“Бүгінгі таңда әр адам экономика мен қоғамның дамуына сай үш тілді меңгеріп, қазақ тілінде, орыс тілінде, ағылшын тілінде еркін сөйлеуге тиісті...” Н.А.Назарбаев “Қазақстан – 2050” стратегиясы
Французский философ Ф. Вольтер говорил,
что «знать много языков – значит иметь много ключей к одному замку».
«Үштұғырлы тіл» туралы идеяны мемлекет
басшысы 2006 жылдың қазанында өткен
Қазақстан халқы ассамблеясының XII
құрылтайында жария етті. Ал 2007 жылғы
“Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан” атты халыққа
жолдауында “Тілдердің үштұғырлылығы”
атты мәдени жобаны кезең-кезеңмен іске
асыруды ұсынды. Қазақстан халқының рухани дамуымен қатар, бұл идея ішкі саясатымыздың жеке бағыты болып белгіленді. Яғни, идеяның негізі мынадай: Қазақстанды бүкіл әлем халқы үш тілді бірдей пайдаланатын жоғары білімді мемлекет ретінде тануы керек. Олар: қазақ тілі – мемлекеттік тіл, орыс тілі – ұлт-аралық қарым-қатынас тілі және ағылшын тілі – жаһандық экономикаға ойдағыдай кірігу тілі.
Бұл жоба бойынша Қазақстан халқы үш тілде
сөйлейтін жоғары білімді ел ретінде бүкіл
əлемге танылуы тиіс. Мемлекет өз тарапынан
мемлекеттік тілдің позициясын нығайту
үшін көп жұмыс атқарып келеді. Қазақ тілін
кеңінен қолдану жөніндегі кешенді
шараларды жүзеге асыруды жалғастыру
керек. Келер ұрпақтың болашағы үшін осындай
шешім қабылдауға тиіспіз жəне бұл əлеммен бірлесе түсуімізге, балаларымыздың ағылшын тілі мен интернет тілін жетік игеруіне, ең бастысы – қазақ тілін жаңғыртуға жағдай туғызады.
Орыс тілі жаңа Қазақстан жерінде ХХ ғасырдың
басында кеңес билігі орнауымен, түрлі
этникалық топтардың көшірілуімен, орыстандыру
саясатының орнатылуының нəтижесінде
кең таралды жəне ұлтаралық қатынас тіліне
айналды. Орыс тілін білу–біздің
ұлтымыздың тарихи артықшылығы
екені баршаға белгілі. Бұл жайлы қазақтың біртуар
ақыны ұлы Абай да айтып өткен болатын. Ақын
«Орысша оқу керек, хикметте, мал да, өнер де, ғылым да – бəрі орыста зор», «сен оның тілін білсең, көкірек-көзің ашылады» дейді. Дəл осы орыс тілі арқылы қазақстандықтар бірнеше ғасыр бойы қосымша білім алып, ел ішінде де, шет жерлерде де өз дүниетанымдары мен араласатын ортасын кеңейтіп келе жатқанын жоққа шығармауға тиіспіз.
«Үштұғырлы тіл» идеясының үшінші құрамдас
бөлігі – ағылшын тілін үйрену. Бүгінгі таңда
ағылшын тілін меңгеру – ғаламдық ақпараттар
мен инновациялық технологиялардың ағынына
кіру деген сөз. Əлемдік білім алу кеңістігінде
интеграциялық үрдістердің тереңдеп кең қанат
жайған жағдайында ағылшын тілін оқыту өзекті
болып отыр. Ағылшын тілі – халықаралық тіл. Ағылшын
тілі қазіргі таңда халықаралық қарым-қатынас тілі жəне
дүние жүзіне кең таралған тіл болып танылады. Қазіргі
кезде ағылшын тілі АҚШ, Ұлыбритания, Канада, Австралия сияқты көптеген дамыған мемлекеттердің ресми тілі, БҰҰ-ның алты ресми тілінің біреуі.
Дамыған отыз елдің ішіне кіру үшін
бəсекеге қабілетті жан-жақты дамыған маман
дайындауға көп мəн берілуде. «Ағылшын тілі
бізге əлемдік аренаға шығу үшін қажет. Бүгінгі
таңда əлемдегі шығарылатын оқулықтардың
85 %-ы ағылшын тілінде. Қазақстанда 3,5 мың
шетелдік компаниялар жұмыс істеуде. Біз олармен
қандай тілде сөйлесеміз? Үштілділік біз үшін
қалыпты жағдай болуы тиіс», —деді Елбасы Н.Ə. Назарбаев Тілдердің үштұғырлылығы – уақыт талабы. «Үш тұғырлы тіл» идеясы – жарқын болашаққа жол ашады. Үш тілді білу жас ұрпақтың білім кеңістігінде еркін самғауына болашақтың кепілі. Тілдердің үштұғырлылығы мəдени жобасында көрсетілгендей «қазақ тілі – мемлекеттік тіл, орыс тілі – ұлтаралық қатынас тілі жəне ағылшын тілі – жаһандық экономикаға ойдағыдай кіру тілі»
«Жеті жұрттың тілін біл»
(мақал ішіндегі белгілі бір сөздің үш тілде аудармасын айту керек)
1. Тіл тәтті, бауыр қатты .
2. Егер тілім ертең болса құрымақ Мен дайынмын өлуге бүгін – ақ.
3. Ақылдың көркі - тіл, тілдің көркі – сөз
4. Асыл сөзді іздесең, Абайды оқы, ерінбе
5. Ана тілің - арың бұл,
Ұятың болып тұр бетте.
6.Алтын күн бағасыз бір белгі боп, Нұрлы жұлдыз - бабам тілі сен қалдың.
7.Туған тіліне жаны ашымаған адам - жәндік. 8. Ана тілін білмеген, ақылы жоқ желік бас Ана тілін сүймеген, халқын сүйіп жарытпас. 9.Шебердің қолы ортақ, шешеннің сөзі - ортақ.
10.Ақыл көркі көңіл, тілдің көркі сөз.
Make as many words as you can out of the word:
(Port, sport, men, or, ten, nose, pot, past, most, on, no, not, pen, top, rest)
