Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия 32
массасын X,Y,Z жүйесінде, сондай-ақ жердің гравитациялық ӛрісін
анықтауға мүмкіндік береді, сонымен қатар ол спутниктер орбитасының
нақты элементтерін алуға мүмкіндік береді.
Ғарыштық геодезияның геометриялық әдістері жоғарғы жылжымалы
нысаналар ретінде пайдаланылатын Жер серіктерін бақылауға негізделген.
Жердің жасанды серігінің жағдайын бірнеше пунктерден синхронды
бақылау арқылы спутниктік геодезиялық тораптарды тұрғызу әдісі жердің
жасанды серігі жағдайлар аралық белгісіздер болған кезде геометриялық әдіс
деп аталады.
Жер серіктік геодезиялық тораптардың пункттер арасындағы байланыс
геометриялық әдіспен тура және кері тапсырмалар түрі,
.
;
2
2
1
1
i k i k k k i i R r r R
(7)
Нақты динамикалық координат алу әдісінен геометриялық әдістің дәлдігі
жоғарғы.
Динамикалық әдісті қолдану үшін нақты бақылау кезенің білу керек
жағдай үшін синхронды және синхронсыз бақылауды қолдануға, болады, ол
берілген ӛлшеу санын үлкейтеді.
Жер серіктік геодезиялық торапты екі сатылы құрылғы деп қарастырайық.
Бірінші сатысы пункттен тұрғызылған, тораптың барлық кезеңіне қатысады.
Бірінші сатысы ЖЖС жеке жағдайына қатысты ол жеке бӛліктерден тұрады.
Пункт арасы үшін динамикалық әдісте шектеу қойылмайды. Берілген
әдіспен пункт торабы тұрғызылса, бір жағынан локалды түрде, жеке-жеке,
екінші жағынан жеке пункттер бір-біріне жақын орналасады, бірақ жер
серіктік триангуляция пункттері тораптың фигурасы үшін геометриялық
шектеулердің себебінен жақын жалғаса алмайды.
3.2.2 Доплер әсері Жер серікті навигациялық жүйе жұмыстары Доплер тиімділігіне
негізделген, сигнал жиілігі бақылаушыға қатысты Жер серігі қозғалысында
ӛзгереді. Бұл ӛзгеріс сигнал беруші (передатчик) жиілігіне және
қабылдағышқа қатысты сигнал берушінің қозғалыс жылдамдығына тура
пропорционал. Қатысты жылдамдықты әдетте сәулелік немесе радиалды деп
атайды, ӛйткені бұл – сәуле қозғалатын объектінің радиус-векторы.
Әлдебір уақыт аралығы үшін сәуле үдеуінің үзіліссіз таспа графигін
қолданып, біз объектіге дейінгі қашықтықты да, объектінің орбитасының
кейбір нүктесіндегі үдеуін де ала аламыз.