Гуманитарлық және жаратылыстану пәндері кафедра отырысында талқыланды


Дәріс №5 Еуропалық философиялық дәстүрді дамытуындағы неміс классикалық философиясы және оның рөлі



бет40/79
Дата18.08.2022
өлшемі0,99 Mb.
#148135
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   79
Байланысты:
Философия силлабус

Дәріс №5
Еуропалық философиялық дәстүрді дамытуындағы неміс классикалық философиясы және оның рөлі.
Дәрістің қысқаша мазмұны:
XIXғ. неміс философиясы-әлем философиясы тарихындағы тендесі жоқ құбылыс болды. Оның кейбір маңызды ерекшеліктері:

  • адамзаттың ғасырлар бойы сақтап келген ойлау бітімі мәселелерін терең зерттеп, болашақтағы философияның даму бағытын анықтады;

  • сол кезеңдегі белгілі барлық философиялық идеяларды зерделеп дүниеге жаңа көзқарас, тарихилық пен логикалықтың бірлігі диалектикасын қалыптастырды;

  • әлемдік философияның, "алтын қорына" ондаған данышпан көрнекті философтарды (Гегель, Кант, Маркс, Ницше және т.б.) қосты.

XIXғ. неміс философиясындағы негізгі бағыттар:

  • неміс классикалық философиясы (XIXғ. бірінші жартысы);

  • материализм (XIXғ. ортасы және екінші жартысы);

  • иррационализм, "өмір философиясы" (XIXғ. екінші жартысы, соңы).

§1. "Классикалық неміс философиясы" терминін Ф. Энгельс айналымға енгізді. Бұл заңғар философия XVIIIғ. аяғы-XIXғ. бірінші жартысында (30-шы жылдар) кең тарады. Капиталистік өндіріс әдісі дамыған Еуропа елдерінің ішінде Алмания экономикалық тұрғыда мешеу қалған ел еді. Бірақ осыған қарамай немістерде рухани төңкеріс болды. Осы жағдайды сипаттай келе К.Маркс:"Француз буржуазиялық революциясының немістік теориясы болды" деген баға берді.
Неміс классикалық философиясының маңызы:

  • диалектикалық дәстүрді жаңғыртып, дүниеге диалектикалық логика ілімін әкелді;

  • философияның логикалық-теориялық аппаратын мейлінше дамытты;

  • философияның дәстүрлі мәселелерін (болмыс, ойлау, таным және т.б.) зерттеуді адам болмысын зерттеуге аударды;

  • субъективтік және трансценденталдық идеализмнен объективтік идеализмге өту;

  • философияны ғылыми білімдер жүйесі ретінде ұғынды;

  • тарихилық принципті негізге алды;

  • тарихты, қоғам дамуын философиялық мәселе тұрғысында қарастырды.

КНФ-да үш басты философиялық бағыт болды:

  • объективтік идеализм (Кант, Шеллинг, Гегель);

  • субъективтік идеализм (Фихте, Кант);

  • материализм (Фейербех).

НКФ негізін қалаған Иммануил Кант (1724-1804) болды:

    • Күн жүйесінің кеңістікте жай бөлшектердің құйынды айналуы нәтижесінде Ньютон физикасының заңдылықтарына сай табиғи себептерден пайда болғанын түсіндірді;

    • адам баласының танымдық қабілетінің шекарасы барлығы туралы және қоршаған дүние ("өзіндік зат") мен құбылыстардың ішкі мәнін тануға болмайтыны туралы теорияны ашты.

    • категориялар туралы ілімді, яғни диалектикада негіз құрайтын, мейлінше жалпы ұғымдарды қарастырды;

    • моральдік заңды ("категориялық императив") тұжырымдады;

    • болашақта "мәңгі бейбітшілік болатыны" туралы идеяны, яғни соғыстың экономикалық жағынан тиімсіздігі және оған құқықтық тыйым салынатынын болжады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   79




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет