Ххі ғасыр көшбасшысы (зияткерлік сайыс)

Армысыңдар, құрметті қонақтар

Мәңгі  бақи  есте  қалар

Ғажайып  бір  сайыс  болсын

Білімдірек  шәкірт  озар

Қиынырақ  сұрақ  болсын – деп бүгінгі сайысты бастайық.
Көңіл қойып, қатысыңыздар.

Ведущий: Всех участников просим быть внимательными, мы начинаем нашу игру. 

Жүргізуші:

Жоғары, жоғары, жорғала

Шапшаңдыққа таң қал ма.

Ойын деге нарталас,

Жеңілемін деп ойлама!

Бірінші тур «Жорға». Мониторда 4 жауабы бар 8 сұрақ беріледі. Әр сұраққа 10 ұпай беріледі. 

 Ведущий: Вам  предлагается ответить на 4 вопросов из 5 областей знаний. Это: информатика, логика, история казахстана, пословицы и поговорки, биология и географии. Каждый игрок может вабрать вопрос из любого предложенной области.

20 ұпай;

Клавиша потверждающая команду «Ввод» (Enter)

30 ұпай;

1 кбайтта қанша байт бар? (1024 байт)

1 кбайт равен … (1024 байт)

40 ұпай;

Windows это – … (операционная система)

50 ұпай;

Ғ1-Ғ12 батырмалары … деп аталады (функционалдық)

Клавиши Ғ1-Ғ12 называаются … (функциональными)

 

ЛОГИКА:

20 ұпай;

Екі қарғаның біреуі оңтүстікке, екіншісі солтүстікке қарап отыр. Олар біріне бірі «Достым, мен сені көріп отырмын» дейді. Олар бірін-бірі қалай көріп отыр? (қарама-қарсы отыр)

30 ұпай;

Бес метрлік бөренені бір метрден өлшеп кесу керек. Неше рет кесу керек? (4 рет)

40 ұпай;

Үш тауық үш күнде үш жұмыртқа салады. 12 тауық 12 күнде қанша жұмыртқа салады?

50 ұпай;

20 ұпай;

Основатели казахского ханства (Джанибек и Керей)

30 ұпай;

Екібастұз өңірінде ең алғаш көмір тапқан адам? (Қ.Пшембаев)

Кто первым обнавружил уголь на территории Экибиастуза? (К.Пшембаев)

40 ұпай;

В каком году была принята Конституция РК? (30 август 1995 года)

50 ұпай;

Қазақстан Республикасының территориясының ауданы (1,6 млн км шаршы)

Площадь территории Республики Казахстана (1,6 млн. км.кв.)

МАҚАЛ-МӘТЕЛДЕР:

20 ұпай;

Семь раз отмерь –  … (один раз отрежь)

30 ұпай;

Бір адам құдық қазса – … (мың адам су ішеді)

Не имей сто рублей – … (а имей сто друзей)

40 ұпай;

Терпение и труд … (все перетрут)

50 ұпай;

Үш күнде сынаған досынды … (үш жылда сына)

Век живи … (век учись) 

БИОЛОГИЯ:

20 ұпай;

Чемпион среди животных по прыжкам в длину?   (кенгуру)

30 ұпай;

Қандай астық дән суда өседі? (күріш)

Какой хлебный злак растѐт в воде?   (рис)

40 ұпай;

Какое морское животное имеет наибольший интеллект?   (дельфин)

50 ұпай;

Жер бетіндегі ең биік ағаш (эвкалипт)

Самое высокое дерево на Земле.   (эвкалипт) 

ГЕОГРАФИЯ

20 ұпай;

Какое место в мире занимает Казахстан по площади (9)

30 ұпай;

Жер бедерін зерттейтін ғылым? (геология)

Наука изучающая строение земли (геология)

40 ұпай;

Самая глубокая впадина в мировом океане (Марианский желоб)

50 ұпай;

Мұхиттың орташа тұздылығы немен өлшенеді? (проммили)

В чем измеряется соленность океана (проммили)

Жүргізуші: Міне бірінші тур да аяқталды. Сөз кезегін қазыларға берейік.

Ведущий: Кто из игроков покидают игру. Мы напоминаем что таких должно быть двое игроков.

Жүргізуші: 

Мықты болсаң - алдағыны басып оз,

 Ведущий: Мы переходим к следующему туру, который называется «ПОЛИГЛОТ».

 Жүргізуші: Осы турда жұмбақты шешіп, оның жауабын үш тілде айтып шығу керек (қазақша-орысша-ағылшынша). Әр дұрыс жауап үшін 5 ұпай беріледі (5+5+5).

 Ведущий: В этом туре вы должны назвать слово-ответ на русском,  казахском и английском языках. Каждый правильный ответ оценивается в 5 баллов. (5+5+5)

 (2-тур «ПОЛИГЛОТ»)

Шай тәтті болуы үшін не қосады? Сахар – қант – sugar	Что добавляют в чашку чая, чтобы он стал сладким? Сахар – қант – sugar
30-20 Он – десять – ten	30-20 Оң – десять – ten
Жаздан кейінгі жыл мезгілі Осень – күз – autumn	Время года после лета Осень – күз – autumn
Парағы бар– ағаш емес Тігілген – көйлек емес Баяндайды – адам емес Кітап – книга – book	Не куст, а с листочками Не рубашка, а сшита Не человек, а рассказывает Кітап – книга – book
Өзі домалақ, өзі қызыл Бұтақта өседі Үлкенде, кішіде Оны сүйеді Алма – яблоко – apple	Круглое, румяное Я расту на ветке Любят меня взрослые И маленькие дети Алма – яблоко – apple
Баланын бір ағасы бар. Ағасының бір інісі бар. Жанұяда неше бала бар? Екі – два – two	Жили у бабуси … веселых гуся Екі – два – two
Ұшымен қазық Тор көздi жазық. Үстiне өттiм, Асыл сөз жазып. Тетрадь – дәптер – notebook	То  я в клетку, то я в линейку Написать на мне сумейка Можешь и нарисовать Что такое я? Тетрадь – дәптер – notebook
Ірімшік, айран, қаймақ неден істелінеді? Молоко – сүт – milk	Назовите продукт, из котрого получают сыр, кефир, сметану Молоко – сүт – milk
Өзі кішкене дөп-дөңгелек, Тапшы, қане біле алсаң. Өзіңнен де биікке асады, Мықтап жерге ұра алсаң. Мячик – доп – ball	Наша Таня громко плачет Уронила в речку … Мячик – доп – ball

 Ведущий:  Жюри, просим вас огласить результаты, и назвать тех, кто покидает игру!

  Жүргізуші: Біз екі ойыншымен қоштасамыз, оларға ойынымызға белсенді қатысқаны үшін алғысымызды білдіреміз.

Ойын толық жатқандай асып, тасып,

Біреу мығым, біреулер шалыс басып.

Бұл ойыннан өтеді ғұлама ойлар,

Жеңсең де жеңілсең де қал ма жасып.
Ведущий: А мы переходим к следующему туру – «Бәйге». Каждый правильный дает 5 баллов

Жүргізуші: Әр ойыншы 1 минутта сұрақтарға жылдам жауап беру керек. Әр дұрыс жауап үшін 5 ұпай беріледі. Қазылардың мұқият болуын сұраймыз. 

(3-тур «Бәйге»)

1-ОЙЫНШЫ:

1. 
   Күздің алғашқы айы? (қыркүйек?)
   
2. 
   Адам ауырғанда дене қызуын немен өлшейді? (градусник)
   
3. 
   Қазақстан туының түсі? (көк)
   
4. 
   8 + 12 (20)
   
5. 
   Адамның қалыпты температурасы (36,6)
   
6. 
   Барлық қабырғасы тең тіктөртбұрыш (квадрат)
   
7. 
   Қай материкте барлық меридиан қиылысады? (антарктида)
   
8. 
   Ғарышқа тұңғыш ұшқан адам (Гагарин)
   
9. 
   Қазақ тілінде неше әріп бар? (42)
   
10. 
    Ақмола Астана деп қай жылы аталды? (6 мамыр 1998 жыл)
    
11. 
    Қазақстанның ең ірі қаласы (Алматы)
    
12. 
    Тұңғыш Президенттің күні (1 желтоқсан)
    
13. 
    Ғылым патшасы (математика)
    
14. 
    Ақпараттық процесстерді зерттейтін ғылым (информатика)
    
15. 
    Ең  ірі жәндік (кит)
    
16. 
    «Кел балалар оқылық» авторы (Ы.Алтынсарин)
    

2-ОЙЫНШЫ:

1. 
   Қай жылы Қазақстан тәуелсіздігін алды? (1991)
   
2. 
   Қазақстанда неше облыс бар? (14)
   
3. 
   Ең қарапайым геометриялық фигураларды ата (нүкте мен түзу)
   
4. 
   9-ға кері сан ( 1/9 )
   
5. 
   Тепе-тең қатынас қалай аталады? (пропорция)
   
6. 
   Қыстың соңғы айы? (ақпан)
   
7. 
   Бүкіл меридиан қиылысатын мұхит бар ма? (Солтүстік мұздық мұхит)
   
8. 
   Тұңғыш Қазақстан ғарышкері (Т.Аубакиров)
   
9. 
   1 байтта неше бит? (8 бит)
   
10. 
    10-ның квадраты (100)
    
11. 
    Араб цифрларының отаны (Үнді)
    
12. 
    Ғылымдар атасы (тарих)
    
13. 
    Ең кіші құс (колибри)
    
14. 
    Пингвиндер мекені (антарктида)
    
15. 
    Ай нені айналады? (Жерді)
    
16. 
    Футболда немен ойнайды? (доп)
    

3-ОЙЫНШЫ:

1. 
   Кері сандардың көбейтіндісі неге тең? (1)
   
2. 
   Жердің серігі (Ай)
   
3. 
   1 жылда неше күн бар? (365)
   
4. 
   Қарама-қарсы сандардың қосындысы (0)
   
5. 
   Шығыс күнтізбесінде биыл қай жыл? (жылаң)
   
6. 
   Аты бар байттар тізбегі (файл)
   
7. 
   Астанадағы өзен (Есіл)
   
8. 
   Ең ірі материк (Еуразия)
   
9. 
   Қай материкте өзең жоқ? (Антарктида)
   
10. 
    Манипулятор типті басқару құрылғысы (тышқан)
    
11. 
    Неше жүз бар? (3)
    
12. 
    Ең ірі мұхит (Тыңық)
    
13. 
    «Медеу» мұзайдыны бар қала (Алматы)
    
14. 
    ҚР Президент неше жылға сайланады? (7)
    
15. 
    «гео»-жер, ал «метрео» … (өлшеу)
    
16. 
    Экранның басқаша атауы (монитор, дисплей)
    

1-ИГРОК:

1. 
   Первый месяц осени (сентябрь)
   
2. 
   Чем иеряют температуру человека? (градусник)
   
3. 
   Цвет флага Казахстана (синий)
   
4. 
   8 + 12 (20)
   
5. 
   Нормальная температура человека (36,6)
   
6. 
   Прямоугольник у которого все стороны равны (квадрат)
   
7. 
   На каком материке пересекаются все меридианы? (антарктида)
   
8. 
   Первый космонавт в мире (Ю.Гагарин)
   
9. 
   Сколько букв в казахском алфавите? (42)
   
10. 
    В каком году Акмолу переименовали в Астану? (6 мая 1998 год)
    
11. 
    Самый крупный город Казахстана (Алматы)
    
12. 
    День первого Президента (1 декабря)
    
13. 
    Царица наук (математика)
    
14. 
    Наука изучающая информационные процессы (информатика)
    
15. 
    Самое крупное животное на земле (кит)
    
16. 
    Автор стихов «Кел балалар оқылық» (Ы.Алтынсарин)
    

1. 
   В каком Казахстан получил независимость? (1991)
   
2. 
   Сколько областей в Казахстане? (14)
   
3. 
   Простейшие геометрические фигуры (точка и прямая)
   
4. 
   Обратное число 9-ти (1/9  )
   
5. 
   Как называется равные друг-другу отношения (пропорция)
   
6. 
   Последний месяц зимы (февраль)
   
7. 
   В каком океане пересекаются все меридианы? (Северный ледовитый океан)
   
8. 
   Первый космонавт Казахстана? (Т.Аубакиров)
   
9. 
   Сколько битов в одном байте? (8)
   
10. 
    Квадрат 10-и (100)
    
11. 
    Родина арабских цифр (Индия)
    
12. 
    Отец наук (история)
    
13. 
    Самая маленькая птица (колибри)
    
14. 
    Среда обитания пингвинов (антарктида)
    
15. 
    Вокруг какой планеты вращается Луна? (Земли)
    
16. 
    Чем играют на футболе? (мяч) 
    

1. 
   Чему равна произведение взаимообратных чисел? (1)
   
2. 
   Спутник Земли (луна)
   
3. 
   Чему равна сумма взаимообратных чисел? (0)
   
4. 
   Сколько суток в году? (365)
   
5. 
   Какой ныне год по восточному календарю? (змея)
   
6. 
   
   
7. 
   Река в Астане (Ишим)
   
8. 
   Самый большой материк (Евразия)
   
9. 
   В каком материке не рек? (Антарктида)
   
10. 
    
    
11. 
    Сколько жузов у казахов? (3)
    
12. 
    Самый большой океан (Тихий)
    
13. 
    Город где находится «Медео» (Алматы)
    
14. 
    На сколь лет избирает Президент РК? (7)
    
15. 
    «гео» – земля, а «метрео» … (измерять)
    
16. 
    Как по другому экран? (монитор, дисплей)
    

(Нұсқау: егер ойыншылардың ұпайлары тең болса, онда қосымша тур өткізу)

(Примечание: в случае если у игроков будут одинаковые балы, то провести дополнительный тур) 

Жүргізуші: Ойыншылардың ұпайлары тең түскендіктен, «ЧЕМПИОН» турын бастаймыз.

Ведущий: Мы переходим на дополнительный тур, который мы назвали «ЧЕМПИОН».

Қосымша тур «ЧЕМПИОН». Дополнительный тур «ЧЕМПИОН»

Жүргізуші: Әр ойыншыға бір парақ қағаз бен қаламсап беріледі. 1 минут уақыт беріледі. Содан кейін ойыншылар өз жұмыстарын қазыларға тапсырады.

№1. Бір парақ қағазды бөлшектерге көп болатындай етіп үш түзумен қиюға болады. Әр бөлік 5 ұпай береді.	№1. Как разделить лист бумаги на наибольшее количество кусков тремя прями линиями. Каждый кусок дает 5 баллов
№2. 13 + 3 = 4. Ол қалай болғаны? 10 ұпай	№2. 13 + 3 = 4. Как такое возможно? 10 ұпай

Қосылып айтыңыздар!

Шын жүйрік шабысынан танылады,
Қатты білім, терең ой саналады.
Баға берер әділқазы ортамызда
Сізге құрметпен қол соғылады.

(Марапаттау. Вручение дипломов 1, 2, 3-й степеней и главного приза)

Әсемпаз болма әрнеге,

Өнерпаз болсаң арқалан.

Сен де бір кірпіш дүниеге,

Кетігін тап та бар қалан.

деген Абай атамыздың сөзін қайталай келе біз ойынымызды аяқтаймыз!