Хасанов М. Ғылым теориясы indd
айқынемесбілімніңэпис-
жүктеу/скачать 1,92 Mb. Pdf көрінісі
|
dokumen.pub 9786010412965
| айқынемесбілімніңэпис-
темологиясын не гіз де ді. Ол «бү кіл әлем ді та ну үде рі сі не қа ты са тын бі лім нің екі ти пі бар» деп көр се те ді, олар: ор та лық ( айқын ) жә не жа сы рын ( ай- қынемес ). Ай қын емес бі лім – бі лім нің ло ги ка лық фор ма ла ры на ар нал ған қа жет ті не гіз. Ол ғы лы ми із де ніс ше бер лі гі не ті ке лей үйре ту («қол дан қол ға») ке зін де жә не ға лым дар дың же ке қа рым- қа ты нас та ры ар қы лы бе рі ле ді. По ла ни бой ын ша, әр бір зерт теу ші ғы лы ми тә жі ри бе ні алып қа на қой май, оны «бас тан да ке ші ре ді», се бе бі ғы лы ми шын дық ты бі лу ді қат ты қа лай ды. Мұн дай тә жі ри- бе «тұл ға лық ерек ше лік ке» ие, ол дер бес бо лып та бы ла ды. Бі лім нің екі ти пі нің ара сын да ғы бай ла ныс екі жақ қа да бір- дей: әр бір ғы лы ми тер мин, По ла ни бой ын ша, «ай қын емес бі лім- мен жүк тел ген» жә не оның мә нін дұ рыс тү сі ну тек теория лық кең мә тін де қол да ныл ған да ға на мүм кін бо ла ды. По ла ни ғы лы ми та ным да дәс түр лер мен құн ды лық бағ дар- ла ры ма ңыз ды орын ала ды деп көр се те ді. Бұл – ай қын емес, тә- жі ри бе лік бі лім нің құ рам дас бө лі гі, мұн да ло ги ка лық-вер бал ды фор ма лар кө мек ші рөл ат қа ра ды. Ға лым ның өз ең бе гін де ар қа сүйе ген ал ғы шарт та рын то лық тай вер бал дан ды ру, яғ ни тіл мен жет кі зу мүм кін емес. Осын дай тип те гі бі лім дер ді ол ай қын емес деп ата ды: «... Ғы лым ның дәл жү ре гін де тұ жы рым дау ар қы лы тү- сін ді ру мүм кін емес бі лім нің тә жі ри бе лік са ла сы бар». Оған дәс- түрлерменқұндылықбағдарларын жат қы зу ға бо ла ды. Ай қын емес бі лім ге тұ тас тық (әлем нің) эле ме нт те рі нің сырт- қы бі лім де рі жа та ды, ол со ны мен қа тар осы бі лім дер дің тұ тас- тық қа қо сы лу ына кө мек те се тін ин тег ра тив ті үде ріс тер ді де қам- ти ды. Жал пы, та ным үде рі сі де ге ні міз – ай қын емес бі лім ше ка- 3-бө лім. ғы лым ның позити вис тік тұжы рым дамалары 82 ра ла ры ның үне мі ке ңейіп оты руы жә не оның ком по не нт те рі нің ор та лық бі лім ге қо сы луы деп са най ды По ла ни. Кез кел ген анық- та ма ай қын емес бі лім нің аума ғын ше гер ге ні мен, жой ып жі бер- мейді. Се зім ор ган да ры ар қы лы қа был дан ған ақ па рат са на дан өте тін ақ па рат тан әл де қай да бай, адам жет кі зе ала ты ны нан гө рі кө бі рек бі ле ді. Осын дай са на дан өт пе ген түй сік тер жүктеу/скачать 1,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|