыш ұлпалардың жалпы қасиеттері. Тітіркену, тітіркену. Қозу және оның көріну формалары. Қозғыштық параметрлері. Реобаза және хронаксия туралы түсінік. Қуат ұзақтығы қисығы.
5. Қозғыш ұлпалардың қоздырғыштарға әсер ету заңдылықтары. Тікелей токқа қозғалмалы тіндердің реакциясы.
6. Қозғыш ұлпалардағы электр құбылыстары. Денедегі электр сигналдарының түрлері, олардың салыстырмалы сипаттамалары. Демалу мүмкіндігі, оны камтамасыз ету механизмдері.
7. Биопотенциалдар тірі организмдегі акпарат тасымалдаушысы ретінде. Рецепторлардың потенциалы, оның сипаттамасы, пайда болу механизмі. Іс- әрекеттік потенциалды қалыптастыру, оның фазалары мен механизмдері.
8. Рецепторлық потенциалдың салыстырмалы сипаттамалары, жергілікті реакция және әсер ету потенциалы. Қозу процесінде қозғыштықтың өзгеруі. Рефрактерлық, оның себептері және физиологиялық маңызы.
9. Нерв талшықтарының құрылымдық элементтерінің физиологиялық рөлі. Жүйке талшықтарының жіктелуі. Миелинді және миелин емес жүйке талшықтары бойымен қозуды жүргізу механизмі, өткізгіштік заңдары. Аксондық транспорт.
10. Синапстардың жіктелуі, олардың физиологиялық рөлі. Химиялық синапстың құрылымы. Нейромаскулярлық синапста сигналдарды беру механизмі. Холинестеразаның рөлі.
11. Синапстардың функционалды қасиеттері. Орталық және перифериялық синапстардағы нейротрансмиттерлер мен рецепторлардың түрлері. Биологиялық белсенді заттардың жүйке-синапстардағы сигнал өткізгіштікке әсері.
12. Қаңқа бұлшықет талшықтарының құрылысы. Саркомер. Бұлшықет талшығының жиырылу және босаңсу механизмі. 13. Қаңқа бұлшықетінің физиологиялық қасиеттері. Қаңқа талшықтарының қозу, қозғыштық және жиырылу қатынасы. Дара жиырылу, оның фазалары. Жиырылудың жинақталуы, тетанус.
14. Қаңқа бұлшықетінің жиырылуының түрлері мен режимдері. Моторлы бірліктер, олардың түрлері мен сипаттамалары (құрылымдық, функционалды және метаболикалық ерекшеліктері). Бұлшықет тонусы.
15. Қаңқа бұлшыкеттерінің күші мен жұмысы. Бұлшықет қозғалысының күші мен дәлдігін аныктайтын факторлар. Бұлшыкеттің шаршауы. Бұлшыкет алмасуын қамтамасыз ету. Бұлшыкеттердің әрекетсіздігі мен денервациясы өзгеруі. 16. Тегіс бұлшықеттер. Физиологиялық қасиеттері мен ерекшеліктері. Бұлшықеттің тегіс жиырылуын тудыратын факторлар. Мембраналық рецепторлар және жиырылуды бастайтын иондық каналдар. Кальцийдің рөлі, оның саркоплазмадағы концентрациясын жоғарылату механизмдері. 17. Тегіс бұлшықеттің жиырылу және босаңсу механизмі. Тоналды тегіс бұлшықет. Бұлшықет тонусына әсер ету мүмкіндігі (мембраналық рецепторларға және тегіс миоциттердің иондық арналарына әсер ету).
Достарыңызбен бөлісу: |