Негізгі геосаяси объектілер мен субъектілер.
Геосаясаттың негізгі объектісі – ғаламшар кеңістігі, мұнда барлық геосаяси күштер орналасып, геосаяси үдерістер мен құбылыстар жүзеге асады. Геосаясаттың басты әрекет етуші тұлғалары – саяси белсенділікке ие субъектілер.
Геосаяси ықпал жасау саяси, идеологиялық, экономикалық, әскери, ақпарттық, мәдени құралдар арқылы жүзеге асады.
Субъект – сана мен еркі бар, белсенді танымдық және басқа әрекет ететін жеке тұлға немесе әлеуметтік топ. Объект – субъектінің танымдық немесе басқа әрекеті бағытталған нысан.
Қазіргі заманғы дүниежүзінің геосаяси кеңістігі
ХХІ ғасырдағы әлем дамуына ықпал ететін саяси факторлар:
Қытайдың әлемдік көшбасшылар тобына енуі, оның саяси салмағының артуы
АҚШ-тың әлемдік деңгейде саяси және әскери үстемдігі
Ресей Федерациясының геоэкономикалық қуатының артуы
Еуропалық Одақ шеңберінде ынтымақтастықтың дамуы
НАТО блогының Шығысқа қарай кеңеюі
Халықаралық лаңкестік және оған қарсы күрестің күшеюі Қазіргі кезде әскери қақтығыстар алаңы – Азия, Африка
Геосаяси құбылыстар мен үдерістердің дамуы ХХ ғасырдың екінші жартысында өте қарқынды жүрді.
Халықаралық лаңкестікке қарсы бағытталған күрес арқылы АҚШ-тың стратегиялық мүдделері басым бола түсті. 2011 жылдың басында араб әлемін (Египет, Тунис, Бахрейн, Ливия және т.б.)қамтылған оппозициялық қозғалыс халықаралық деңгейде алаңдатушылық тудырды.
2001 жылы 11 қыркүйекте тарихта бұрын-соңды болмаған лаңкестік әрекет орын алған ел – АҚШ Халықаралық лаңкестік лаңкестіктің аса қауіпті түрі ретінде 1960 жылдардың соңында пайда болды. Дүниежүзінің геосаяси кеңістігіне қарама-қайшылықты үдерістер: геосаяси жаһандану және антиглобализм. Антиглобализмнің алғашқы ресми ұйымы 1998 жылы Францияда пайда болған «АТТАК-Франция» болды.
АТТАК-Франция – қаржы операцияларына салық салуды жақтайтын азаматтар ассоциациялары) Бұл ұйымның басты талабы - әлемдегі қаржы операцияларының 0,1%-ын салық ретінде кедейшілікпен күреске және артта қалған елдердің экономикасын дамытуға жұмсау.
Қазіргі кезде антиглобализм ұйымдары қатарына дүниежүзі бойынша «Ғаламдық әрекет», «Блэк Блок»,
«Үшінші ұстаным», «Радикалды экологтар» атты ұйымдары бар.
Достарыңызбен бөлісу: |