Жазық толқынды жуықтау. Жұлып алу реакциясы ке-зінде түзілетін протондардың бұрыштық таралуын табу (4.14) интегралды есептеуге əкеліп соғады. Айқын түрінде бұл инте-гралды тек егер біз ядроның өрісінде дейтрон мен протондық толқындардың шашырауын ескермеген жағдайда шеше аламыз,
яғни (4.14)-гі kd жəне k p толқындық функцияларын жазық
толқындармен exp(ik d r) жəне exp(i mA k p r) алмастырсақ жəне де mB
интегралдауды тек ядродан тыс аумақта r ≥R жүргізсек қана
орындалады.
|
Осылайша, J mlj жуықталған күйінде келесі түрде
|
|
болады:
|
Iljmdr exp( ikr )Rlj ( r )Ylm ( , ),
|
|
|
|
|
|
|
r R
|
(4.22)
|
|
|
k kd
|
mA
|
k p .
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
mB
|
|
|
Сонымен, жазық толқындар жуықтауын түсетін дейтрон
|
|
энергиясы Ed
|
жəне ұшып шыққан протон энергиясы Ep
|
кулон-
|
|
дық барьер биіктігінен үлкен болған жағдайда ғана
|
қолдана
|
|
аламыз.
Жазық толқынның сфералық функциялар бойынша жікте-луін қолданып
51
exp(ikr) 4 il jl (kr)Ylm ( k , k )Ylm ( , )
lm
жəне де сфералық функциялардың ортогоналдық қасиеттерін қолданып, табатынымыз:
I m 4 il
|
|
2 n
|
|
|
R2
|
{
|
djl ( kR )
|
j ( kR )
|
d
|
ln k
|
( xR )}
|
(4.23)
|
|
lj2 R2
|
k 2
|
dR
|
dR
|
|
lj
|
|
l
|
l
|
|
|
Ylm ( k , k ).
J mlj үшін алынған өрнекті (4.18)-ге қойып жəне m бойын-
ша қосынды жүргізіп келесі жазық толқындар жуықтауында жазылған жұлып алу реакциясының дифференциалдық қимасы өрнегін аламыз:
|
2 I B 1 k p 4
|
|
( 1
|
|
M
|
)4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
d
|
MR 3
|
m A
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 I A 1 k d
|
2
|
( 1
|
|
|
M
|
)
|
2
|
|
{
|
2
|
(
|
k d
|
k p )
|
2
|
}
|
2
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
m B
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
S ( lj ) lj2 (
|
dj l ( kR )
|
|
jl ( kR )
|
d
|
ln k l ( xR ))2 d ;
|
(4.24)
|
|
dR
|
dR
|
|
|
lj
|
|
|
|
|
|
k d m A k p . m B
Бұл кезде энергия сақталу заңынан жəне D үшін жазылған
(4.8)-ден шығатын x2 k 2 2
|
mA
|
{ 2
|
(
|
kd
|
k p )2 } қатынасын
|
|
mB
|
2
|
|
қолдандық. (4.24) формула и.с.ж. протондардың бұрыштық таралуын анықтайды.
(4.24) формула бойынша анықталатын протондардың бұрыштық таралуы құлайтын дейтронның энергиясынан Ed жəне шығатын протон энергиясынан Ep, тағы да жұтылатын нейтронның орбиталдық моментінен l тəуелді. А ядросының белгілі бір бастапқы жəне В ядросының соңғы күйі үшін l-дің
52
мүмкін мəндері теріп алу ережесімен байланысты:
I A 1 21 I B ; A ( 1 )l B .
Бұл теріп алу ережелері (4.24)-тегі қосылғыштардың санын шектейді жəне көбінесе белгілі бір l мəніне сəйкес келетін бір қосылғышқа əкеледі.
(4.24) формулада протонның ұшып шығу бұрышынан υ тə-уелді екі көбейткіштен тұрады.
1. Дейтрондық көбейткіш2
|
(
|
kd
|
kp )2 2
|
. Бастапқы
|
|
2
|
|
|
орташа импульсі kd/2 болатын протон, kp импульспен шығары-лады. kp- kd/2 айырмашылығы протонның дейтрондағы салыс-
тырмалы қозғалысын анықтайды.
|
|
|
k
|
d
|
|
2
|
көбейткіші
|
|
2
|
(
|
|
kp )2
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
берілген мə ндегі дейтрондағы салыстырмалы импульстің ықти-малдығына пропорционал. Бұл көбейткіш kd мен kp арасындағы
бұрышының функциясы тəрізді алға қарай максимумға ие. Дейтрондық көбейткіш əртүрлі l ауысулары үшін бірдей. Дейтрондық көбейткіштің υ бұрышынан тəуелділік графигі 1-су-ретте келтірілген.
2.
|
Нейтрондық
|
көбейткіш
|
djl
|
|
j ( kR )
|
d
|
ln k
|
( R)
|
2
|
.
|
Ней-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
l
|
|
|
dR
|
l
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dR
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
трон
|
дейтроннан
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |