Гасырлар бойьтРесей империясы, одан кейш кецеспктотали-тарлыктертшсаясатпен бшпксырын бупп келди Кдз1рдщозщде де халкымыздын саясат пен саяси жетекш1лерд
© «Жет» жаргы» ЖШС, озгерказ 3-бас.( 2007
жүктеу/скачать 7,25 Mb.
|
Жамбылов Саясаттану (1)
© «Жет» жаргы» ЖШС, озгерказ 3-бас.( 2007
а л г ы с е з Казакстан Республикасы егемеиднтн алуыиа байланысты еЛ1м1зд!Н элеуметпк OMipiHUi барлык саласы тугел1мен езгерш, саяси, экономикалык жэне элеуметпк жуйеа элененк еркёниет улпавде кайта курылып жатыр. Жогары оку орындарында тоталитарлык тертш, коммунист идеология тудырган марксисте тургыдары жасанды пэндердщорнына буил дуние жуз1 мойын-дап, таныган, оркениетп елдерде кептен окытылып журген ереяГ, OMip елепнен откен, б1зд1н б упнп заманымыздын талабына сай келстЫ iprejii гылымдар енпзше басгады. Солардын iuiiitnc ерекше орын алатыны — саясатгану нспздерь Ол Kaaipri когамдык жене саяси курылыстын мен-магынасын тсрен туешт-бглуге, адамдардын ем1р1ндс алатын орнын, атка-ратын ролш айкындауга, оларга сан турЛ! кукыктары мен бос-тандыктарын дурыс пайдаланугамумюкшкберед}. Саяси гылымнын непздерш менгеру аркылы scipece Kaaipri ©raejii кезеидеп курдел! когамдык-саяси жагдайда еркшбагдар устап, белсевд ic-ерекет жасауга. iujKi жэне сырткы саясаттын сыр-сипатын, килы кубылыстарын жете угынуга, баска адамдардын кук^ктарын бага лаг к кад1рлей отыра, оркениетп турлс езшт максат-муддесш бширш, оны коргауына кенжол ашады, жалпы, халыктыккдзы-наларга непзделген демократиялык тэрт1пт1 курметгеуге, ортак маселелсрд1 ужымдасып шешу re уйретедг Саясаттану адамдарга саяси кажетпктерж мемлекет тарапында icKe асырудын жолда-ры мен адстерш дурыс тандал алуга, демократиялыктерттптерд1 жзне когамдык институттарды кал ыптастыруга кемектеседг Ол саяси тез1мдиикп, кел1с1мге, cepiKTecTiKKe, мэмглеге келе бшуди саяси шиелешс, дау-жаижалдардыдер кезшде шешуд!, ултжан-дылыкты, когам мен мемлекет алдындагы азаматтык парызды, жауапкершшкт! сезшуге ыкпал етедь 3 Х 1 - т а р а у. САЯСАТТАНУ ГЫЛЫМЫ § I. Саяси гылымнын пайда болуы жене калыптасуы Саясатгану co3i гректш "саясат" жэне "iibt" деген сездершен шыккан, саясаттуралы гылым деген магынаныфдщредь Баска когамдык гьшымаардын шйнде саясаттанудьш орны ерекше. Ссбеб!, адамзат тарихында саясат непзп рол аткарды. Онын дурыс-бурыстыгы, сайып келгенде, адаэдардын, хшшктардыктаг-дырьгмен тыгыз байланысты. Мысалы, мемлекета1рессиялык, ягни баскыншылыксогыс саяоатын журпзее, онынсалдарыб!рнеше жылдарга созылатын кайгы-кастреткс соктыратыны даусыз. KepiciHuie, мемлекет гылыми далеЛденген титмд1бейбгг саясат журпзее, елше кодайлы. халкыиа жайлы болары да белгш. Аламзат саясаттын сикырлы сырын. кубылмалы кубылысын оте ерте эаманнаи TyciHin-6uirici кеш. Ежелп Шыгыс, антика-* лыклэу^рдщойшыддары мемлекетпн, саяси бшнктщмэн-магы-насы неде жэне kimtc кызмет етед!, когамдык курыл ыстын кандай турлер! бар жене олардын ей. жаксысы, халыкка ен колайлысы кайсысы деген сиякты сауалдарга жауап 1здсген. BipaK ол кездеп лайымдаулар негЫнен дши-мифологиялык сарынла болатын. Себебт, ертедег1 адавдар жер бепндеп ем(рге кудайдын кушретшен туган жалпы элемл1к космостыктарлгтгщажырамасболт рспняе карады. Мысалы, Мысырда '(Египет), Вавилонда (каз1рп Ирак), Унд:станда,сол кездеп мифтерге суйенсек, баекдрушынынбшнк коз! кудайда жэне ол жер бетнщеп ютерд) ретгеп, тындырып оты-рады. Коне К,ытай миф! бойынша бшик кудайдын куд1реп'мен журпзшедх де, ал icKe асырушы онымен байланысты император болып есептелген. Ежелп гректер еналгашкы билiKTi журпзушт кудайлардынездер) деп пайымдаган. КейМрек адамзаттын ю-тож!рибесшпт, акыл-ойынын, медениетжш дамуына байланысты саясатгын угымдары, тусцнк-тер1,тужырымдамалары пайлаболабасгада. Когамдык-алеуметпк алыктын THicTi саяси мэлениетшаз демократиялык мемлекет орнауы жэнетжмд! жумыс icreyi мумкш емес. Эрине, кандай когамда болмасын бард ыкадам тугел1мен саяси шсшЫ кабылдаугл катыса алмаЦды. Десе де мемлекетпк саясагга журтшылыктын &р турл! топтарынын максат-мудделершие ескершук баскарушы топ-тын кузыретплщ мен жауапкершшп кебше азаматгардын са-налылыгы мен белсеидшпнс байланысты. Саясаттану пешшн максаты — студентгерге саяси институт-тардьщ, кубылыстардын, Kaaipri когам дамуындага саяси мэселелерд!н мэнтн тусгну гс кемектесу. Сонын, барысында олардын саяси санасын калыптастыру, адамзатдамуыным, баламалы даму жолдары бар екейдегщ Tycinaipy, демократиялык саяси мэдениетпикуноылыктары мен срежелерш бойларына С1НФУ- Адамдардын саясатка катысып, саликалы шеилм кабылдауы оз!нен-ез1 тумайды. Ол ушш газет, журнаддарды окып, радио тын-дагт, теледидар кору де аз. Ондагы материалдарды сындарлы са-раптап, шынайы корытынды шыгару, саяси ем1'рдш субъекте! болу ушшжуйел! турде саясаттеориясынnrepin, саяси проиеске катысу жолдары н арнайы ошп-уйрену, ic жуз|"ндеп теж!рибе керек. Сондыктан да егемеи ел1м1з КСРО таркаганнан кейш 6ipiHUti ке-зекте оку орындарындасаясаттануды мшдетп пэн релнде енпздй BipaK еюнгшке орай, осы кунге дейш бул пэннен окулык жок, оку куралдары мен едебиеттер ете аз. Сондыктан автор осы олкылык-ты аз да болса толты руга тырысты. Саясиедебиетп оку барысында окырман кауым осы саладагы турЛ1 терминдермен кездесстш! сезаз. Олардын эзфше казак типнде жинакталган сезд^п жок. Сондыктан ор жерден 1здемес ушш кггаптын сонында саяси терминдердш кыскаша сезд^пн беруд!жен кердгк. I б о л i м. САЯСАТТАНУ FА К1Р1СПЕ жүктеу/скачать 7,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|