Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия 25
Пункт тығыздығы талапқа сәйкес регламенттеледі. Мысалы, 1:25000
және 1:10000 масштабтағы түсірістерде 50-60 км-ге 1 пункт келеді. Мұндай
тығыздық 1,2,3 класты тораптарда құрылады.
Жергілікті жердегі геодезиялық тораптарды мемлекеттік геодезиялық
торап пункттерінің негізінде дамытады; Жергілікті жердегі тораптар жер
бетінде 1:5000-1:500 масштабтағы түсірістерді және маркшейдерлік
жұмыстардың басқа түрлерін орындау үшін жүргізіледі.
Жергілікті жердегі геодезиялық торларға мыналар кіреді: аналитикалық
тораптың (триангуляция) 1 және 2 разрядындағы тораптар, полигонометрия
торабының 1 және 2 разрядындағы тораптар. Жергілікті жердегі геодезиялық
торап сипаттамасы 2 және 3 кестеде келтірілген.
2 кесте- Триангуляциялық тораптың 1 және 2 разрядты сипаттамасы.
Триан-
гуляция
разряды
Қабырға
ұзындығы
, км
Бұрышты
ӛлшеудегі ОКҚ
(үшбұрыш
қателігі
бойынша)
Үшбұрышта
жіберілетін
қателігі
Базис
қабырғаларын
ӛлшеудегі ОКҚ
Базисті
ӛлшеудегі орта
қателік
1
2-5
5.0
20
1:100 000
-
2
0.5- 3
10.0
40
1:50 000
-
3 кесте – 1 және 2 разрядты полигонометрия сипаттамасы
Раз-
ряд
Жүрістің шектеулі
ұзындығы км
Қабырға
ұзындығы
Бұрышты
ӛлшеудің
ОКҚ
Қабырға
ұзындығын
ӛлшегенде
ОКҚ
Жүрісте
жіберілетін
қатыстық
қателігі
Қатаң
пункттер
арасында
Түйіндік
нүктелер
арасында
орташа Ең кіші
1
5/8
3/5
200м
120 м
5
1:20000
1:10 000
2
4/6
2,5/4
150 м
80 м
10
1:10 000
1: 5000
1 және 2 классты полигонометрия немесе триангуляция тораптары жоқ
аудандарда ірі масштабты түсірісті негіздеу 3 және 4 класты
траингуляцияның жаппай торабын ӛз бетінше құру рұқсат етіледі, оның
1:200000 орта квадрат қателігімен ӛлшенген және 3 класс торабында әрбір
20-25-тен 60 км орналасқан, 4 класс торабында 35 км болатын 2 базис
қабырғасы болу керек.
1-4
класты триангуляция және трилатерация полигонометрия
пункттерінің жоқ болған жағдайында жер бетінің түсірістерін негіздеу және
ашық ӛңдеулерде ӛз бетімен 1 және 2 разрядты тораптарды шарт бойынша
құруға рұқсат етіледі, учаскі ауданы 1:5000 масштабта 500 шаршы км
аспайды және 100 шаршы км түсіріс үшін 1:2000 масштабта жұмыс
жүргізіледі.