Г. М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия 3


Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия



Pdf көрінісі
бет39/100
Дата29.09.2022
өлшемі1,82 Mb.
#151230
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   100
Байланысты:
Жограы геодезия оку куралы

Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия 
53 
Берілген бекеттегі әрбір нақты жағдайда бұрыштарды бақылау үшін 
амалдар саны бағыттар санына байланысты анықталады: 
,
/
n
P
m

(30) 
мұндағы 
Р
– Ережемен реттелген ӛлшеулер салмағы.
1 кластық триангуляция үшін 
Р= 
35-36, 2 класс үшін – 24. 
Әрбір бұрыштың мәнін үш рет алуға болады: бірі тікелей ӛлшеу және 
екеуі – екі басқа тікелей ӛлшеген бұрыштардың суммасы немесе айырымы 
ретінде.
(1.2) = (1.4) – (2.4) = (1.3) – (2.3); 
(1.3) = (1.4) – (3.4) = (1.2) +(2.3) 
Лимб бӛліктерінің ауытқуларының әсерін азайту үшін және тәуелсіз 
нәтижелер алу мақсатында бұрыштарды горизонталь дӛңгелектің әртүрлі 
қондырғылармен ӛлшейді. Лимбті амалдар арасында келесі бұрышқа орын 
ауыстырады.
,
180
0
i
m



(31) 
Бір-біріне түспейтін бұрыштар топтары арасындағы амалда келесідей 
бұрышқа тең:
,
1
i
n





(32) 
n
- бағыттардың жұп саны кезінде; 
және 
i
n




(33) 
n
- тақ саны кезінде. 
Әрбір пунктте бақылау бағдарламасы жасалады. Лимбтің жұмыс 
қондырғыларының кестесі есептеледі. Бұл кезде нұсқауларда келтірілген 
лимб қондырғысының кестесін қолдануға болады.
Бұрышты ӛлшеу келесі ретпен жүргізіледі. КЛ кезінде кӛру дүрбісінің 
биссекторын сол жақ визирлік нысанаға бағыттайды, лимб бойынша берілген 
бұрыштың берілген амалы үшін сәйкес есептеулер жүргізіледі. 


Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия 
54 
Алидаданы алып, сол жақ бағыттағы визирлік нысанаға сағат тілі 
бағытымен бағыттайды. Екі рет есеп алады. Бұл қозғалыстар бірінші 
жартылай амалды құрайды. 
Екінші жартылай амал. Дүрбіні зенит арқылы ӛткізеді және алидаданы 
сағат тілі бағытымен айналдырып, кӛру дүрбісінің биссекторын оң жақ 
визирлік нысанаға бағыттайды. Есебін алады. Алидаданы алып және оны 
сағат тілі бағытымен айналдарып кӛру дүрбісін сол жақ визирлік нысанаға 
бағыттайды. Есебін алады.
Бұл тәсіл бұрыштарды кез келген кезекте ӛлшеуге мүмкіндік береді 
және барлық бағыттағы кӛріністі қажет береді. Бір амалдың жалпы уақыты 
дӛңгелек амалдағы дан аз. Шрейбер тәсілінде лимб бӛліктерінің ауытқулары 
Струв 
тәсіліне 
қарағанда 
толығырақ 
жойылады, 
себебі 
лимб 
орындастыруларының саны артады. 
Бұрыштық ӛлшеулер нәтижелерін ӛңдеу кезінде екі жартылай амалдан 
алынған бұрыштық орташа мәні шығарылады. Тікелей ӛлшеген бұрыштар 
мәнінен және басқа бұрыштардың айырылымы немесе суммасы ретінде 
алынған бұрыш мәнінен бұрыштық орташа мәнін табады. Әрбір бұрыш үшін 
оның тікелей ӛлшеген және теңестірілген (
v
) мәндері арасындағы айырымды 
анықтайды және дәлдігін бағалайды. 
Бұрыштық орта квадраттық ауытқуы бір амалдан келесі формуламен 
анықталады: 
)
2
)(
1
(
2
2




n
n
v
m

(34) 
мұнда 
n
-пункттегі бағыттар саны; 
m
- амалдар саны
 
Бағыттың орта квадраттық ауытқуы: 
mn
M


. (35)
мұнда 
µ
- салмақ бірлігінің қателігі


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   100




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет