Ес­те­рі­ңе­тү­сі­рің­дер

75
1. Деректер базасында 
8-кесте
төмендегідей берілген:
8-кес те. 
«Қысқы олимпиада-2018» ДБ
Орын­
­Мем­ле­кет­
Ал­тын­
Кү­міс­
Қо­ла­
­Бар­лы­ғы­
1
Нор ве гия
14
14
11
39
2
Гер ма ния
14
10
7
31
3
Ка на да 
11
8
10
29
4
АҚШ
9
8
6
23
5
Ни дер лан д
8
6
6
20
6
Шве ция
7
6
1
14
7
Оң түс тік Ко рея
5
8
4
17
8
Швей ца рия
5
6
4
15
9
Фран ция
5
4
6
15
10
Ауст рия
5
3
6
14
Тео рия лық ма те ри ал ды іс жү зін де бе кі ту үшін мына 
тап сыр ма ларды орын да ңдар:
1) «Ал тын» өрі сінде гі жаз ба лар ды өсу ре ті мен сұ рып тау;
2) шарт ты 
қа на ғат тан ды ра тын 
жаз ба лар ды 
таң дау
«Кү міс < = 5»;
3) шарт қа сәй кес ке ле тін жаз ба лар ды таң дау: «Қо ла > = 10».
2. Деректер базасында 
9-кесте
төмендегідей берілген:
9-кес те. 
«Оқушылар» ДБ
­
Те­гі­
Аты­
ке­сі­нің­аты­ Ту­­ған­кезі
Қа­ла­сы­
1
Абы лай 
Ве не ра Бе рікқызы
22.03.2004 Нұр-Сұлтан
2
Жа па ров Қай рат Абай ұлы
02.12.2004 Ал ма ты
3
Раева
Жан на
Жа кейқызы 13.04.2003 Ал ма ты
4
Дар хан 
Айя
Се рікқызы
23.03.2004 Нұр-Сұлтан
1) «Оқушылар» жазбасынан «Нұр-Сұлтан» қаласы бар 
жазбаларды табыңдар;
2) те гі «А»-дан бас тала тын жаз ба лар ды та быңдар.
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

76
3.
 
«Ғалам» деректер базасы ның кес те сі мынадай түр де бе ріл ген
 
(
10-кес те
):
10-кес те. 
«Ғалам» ДБ
Пла­не­та­
Ор­та­ша­­
тем­пе­ра­ту­ра,­
Ау­дан,­мың­км
1
Жер 
14,8 
510 072
2
Марс
–
63,1 
144 370
3
Меркурий
67
74 800
4
Шол пан 
463 
460 000 
1) 
орташа температура
өрісіндегі жазбаларды Кему реті 
(По убыванию) бойынша сұрыптаңдар;
2) «Ауданы 500 млн км
2
артық» шартына сәй кес ке ле тін 
жаз ба лар дың са нын көр се ту.
Бар лық тап сыр ма лар ды орын дау нәти же сін де тек із дес ті ру 
не ме се сүз гі леу шарт та ры көр се ті ле тін жаз ба лар ғана та бы луы 
және бел гі ле нуі ке рек.
1. Дерек тер ді сұ рып тау қандай қа дам да рдан тұрады?
2. Кеңейтілген сүзгілеуді пайдалану реті қандай?
1. Деректер базасын да сұ рып тау жә не сүзгілеу не үшін
қол да ны ла ды?
2. Деректер базасы мен жұ мыс іс теу ке зін де MS Excel 
сұрыптау және сүзгілеу әдістеріне қа лай кө мек те се ді?
Деректер базасын да ғы сұ рып тау жә не сүзгілеу ден өт кі зу 
түр ле ріне, олардың қыз мет те рі не тал дау жа саң дар.
Жаңа терминдерді пайдаланып, шағын кроссворд жа-
саң дар: сүзгі, сұрыптау, деректерді іздеу және т.б.
Сұрақтарға­жауап­берейік
Ойланайық,­талқылайық
Тал­дап,­салыстырайық
Дәптерге­орындайық
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

77
«Әлем де гі қа зақ тар дың сан дық бей не сі» кес те сін е сүзгі-
леу ді пай да ла на отырып, анықтаңдар:
­Мем­ле­кет­тер
Са­ны
Жы­лы­
1
Қа зақ стан Республикасы
12 000 000
2017
2
Қытай Халық Республикасы
1 462 588
2010
3
Ре сей Федерациясы
647 732
2010
4
Өз бе кс тан Республикасы
803 000
2017
5
Қыр ғыз Республикасы
34 122
2015
Осы кес те де гі «са ны 1 мил лион нан асатын» шар тын қа-
на ғат тан ды ра тын жаз ба лар дың са ны: 1) 1; 2) 2; 3) 3; 4) 4. 
Бұл са бақ та не үй рен ді ңдер? Сы нып тас та ры ңм ен дерек-
тер базасы мен жұ мыс іс теу ке зін де деректерді сұрыптау 
және сүзгілеу әдіс те рі қан ша лық ты же ңіл де тіл ге нін тал қы-
ла ңдар. 
Қол да ныс та ғы «Күн де лік» деректер базасын дай ын-
даңдар. «Оқу шы лар» кес те сін ал фа вит бойынша өсу/ ке му 
ретімен сұ рып таңдар. Сүзгілеу ді пай да ла нып, «Аты-жөні» 
өрі сін де гі бар лық қыз дарды / ұл дар ды таң даң дар. Алын ған 
кес тені сыртқы тасымалдауышта не ме се өз бумаларыңда 
сақтаңдар.
Компьютерде­орындайық
Ой­бөлісейік
Үй­тапсырмасы
Шы­ғар­ма­шы­лық­тап­сыр­ма
­
e ­программасында­деректер­базасының­жеке­моделіне­сүзгілеу­
дістерін­қолданыңдар
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

78
§ 14. Прак ти кум. Деректер базасы мен жұ мыс. 
«Пән дік олим пиада» деректер базасын құ ру
Деректер­базасын­жа­сау­ке­зең­де­рі:
1) Міндетті айқындау.
Деректер базасы ның құ ры лы мы мен құ ра мы, оны құ ру дың 
мақ са ты, деректер базасын да орын да ла тын жұ мыс тар дың түр-
ле рі (дерек тер ді ен гі зу, өң деу, дерек тер ді шы ға ру не ме се есеп 
бе ру жә не т.б.).
2) Нысанды тал дау.
Деректер базасында жасалатын нысандар мен олардың 
қасиеттерін анықтау. Деректер базасы ның дерек тер типтерін 
зерт теу.
3) Мо дельді жинақтау.
Деректер базасы моделін таң дау. Кес те лер ара сын да ғы бай-
ла ныс та ры бар деректер базасы моделінің сызба лық кө рі ні сі.
4) Ақ па рат ты ұсы ну тә сіл де рі.
• 
форманы пай да ла ну; 
• формасыз
.
5) Нысан моделін синтездеу және оны құру технологиясы.
1-қа дам. 
Microsoft Excel прог рам ма сын іс ке қо су.
2-қа дам. 
Бас тап қы кес те ні не ме се кес те лер ді жа са у.
3-қа дам. 
Форманы жа сау.
4-қа дам. 
Ақ па рат ты деректер базасы мен тол ты ру.
6) Жа сал ған деректер базасы мен жұ мыс іс теу.
• қа жет ті дерек тер ді із деу;
• дерек тер ді сұ рып тау;
• дерек тер ді сүзгілеу;
• бас па ға жі бе ру;
• дерек тер ді өң деу жә не 
өз гер ту.
Орын­да­ла­тын­жұ­мыс­тың­тәр­ті­бі:
ДБ-мен жұ мыс іс теу үшін бө лек бу ма жа са ңдар.
Жұ мыс дис кі сін де STUDY ка та ло гын құ ры ңдар. STUDY ка та-
ло гын да же ке ка та лог жа са ңдар, мы са лы: MYWORK. 
«Пән дік олим пиада» деректер базасын құ ру.
1) Microsoft Excel прог рам ма сын іс ке қо сы ңдар.
2) «Пән дік олим пиада» ДБ-да ғы Қа ты су шы лар кес тесін 
жа саңдар жә не тол ты ры ңдар.
3) 
Рет тік нө мі рі, Аты-жөні, Пән аты, Қа ласы
өріс те рін 
құрыңдар.
4) 
Рет тік нө мірі/№
негізгі өріс ретінде құрылады.
5) Жа сал ған кес те ні «Қа ты су шы лар» ре тін де сақ та ңдар.
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

79
6) Кес теге мына жаз ба лар ды тол ты ры ңдар:
11-кес те. 
«Қатысушылар» ДБ 
Рет­тік
нө­мірі
Аты-жө­ні­
Пән­аты
Қа­ла­сы
1
Иса На зер ке Қай рат қы зы 
Қа зақ стан 
та ри хы 
Нұр-Сұлтан
2
Ах ме то ва Анар Қы дыр хан қы зы Ма те ма ти ка Ал ма ты
3
Қа раш Айым Әуез қы зы
Фи зи ка 
Ал ма ты
4
Айт бай Елжас Ер бо лат ұлы
Шет ті лі 
Қы зы лор да
5
Жақ сы лық Ди на ра Ар дақ қы зы Қа зақ ті лі 
мен әде бие ті
Пав ло дар 
6
Ер кін Зи ло ла Ер кін қы зы 
Орыс ті лі 
мен әде бие ті
Шым кент
7
Ер бо ла то ва Ақ то ты Ша хан қы зы
Хи мия
Орал 
8
Қай рат Аслан Те мір ханұлы
Био ло гия
Шым кент
9
Ба ты ро ва Ажар Ерболқызы
Ма те ма ти ка Та раз 
7) 
Аты-жө ні
өрі сін ал фа вит ре ті бой ын ша 
сұ рып таңдар
.
8) Ол үшін кестені белгілеп, Сайман дар тақта сын да ғы 
Де рек тер 
(Дан ные) қосымшасынан 
Сұрыптау 
(Сортировка) ба тыр-
ма сын шер тіңдер. Содан кейін 
Сұрыптау
терезесінен қа жет ті 
Аты-жөні
ба ға нын және сұрыптау тәртібін таңдаңдар.
9) Формадағы кестені мынадай жазбалармен толықтырыңдар:
12-кес те. 
Толықтырулар
Рет­тік­
нө­мі­рі­
Аты-жө­ні­
­Пән­аты
Қа­ла­сы­
10
Со зақ ба ева Құра лай 
Ма рат қы зы 
Қа зақ стан 
та ри хы 
Қы зы лор да
11
Ма рат Аяу лым 
Жақ сы лық қы зы 
Хи мия
Ақ тө бе
12
Омаров Алмас 
Сабыржанұлы
Фи зи ка 
Нұр-Сұлтан
13
Аб дул лаева Адия 
Ра хатқызы
Геог ра фия
Қа ра ған ды
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

80
10) Форманы пайдаланып А.Е. Ба ты ро ваның пә нін «Қа зақ ті лі 
мен әде бие тіне» өзгертіңдер.
11) Кес те ге та ғы бір 
Оқу тілі 
өрі сін қо сы ңдар жә не ти іс ті дерек-
тер ді ен гі зіңдер.
12) 
Қатысушылар
формасын жасаңдар.
13) Осы ны сан дар бой ын ша мәліметтерді бе ріңдер.
14) «Пән дік олим пиада» деректер базасын сақ та ңдар.
15) Нә ти же сін де ДБ-дағы кес те мынадай көрініс табады:
13-кес те. 
«Пәндік олимпиада» ДБ
­Рет­тік­­
нө­мірі
Аты-жө­ні­
­Пән­аты
Оқу­
ті­лі­
Қа­ла­сы­
1
Иса На зер ке
Қай рат қы зы 
Қа зақ стан 
та ри хы 
қа зақ Нұр-Сұлтан
2
Ах ме то ва Анар
Қы дыр хан қы зы
Ма те ма ти ка қа зақ Ал ма ты
3
Қа раш Айым
Әуез қы зы
Фи зи ка 
қа зақ Ал ма ты
4
Айт бай Елжас
Ер бо лат ұлы 
Шет ті лі 
орыс Қы зы лор да
5
Жақ сы лық Ди на ра 
Ар дақ қы зы 
Қа зақ ті лі 
мен әде бие ті
қа зақ Пав ло дар 
6
Ер кін Зи ло ла
Ер кін қы зы 
Орыс ті лі 
мен әде бие ті
орыс
Шым кент
7
Ер бо ла то ва Ақ то ты 
Ша хан қы зы
Хи мия
қа зақ Орал 
8
Қай рат Аслан 
Те мір ха нұлы
Био ло гия
орыс Шым кент
9
Ба ты ро ва Ажар 
Ерболқызы
Қа зақ ті лі 
мен әде бие ті
қа зақ Та раз 
10
Со зақ ба ева Құ ра лай 
Ма рат қы зы 
Қа зақ стан 
та ри хы 
қа зақ Қы зы лор да
11
Ма рат Аяу лым
Жақ сы лық қы зы 
Хи мия
қа зақ Ақтө бе
12
Омаров Алмас 
Са быр жа нұлы
Фи зи ка 
қа зақ Нұр-Сұлтан
13
Аб дул лаева Адия 
Ра ха тқызы
Геог ра фия
орыс Қа ра ған ды
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

81

жүктеу/скачать 4,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: