Гуманитарлық және жаратылыстану пәндері кафедра отырысында талқыланды
жаңа заман дәуіріндегі нидерландтар (Голландия) философиясы
жүктеу/скачать 0,99 Mb.
|
Философия силлабус
- Бұл бет үшін навигация:
- Дезидерий Эразм Роттердамский
| жаңа заман дәуіріндегі нидерландтар (Голландия) философиясы.
XVI-XVII ғ.ғ. Голландия дамыған, алдынғы қатарлы ел болды. Оның алғы шарттары, себептері: сауда мен кәсіпкерліктегі Нидерландықтардың жетістігі (жаңа техникалық құралдарды қолдану, суда жүзу, коммуникация және т.б.); өзге Еуропалық елдерге қарағанда буржуазиялық қоғами - экономикалық қатынастардың ерте басталып, қалыптасуы; Еуропадағы ең алғашқы буржуазиялық - демократиялық революцияның болуы; халықтың сауаттылық деңгейінің жоғары болуы, кітап басудың дамуы, гуманизм идеясының кең тарауы. Қайта өркендеу және Жаңа Заман дәуіріндегі атақты Голландия философтары- Э. Роттердамский, Г.Гроций, Б. Спиноза. Дезидерий Эразм Роттердамский (1469-1536)- философ, діндар, гуманист, "Солтүстік Қайта Өрлеу" өкілі. Ең атақты философиялық шығармасы "Ақымақтықты мадақтау". Эразм философиясының негізгі қағидалары: ортағасырлық схоластиканы сынау, келеке ету; ерте христиандықты мадақтау ("ерте христиандық ренессансқа" оралу, католицизм идеясын қабылдамау); моральдік іс-әрекетке шақыру ("Ғайса философиясын"сақтау); идеалды мемлекет деп күшті, бірақ гуманистік монархияны ұғыну; дүние екіұдайлы (диалектикалық) -қарама-қарсы құбылыстар, процестер өзара байланысты, бүтіннің әртүрлі жақтары болады; дау, жанжал, эксцесс, аффект, экзальтациядан ада болу керек. Адам мәселесін зерттей келе Эразм оның жақсы және нашар қасиеттерін көрсеттіп берді. Жақсы қасиеттер: еркіндік, бейбітшілік, ұстамдылық, қарапайымдылық, сауаттылық; Нашар қасиеттер: фанатизм, надандық, зорлық, екіжүзділік, шектен асқан интеллектуалды шытырмандық ("схоластиканы" терістеу, сынау). Гуго Гроций (1583-1645) - философ, заңгер, қоғам қайраткері, Голландиялық әлеуметтік - саяси және құқық философиясының көрнекті өкілі. Гуго философиясының негізгі мәселелері: гносеология, таным мәселесі; мемлекет пен құқық мәселесі; соғыс пен бейбітшілік мәселесі; халықаралық қатынастар мәселесі. Гроций табиғи құқық теориясының негізін қалаушыларның бірі, оның идеялары: құқықты Құдай бермеген; құқық бастапқыдан адамда бітімделген; барлық берілген құқықты екі үлкен тарауға бөліп қарастырды- табиғи құқық және жазылған (позитивтік) құқық; табиғи құқық - адам табиғаты, болмысымен бітімделген (өмір сүру құқы, еркіндікке құқық, әділеттілік және т.б.) құқық, ол заңда жазылса да, жазылмаса да мүлтіксіз орындалуы керек; позитивтік (жазылған) құқық-ресми құжаттарда, заңдарда жазылған, адам жасайтын тәртіп нормалары; ресми (жазылған, позитивтік) құқық табиғи құқыққа негізделіп, оған кереғар болмауы керек. жүктеу/скачать 0,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|