Г. М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия 3
Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия
жүктеу/скачать 1,82 Mb. Pdf көрінісі
|
Жограы геодезия оку куралы
| Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия
30 жерсеріктік позиционирлеу жүйесін GPS деп атаған. Бұл жүйеге АҚШ да, Ресейдің де РНЖ-ы кіреді. Америкалык NAVSTAR. 1991 ж. бастап әскери салада қолданылса, 2000 ж. бастап әлем пайдалануда. Қазіргі уақыттағы ГЛОНАСС және GPS навигациялық жүйелер Жердің 18 серігінен тұрады және олар Жердің әр бӛлігінде геоцентрлік координаттарды ең жоғарғы дәлдікпен анықтайды. Фундаменталды астрономиялық геодезиялық жүйелерді (ФАГЖ) құрастыру принциптері. ФАГЖ құрастыру – бұл жаңа геоцентриялық жүйелерді Же серіктік технологиялар арқылы құрастыру. Геодезиялық координаттар жүйесі – референц-эллипсоид центрінің орналасуымен және оның осьтерін бақылаумен анықталуы және физикалық жақтан геодезиялық пункттердің орналасуы мен жер бетіне бекітілген. Мемлекеттік геодезиялық жүйе құрамды жалпыдан жекеге ӛту принципі бойынша қалыптасуы керек. Жалпы айтқанда, геодезиялық тораптар барлық топографиялық іздеулердің негізі болып табылады, жобалық-іздеулер, инженерлік, құрылыс барлау және кадастрлық жұмыстар, жерлердің инвентаризациясын қоса алғанда жобалық геодезиялық торап бірыңғай координат кеңістігін құрайды. Тәжірибелер уақыт ӛте тірек геодезиялық тораптарды құру дәлдігіне қойылатын талаптар үздіксіз артатандығын кӛрсетеді. Тірек геодезиялық тораптарын құрғанда және нақтылауда үлкен ғылыми-техникалық мәселелер және есептеулерді ӛңдеу қажет: ғылыми негіздеу және геодезиялық тораптарды ең жоғарғы дәлдікпен жаңа геодезия ғылымының және техникалық жетістіктерін қолданып құру қажет. 20 ғасырдың екінші жартысына дейін геодезиялық есептерді шешуде негізгі ақпараттар ретінде Жер бетінде орындалған бақылаулар нәтижесі және онда орналасқан визирлік мақсаттар қызмет етті. Осының салдарынан территорияның үзілмейтін тораптарын бір-бірімен байланыстыру мүмкін емес болды, олар үлкен су кеңістігімен бӛлінген және барлық Жерге бірдей координаттар жүйесін құру мүмкін болмайды. 1957 ж 4 қазанда КСРО бірінші Жердің жасанды серігі ұшырылғаннан кейін үлкен іргелі кеңістік триангуляциясын құру мүмкіндігі туды. Геодезиялық мақсатта ЖЖС бақылауларының экспериментальды торап пункттері Смитсоновский обсерваториясында 1959ж. бірінші рет құрылды. Ол 12 пункттен тұрады ЖЖС-і жұлдызды аспанда фотоаппараттарымен жабдықталды. Ғарыштық объектілерді бақылауды геодезиялық мақсатта қолдану векторлық қатысқа негізделген: . ik i k R r . (6) |