Хасанов М. Ғылым теориясы indd
жүктеу/скачать 1,92 Mb. Pdf көрінісі
|
dokumen.pub 9786010412965
| си-
нергетика (грек ше sinergos – бі рік кен әре кет) ғы лы ми ор та да өзін дік «жа ры лыс» жа са ды. Оған «ке зең нің соң ғы ғы лы ми ре во- лю циясы ның» не гіз гі құ рам дас бө лі гі ре тін де ба ға бе ріл ді (Тофф- лер). Біз дің за ма ны мыз да да зерт теу дің бұл пә на ра лық ба ғы ты на де ген жо ға ры қы зы ғу шы лық бә сең де ген жоқ. Оның же ке ғы лы ми пән дер ден айыр ма шы лы ғы ол әр түр лі жүйе лер дің өзін-өзіұйым- дастыруыныңжалпызаңдылықтарын зерт тей ді. Штут гарт та ғы Теория лық фи зи ка жә не си нер ге ти ка инс ти ту- ты ның ди рек то ры Г. Ха кен нің айт уын ша, синергетика бір-бі рі- мен өза ра күр де лі қа ты нас та ғы көп (өте көп, «ұлан-ғай ыр») бө- лік тер ден, ком по не нт тер ден тұ ра тын жүйе лер дің өзін-өзі ұйым- дас ты ру үде рі сін зерт тей ді. «Си нер ге ти ка» сө зі нің өзі «бі рік кен әре кет» де ген ді біл ді ре ді, ол жүйе нің тұ тас әре ке тін құ райт ын бөл шек тер қыз ме ті нің үйле сім ді лі гі нен тұ ра ды. Әр түр лі си пат та ғы құ ры лым дар дың пай да бо луы, ұйым да- суы, тұ рақ ты лы ғы мен құл ды рауын зерт теу мен айна лы са тын си- нер ге ти ка әлі аяғы на жет кен жоқ, оның қа зір ге дейін бі рың ғай тер ми но ло гиясы да жоқ. Пә на ра лық ғы лым ның бұл жа ңа тү рі нің да му қар қы ны ның күш ті лі гі сон ша лық, ұғым дар ды уни фи ка ция- лау ға жә не жи нақ тал ған фак ті лер ді бір жүйеге рет теу ге уа қыт жет пейді. Бұл пә на ра лық са ла да ғы зерт теу лер за ма науи ғы лым- дар дың кү ші мен құ рал да ры ар қы лы жүр гі зі ле ді, ғы лым дар дың әр қай сы сы өзі не ға на тән әдіс ке жә не тер ми но ло гияға ие. Ал си нер ге ти ка өзі не олар дың тер ми но ло гия сын, көп те ген ғы лы ми мек теп тер дің амал да ры мен тә сіл де рін мұ ра етіп ал ды. Си нер ге- 117 6.1. Зерт теу дің пә на ра лық бағ дар ла ма ла ры жә не си нер ге ти ка прин цип те рі ти ка да бі рың ғай жал пы ға ор тақ ғы лы ми тіл дің бол мауы жүйе лер- ді да мы ту жә не са па лы өз гер ту мен айна лы са тын ғы лым үшін өте ма ңыз ды. Оның бас ты мін де ті – ашық, те пе-тең дік сақ тал ма ған жүйе- лер де өзін-өзі ұйым дас ты ру дың нә ти же сін де қа лай ша жүктеу/скачать 1,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|