Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия

Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия 
95 
мұнда –
1
b
секундтық параллель доға ұзындығының мәні, В ендік мәні 
бойынша кестеден алынады - 
4
10

есе үлкейтілген, сондықтан 
4
10

есе 
кішірейту керек. 
Меридиан ұзындығы 1

-та метрлік ӛлшеммен Қазақстанның орта 
ендігінде 111 км тең, доғаның 1

-ді -31м, параллельдің 1

ді – 20м.
 
Трапеция алаңының түсірісін және олардың өлшемін есептеу. 
Жер шары эллипсоид бетінде карта парағы немесе түсіріс трапециясы 
меридиандар сызығымен және параллелдермен шектеледі. Бұл сызықтар 
трапеция қабырғалары болып келеді, сондықтан трапеция қабырғаларының 
шын ӛлшемі меридиан мен параллельдің доға ұзындығының формулалары 
бойынша есептеледі. 
Трапецияның солтүстік және оңтүстік рамкалары 
а
1
және 
а
2
, В
1
және В
2
, 
ендікті параллель доғалары болады, ол шығыс және батыс рамкалары 
– с
меридиан доғасы, 
d
- трапецияның диагоналы болады.
Трапецияның нақты ӛлшемін алу үшін жоғарыда айтылған доғаларды 
масштабтың бӛліміне бӛліп 
m
және 100-ге кӛбейту керек, сантиметрмен алу 
үшін: 
 
;
2
'
'
100
'
'
'
'
100
1
1
1
1
CosB
l
m
l
CosB
N
m
a



 
;
2
'
'
100
'
'
''
100
2
2
2
2
CosB
l
m
l
CosB
N
m
a



(100) 


 
;
1
''
100
''
''
100
1
2
m
m
B
m
B
B
M
m
c





.
2
2
1
c
a
a
d


Формулалар түсіріс жазықтықта тура болса, трапециясының ӛлшемін 
анықтауға мүмкіндік береді,
Теорияда, егер үлкен масштабты (масштаб 1:10000) түсіріс, трапециясы 
6 градус зонасында орналасса, онда оның қабырға ұзындығы Гаусс 
проекциясында бұзылады, ол графикалық дәлдікті жоғарылытады. 
Сызықты бұзылу мына формула бойынша анықталады 
.
2
1
2
2
2
m
B
Cos
l
m



(101) 
1:1000 000 – 1:25 000 масштабты түсірістер 6

зонада, орындалады, одан 
ірі масштабты түсірулер 3

зонада орындалады. 
Түсіріс трапециясының аудан элементі меридиандар және параллельдер 
доға дифференциалдарының туындысына тең, ол сонымен шектелген 

жүктеу/скачать 1,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: